1922: Ξεριζωμός – Σε σκηνοθεσία Νέλλυς Δελλή – Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος
Ένας χρόνος συμπληρώθηκε από την εντυπωσιακή μουσικοχορευτική παράσταση «Ξεριζωμός», που σκηνοθέτησε η σπουδαία σκηνοθέτιδα και ηθοποιός Ελένη (Νέλλυ) Δελλή.
Πιο συγκεκριμένα, στις 1 Οκτώβρη 2022 σε ένα ασφυκτικά γεμάτο, με πάνω από 1.500 θεατές, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα υπερ-θέαμα που μόνο γνώστες του χώρου του θεάτρου (όπως η Δελλή) μπορούν να εγγυηθούν. Όλοι φύγαμε καλύτεροι μετά από αυτήν την παράσταση. (Είχε προηγηθεί η πρεμιέρα στο Ανοιχτό Θέατρο Χαλκηδόνας την 24 Σεπτεμβρίου 2022.)
Ο Δήμος Χαλκηδόνας σε συνεργασία με Πολιτιστικούς Συλλόγους αλλά και θεατρικές ομάδες της περιοχής, συνετέλεσαν σε αυτή την ηχηρή παράσταση. Περισσότεροι από 250 μουσικοί, χορευτές και ηθοποιοί έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό. Όλα αυτά υπό την καθοδήγηση φυσικά της κυρίας Δελλή.
Το μυθιστόρημα:
Η εξέλιξη βασίστηκε πάνω στο πασίγνωστο μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου «Ματωμένα Χώματα»:
Η ζωή του Μικρασιάτη Μανώλη Αξιώτη, που αφηγείται τις δοκιμασίες του στα Ματωμένα Χώματα, μεταφέρεται στις σελίδες του βιβλίου της Σωτηρίου. Με έντονο το στοιχείο της μνήμης, και μέσα από μία έντονη αλληλουχία αφηγήσεων και σκηνών, ο θεατής παρακολουθεί τη ζωή του ήρωα από την ήρεμη αγροτική ζωή στο χωριό Κιρκιντζέ, στα απάνθρωπα τάγματα εργασίας Αμελέ Ταμπουρού, το σκληρό μέτωπο του Αφιόν Καραχισάρ και το προσφυγικό ταξίδι στην Ελλάδα. «Θηρίο είν’ ο άνθρωπος», μονολογεί ο ήρωας, για να περιγράψει όχι μόνο το πόσα μπορεί να αντέξει, αλλά και το πόσα φριχτά μπορεί να πράξει.Όταν η Νέλλυ μεγαλουργεί…
Η Δελλή ετοίμασε μια παράσταση-μνημόσυνο για τους προγόνους μας, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη συντριβή του ελληνικού στρατού και πληθυσμού στη Μικρά Ασία.
Η γνωστή σκηνοθέτιδα είχε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη πρόκληση: Να φέρει εις πέρας μια τεράστια θεατρική παραγωγή. Ηθοποιοί, κομπάρσοι, χορευτές μουσικοί κλπ έπρεπε να συντονιστούν απόλυτα και παρουσιάσουν αποτέλεσμα. Αυτό απαιτούσε σκληρή και δουλεία. Η Δελλή εργάστηκε σκληρά και μεθοδικά για περίπου εννέα μήνες (από τον προηγούμενο Δεκέμβρη), με τη συνεργασία όλων των συντελεστών.
Έχουμε αναφερθεί και σε άλλα άρθρα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας σκηνοθέτης όταν καλείται να εργαστεί με μη επαγγελματίες ηθοποιούς. Οι άνθρωποι αυτοί αφήνουν τη δουλειά τους και αφιερώνουν τον πολύτιμο ελεύθερο τους χρόνο στις πρόβες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είχαμε να κάνουμε με μια ολιγομελή θεατρική ομάδα αλλά με ένα σύνολο ομάδων, απαρτιζόμενων από εκατοντάδες μέλη. Το αποτέλεσμα που είδαμε και θαυμάσαμε ήταν σε απόλυτο βαθμό επαγγελματικό. Αν δηλαδή κάποιος δεν είχε στο χέρι του το σημείωμα της παράστασης θα ήταν βέβαιος ότι την συνετέλεσαν επαγγελματίες χορευτές και ηθοποιοί. Όλα αυτά ήταν βουνό για τη σκηνοθέτιδα, πλην όμως με το μεθοδικό χαρακτήρα που διακρίνει το έργο της κατάφερε να ετοιμάσει τους δρώντες ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις.
Θα σταθώ επίσης στην ¨πρόκληση¨ του Μεγάρου Μουσικής. Ο στόχος που τέθηκε για την κατασκευή του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης ήταν αυτός ενός σύγχρονου, διεθνών προδιαγραφών πολιτιστικού και συνεδριακού κέντρου, το οποίο να έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί ένα μεγάλο εύρος εκδηλώσεων, από συναυλίες, παραστάσεις θεάτρου και όπερας, μπαλέτα, καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκθέσεις, μέχρι και συνεδριακές εκδηλώσεις. Σχεδιάστηκε έτσι ένα κτίριο που αφενός πληροί όλες τις προϋποθέσεις για το σκοπό αυτό, αφετέρου αποτελεί ένα κτίριο ορόσημο (κτίριο Μ1), ένα κόσμημα για την πόλη, στο οποίο συνυπάρχουν τα στοιχεία μιας μεγάλης αίθουσας συναυλιών (Αίθουσα Φίλων της Μουσικής), ενός χώρου υποδοχής του κοινού (φουαγιέ), γραφείων για τις διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες, καθώς και όλων των απαραίτητων εγκαταστάσεων για την υποστήριξη των εκδηλώσεων (καμαρίνια, αίθουσες δοκιμών, αποθήκες οργάνων κ.α.). Παράλληλα, έχει ληφθεί μέριμνα για τους πολίτες με αναπηρίες, με την κατασκευή κατάλληλων θέσεων και ανελκυστήρων. Η εξωτερική εμφάνιση του κτιρίου βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με την ιστορία της πόλης, συνδυάζοντας στοιχεία τόσο από το λαμπρό βυζαντινό παρελθόν όσο και από το μετέπειτα κοσμοπολίτικο ρόλο της. (Από τον επίσημο ιστότοπο του Μεγάρου)
Κάποιες φορές έχει τύχει να να παρακολουθήσω παράσταση ή συναυλία στο Μέγαρο και να χάσω ¨επεισόδια¨ από αυτή εξαιτίας της εντυπωσιακότητας του κτιρίου, η οποίο μου απόσπασε την προσοχή. Η παράσταση όμως ξεπέρασε την ομορφιά του Μεγάρου και έπεισε το θεατή να επικεντρωθεί στη δράση παραβλέποντας την ομολογουμένως εντυπωσιακή δομή.
Σε κάθε περίπτωση οι επιμέρους δομές των σκηνών του «Ξεριζωμού» στήριξαν την τελική δομή του έργου Η διάρθρωση της τρίωρης παράστασης ήταν εξαιρετική. Ακολουθώντας χρονικά τα βασικά κεφάλαια του μυθιστορήματος, η Δελλή επέλεξε τους ποιο hot διαλόγους και περιβάλλοντας τους με παραδοσιακά χορευτικά περικαλύμματα από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας, συνέθεσε μια παράσταση που θα συζητιέται για χρόνια. Μικρασιάτες, Πόντιοι, Καππαδόκες, Θρακιώτες κλπ συναντήθηκαν επί σκηνής και μας μετέφεραν στα πιο δραματικά χρόνια της νέας ελληνικής ιστορίας.
Η επιλογή των σκηνικών αλλά και των ενδυμάτων ήταν αυτή που έπρεπε να είναι. Τα κοστούμια προσαρμόστηκαν άριστα στην εποχή, την οποία μας ταξίδεψε το έργο. Η Δελλή αναμφίβολα σχεδίασε χώρο και σκηνικά με το σκηνοθετικό γνώμονα της αποτύπωσης μιας συγκεκριμένης εποχής.
Προσωπικά θα σταθώ στη σκηνή της απελευθέρωσης της Σμύρνης. Ο θεατής για αρκετή ώρα πριν βυθιζόταν στην άβυσσο της τουρκικής βαρβαρότητας. Μέσα σε μία στιγμή η Δελλή παρουσιάζοντας την άφιξη του στρατού στη Σμύρνη, τράβηξε το θεατή από το σκοτάδι και τον έβγαλε στο φως όπου ανέπνευσε ανακουφισμένος καθαρό αέρα…
Κλείνοντας θα πούμε για τη (Νέλλυ) Δελλή: Ότι η διακεκριμένη ηθοποιός και σκηνοθέτιδα Νέλλυ ΔελΛή τιμήθηκε για την πολύχρονη προσφορά της στα πολιτιστικά δρώμενα του Δήμου Ωραιοκάστρου, στα πλαίσια των εγκαινίων της Αίθουσας Πολιτισμού, στο κτίριο “Παύλος Μελάς”, στο Ωραιόκαστρο, στις 3 Ιουλίου. Ενώ πριν λίγο καιρό το η συγκεκριμένη αίθουσα έλαβε το όνομα της ύστερα από απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου της Δημοτικής Κοινότητας Ωραιοκάστρου. Επιπρόσθετα η κα Δελλή θα είναι υποψήφια στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές με το συνδιασμό του περιφεριάρχη κου Απόστολου Τζιτζικώστα…
-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.
