”Πορεία προς την καταστροφή”: Οι ευθύνες των Μεγάλων Δυνάμεων [Α ΜΕΡΟΣ]

  Ευχαριστώ πολύ το Σύλλογο Γυναικών Ωραικάστρου «Η Αρίστη», και την πρόεδρο του κα. Άννα Ραφαηλίδου, για την πρόσκληση που μου απεύθυνε προκειμένου να πραγματοποιήσω την ομιλία αυτή, για ένα θέμα που συγκινούσε, συγκινεί και θα εξακολουθεί να συγκινεί τα εκατομμύρια των απανταχού Ελλήνων.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ RealOraiokastro.gr

  Θα ξεκινήσω την ομιλία, με τη στάση των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων και των Η.Π.Α., απέναντι στην ελληνική προσπάθεια επίλυσης του μικρασιατικού ζητήματος.

  Πριν όμως προχωρήσω στην ανάλυση της στάσης των Συμμάχων, θα ήθελα να αναφερθώ στις διαπραγματεύσεις, μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων, που έλαβαν χώρα στο Σαν Ρέμο της ιταλικής Ριβιέρας, τον Απρίλιο του 1920, λίγο πριν την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών.

  Οι εκπρόσωποι της Ιταλίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας αλλά και της Ιαπωνίας και των Η.Π.Α., συναντήθηκαν στην ιταλική πόλη, προκειμένου να διαπραγματευθούν σε κορυφαίο επίπεδο, τα θέματα της Μέσης Ανατολής και της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εκείνη την εποχή η Ελλάς είχε αποβιβαστεί στη Σμύρνη, και είχε μάλιστα επεκτείνει τα όρια κατοχής, πέραν από αυτών που θα αναφέρονταν αργότερα στη Συνθήκη των Σεβρών. Σε αυτή τη διάσκεψη, θα σημειώσουμε ότι, η Ελλάς δε συμμετείχε ούτε ως απλός παρατηρητής.

2. Οι εκπρόσωποι Γαλλίας, Ιταλίας, Αγγλίας, Η.Π.Α. και Ιαπωνίας θα συναντηθούν στο Σαν Ρέμο της ιταλικής Ριβιέρας προκειμένου να συζητήσουν για το μέλλον των εδαφών της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπό τη σκιά της έξαρσης του τουρκικού εθνικισμού.

  Το βασικό θέμα το οποίο τέθηκε στο τραπέζι, ήταν η διαπραγμάτευση σχετικά με την περιοχή της Μοσούλης. Με μυστική γαλλοβρετανική συμφωνία, η Βρετανία ανέλαβε τον έλεγχο της Παλαιστίνης και της Μεσοποταμίας (άρα και της πετρελαιοφόρας περιοχής της Μοσούλης, την οποία οι Τούρκοι θεωρούσαν αναπόσπαστο έδαφος της επικράτειας τους), και η Γαλλία τον έλεγχο του Λιβάνου και της Συρίας, και επιπρόσθετα η Γαλλία εξασφάλιζε ότι θα τροφοδοτούνταν με το 25 τοις εκατό των πετρελαίων της Μοσούλης.

3Γαλλική και βρετανική ζώνη επιρροής στη Μέση Ανατολή μετά τη διάσκεψη του Σαν Ρέμο.

  Όσον αφορά το ζήτημα της ελληνικής παρουσίας στη Μικρά Ασία, επικυρώθηκαν μεν οι ελληνικές διεκδικήσεις με αρκετές βέβαια επιφυλάξεις, εκφράστηκε όμως από όλους προβληματισμός ως προς την δυνατότητα επιβολής τους. Ο ελληνικός στρατός θα έπρεπε τώρα αναπόφευκτα να συντρίψει τον τουρκικό εθνικισμό που είχε αναδειχθεί. Ο Βενιζέλος ανέλαβε αυτή την υποχρέωση, διέβλεψε όμως, ως έξυπνος διπλωμάτης, τη διάρρηξη του συμμαχικού μετώπου εξαιτίας των μεταξύ τους ανταγωνισμών, καθώς και την αδυναμία εκκίνησης ενός νέου πολέμου από τους συμμάχους στην Τουρκία. Κατανόησε πλήρως ότι η Ελλάς μόνη της, και με τις δικές της δυνάμεις, θα έπρεπε να επιβάλλει τους όρους της επερχόμενης Συνθήκης των Σεβρών στους Τούρκους.

4. Γελοιογραφία της εποχής σχετικά με την εκλογική αναμέτρηση του 1920: Ο ψηφοφόρος εικονίζεται να πρέπει να επιλέξει μεταξύ Ελ. Βενιζέλου και Δ. Γούναρη, υπό το βλέμμα του πολέμου.

  Ακολούθησαν οι εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, κατά τις οποίες οι βενιζελικοί με ένα περίπλοκο, σε παγκόσμια πρωτοτυπία εκλογικό σύστημα, καίτοι κέρδισαν σε ψήφους έλαβαν όμως τις μισές έδρες στο κοινοβούλιο. Έτυχε να επισκεφθώ με τη Σχολή Αξιωματικών τους τάφους των Βενιζέλων το 2002, και να ρωτήσω σχετικά με τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 το διευθυντή του επισκέψιμου χώρου. Η απάντηση που έλαβα σχετικά με τον περίεργο εκλογικό νόμο ήταν η εξής: Ο Βενιζέλος ήθελε να δείξει στους Συμμάχους ότι έχει καθολική αποδοχή καθώς επίσης και να είναι περεταίρω ισχυρός στις διαπραγματεύσεις. Η αντιβενιζελική κριτική, από την άλλη, κατηγορεί το Βενιζέλο ότι επινόησε ένα τρόπο ώστε να αποσυρθεί, διαβλέποντας μετά το Σαν Ρέμο την απροθυμία των δυνάμεων της Αντάντ να εμπλακούν στρατιωτικά στο μικρασιατικό έδαφος. Υπενθυμίζουμε ότι κατά τις εκλογές δεν διαχώρισε την περιφέρεια της Αττικοβοιωτίας, η οποία κατακλύζονταν από φιλοβασιλικούς, σε δύο περιφέρειες, Αθηνών και Πειραιά, παρά τις πιέσεις των συνεργατών του, με αποτέλεσμα να μην εκλεγεί ούτε καν βουλευτής! Βέβαια η βενιζελική κριτική αποδίδει την σύσταση της περιφέρειας Αττικοβοιωτίας, σε πιέσεις των υποψήφιων βουλευτών της Βοιωτίας, οι οποίοι έλπιζαν σε ψήφους Αθηναίων για να εκλεγούν.

  Τα συμπεράσματα σχετικά με τη στάση του Ελευθέριου Βενιζέλου τα αφήνω σε σας…

 

5. Το κόμμα των Φιλελευθέρων κερδίζει σε ψήφους τις εκλογές, αντιπροσωπεύεται όμως από τις μισές έδρες στο ελληνικό κοινοβούλιο. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν καταφέρνει να εκλεγεί ούτε καν βουλευτής.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ.

  Θα αναφερθώ, φίλες και φίλοι, αρχικά, στη στάση της Μεγάλης Βρετανίας έναντι της Ελλάδας, κατά την περίοδο 1919-1922.

  Η Βρετανία και ο φιλέλληνας πρωθυπουργός Λόυντ Τζωρτζ, σε γενικές γραμμές υποστήριξαν την ελληνική προσπάθεια στη Μικρά Ασία. Η παραμονή της Ελλάδας στη Μικρά Ασία εξυπηρετούσε τη διατήρηση των Δαρδανελίων, των Στενών του Βοσπόρου, καθώς επίσης και άλλων στρατηγικών σημείων που κατείχε η Αγγλία στο μικρασιατικό έδαφος, μετά τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Σημαντική όμως επίδραση, στη στάση της Αγγλίας έναντι της Ελλάδας, άσκησε η αλλαγή που συντελέστηκε με τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, και η άνοδος της Αντιβενιζελικής παράταξης στην εξουσία. Είναι βέβαιο ότι όχι μόνο οι Άγγλοι, αλλά και γενικότερα οι Σύμμαχοι μας, δυσκολότερα θα μας εγκατέλειπαν με τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην εξουσία.

6. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, κατά τα χρόνια της μικρασιατικής εκστρατείας.

  Αξίζει να σημειώσουμε για τον τότε πρωθυπουργό της Αγγλίας Λόυντ Τζωρτζ το γεγονός ότι ήταν πολιτικά ευάλωτος. Ο βρετανός πρωθυπουργός, του οποίου το κόμμα, οι Φιλελεύθεροι, είχε διασπαστεί, παρέμενε στην εξουσία με τη στήριξη των συντηρητικών βουλευτών, οι οποίοι μαζί με βρετανούς στρατιωτικούς προέτασσαν σοβαρές αντιρρήσεις, για την ευνοϊκή στάση της Αγγλίας έναντι των Ελλήνων.

  Για τον Λόυντ Τζωρτζ, ο διάσημος σύγχρονος άγγλος ιστορικός Γκάιλς Μίλτον συνοψίζει τη συμπεριφορά του έναντι των Ελλήνων, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι: «Ενώ αρχικά πείστηκε από το Βενιζέλο, κατόπιν ένιψε τας χείρας του σαν Πόντιος Πιλάτος» . Ο μάστορας  της ιστορικής αφήγησης Γκάιλς Μίλτον, που πρόσφατα έγραψε το Χαμένο Παράδεισο για τα γεγονότα της Σμύρνης, χαρακτήρισε το 1922, ως «την πρώτη μεγάλη ανθρωπιστική καταστροφή του 20ου αιώνα», ασκώντας μέσα από το έργο του, δριμεία κριτική για την υποκριτική στάση της πατρίδας του πάνω στο μικρασιατικό ζήτημα.

  Κύριο μέλημα της βρετανικής πολιτικής μετά το τέλος του Μεγάλου Πολέμου ήταν η διευθέτηση των διαφόρων προβλημάτων με τους Γάλλους, τα οποία και είχαν προκύψει. Τα ζητήματα αυτά αφορούσαν κατά βάση την προστασία των Γάλλων από ενδεχόμενη γερμανική επίθεση. Έτσι λοιπόν, η Μεγάλη Βρετανία υπό αυτό το πρίσμα της φιλοτουρκικής γαλλικής πίεσης, θα παράξει, τελικά, περιορισμένη βοήθεια στους Έλληνες. 

  Ο Λόυντ Τζωρτζ, σε γενικές γραμμές, προώθησε τη στρατιωτική λύση του μικρασιατικού ζητήματος, με την κατάληψη και διατήρηση της γραμμής Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ. Πρωτύτερα έχει ριχτεί στο τραπέζι, η άμεση κατάληψη της γραμμής Αττάλειας-Ηράκλειας, από βρετανό ανώτατο αξιωματικό στη Μικρά Ασία. Η γραμμή αυτή αυτή, θα μίκραινε σε ευθεία γραμμή το μήκος του μετώπου, θα άφηνε όμως πίσω της το ένα τρίτο της Μικράς Ασίας. Η στρατιωτική λύση, φυσικά, θα επιβάλλετω αποκλειστικά με τις θυσίες των Ελλήνων χωρίς ουσιαστική βοήθεια από τους Άγγλους, παρά μόνο ηθική στήριξη.

Το φιλοκωνσταντινικό ρεύμα που είχε δημιουργήσει η Αντιβενιζελική παράταξη πριν τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, κυρίως από κομματικά στελέχη και όχι από τους υποψήφιους βουλευτές, ήταν τόσο μεγάλο που ούτε η ίδια μπορούσε πια να το αναχαιτίσει. Ο βενιζελικός τύπος με αιχμή του δόρατος την εφημερίδα Εμπρός κατηγορεί τους Αντιβενιζελικούς. Από την άλλη η εφημερίδα Σκριπ, η οποία συμπλέει με το λαϊκό χείμαρρο υπέρ του Κωνσταντίνου καθησυχάζει. Παραμονές του δημοψηφίσματος επιστροφής του Κωνσταντίνου, η Αντάντ με δύο διακοινώσεις προειδοποιεί την Αντιβενιζελική, πια, κυβέρνηση Ράλλη, για το ενδεχόμενο της επανόδου του άλλοτε φιλογερμανού βασιλιά στην Αθήνα και στο θρόνο.

 Η κυβέρνηση Ράλλη, και με την πίεση που δέχεται από τους ψηφοφόρους της, αγνοεί της προειδοποιήσεις και επαναφέρει τον ανεπιθύμητο στους συμμάχους βασιλιά. Έτσι οι σύμμαχοι και ειδικά οι Γάλλοι βρίσκουν το ιδανικό άλλοθι προκειμένου να διακόψουν τη βοήθεια προς τους Έλληνες, με συνέπεια το πρώτο ρήγμα στις σχέσεις Ελλάδας-Εγκάρδιας Συνεννόησης. Για τους Άγγλους βέβαια, επί της ουσίας, η επάνοδος του Κωνσταντίνου στο θρόνο έχει ελάχιστη σημασία, εάν ο Κωνσταντίνος τους κάνει τη δουλειά καλύτερα από το Βενιζέλο, τότε ¨γιατί όχι και με τον Κωνσταντίνο!¨

  Ο Κωνσταντίνος όμως στη Μικρά Ασία υπήρξε σκιά του εαυτού του. Βαριά άρρωστος ο βασιλιάς (θυμίζουμε ότι πέθανε λίγους μήνες μετά την καταστροφή), θα έχει μόνο συμβολικό ρόλο και όχι ουσιαστικό, κατά τις επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού. Ο άλλοτε στρατηλάτης της βαλκανικής εκστρατείας παρίσταται στη Μικρά Ασία μόνο ως σύμβολο, προκειμένου να ανυψώσει το ηθικό του στρατού. 

7. Άγγλος στρατηγός επιθεωρεί παρέλαση ελληνικής έφιππης μονάδας

  Επανερχόμαστε τώρα ,στο προαναφερόμενο ζήτημα της διευθέτησης μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας, θεμάτων που αφορούσαν τη μεταπολεμική (και αναφερόμαστε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο) Γερμανία. Σε διάσκεψη που πραγματοποιείται, τον Ιανουάριο του 1921, στις Κάννες της Γαλλίας, επιτεύχθηκε μία ιδιαίτερη γαλλοβρετανική συμφωνία. Οι Βρετανοί θα συνέδραμαν τους Γάλλους σε περίπτωση γερμανικής επίθεσης, και σαν αντάλλαγμα η Γαλλία αρχικά δέχθηκε (βρισκόμαστε ακόμη στην εποχή που προηγείται των γαλλοκεμαλικών επαφών) να υποστηρίξει τις αγγλικές επιδιώξεις στο μικρασιατικό ζήτημα, οι οποίες τότε προσδιορίζονταν στη δημιουργία καθεστώτος Αυτονομίας στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης, υπό την προστασία της Κοινωνίας των Εθνών (που ήταν ο Ο.Η.Ε. της εποχής) με Τούρκο και Έλληνα διοικητή. (Εδώ παρατηρούμε την κυνικότητα της πολιτικής των δύο υπερδυνάμεων, που θέτουν σε ίδια μοίρα τους μέχρι τότε συμμάχους τους Έλληνες, με τους εχθρούς τους και ταγμένους με τους Γερμανούς, Τούρκους, σε μια εποχή μάλιστα κατά την οποία κυριαρχούσε το Ιδεαλιστικό Πνεύμα στη Διεθνή Διπλωματία, με τα Δεκατέσσερα Σημεία της Διακοίνωσης του Αμερικανού Προέδρου Γουίλσον, που μεταξύ άλλων αναφέρονταν και στην υποχρέωση των Μεγάλων Δυνάμεων να προστατεύσουν την Αυτοδιάθεση των λαών). Συμφωνήθηκε, ακόμη, και μια μικρή ρύθμιση των συνόρων της Ανατολικής Θράκης (με μια μεταβολή υπέρ της Τουρκίας). Προγραμματίστηκε μάλιστα και μια συνάντηση μεταξύ Άγγλων και Γάλλων αντιπροσώπων, την 09-01-1921 ώστε να υπογραφεί η συμφωνία αυτονόμησης της Σμύρνης, συνάντηση η οποία όμως αναβλήθηκε. Τελικά μετά από επάλληλες αναβολές το σχέδιο έμεινε στα χαρτιά, δεν υπογράφηκε και ούτε ποτέ φυσικά εφαρμόστηκε.

  Από τις αρχές του 1921 οι Άγγλοι καλούν και εκπροσώπους των Κεμαλικών μαζί με την επίσημη σουλτανική κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης στο Λονδίνο μετά από πιέσεις Γάλλων και Ιταλών. Αντικείμενο των διπλωματικών διεργασιών αποτέλεσε η αλλαγή της Συνθήκης των Σεβρών που είχε υπογραφεί το καλοκαίρι του 1920. Ειδικότερα, αντικείμενο προβληματισμού αποτέλεσε εκ νέου η αλλαγή του καθεστώτος της Σμύρνης, και η παραχώρηση εδαφών από τους Έλληνες στην Ανατολική Θράκη. Η Βρετανία θα υποστηρίξει, και εδώ, χωρίς καμία πάλι υλική βοήθεια, τα ελληνικά δίκαια.

  Αργότερα, το 1922, μετά την αποτυχία κατάληψης και καταστροφής της Άγκυρας από τους Έλληνες, το κλίμα αλλάζει άρδην. Το Φεβρουάριο η Αγγλία, αρνείται ξανά να προσφέρει πολεμικό υλικό και χρήματα στην Ελλάδα, μετά από γραπτό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης. Μετέπειτα το Μάρτιο, οι Άγγλοι θα προτείνουν τρίμηνη ανακωχή με εδαφικές παραχωρήσεις από την Ελλάδα, δηλαδή αποχώρηση και από την περιοχή της Σμύρνης και παραχώρηση της μισής Ανατολικής Θράκης στην Τουρκία. Αναφέρονταν και κάτι γενικόλογα, για την προστασία των χριστιανικών μειονοτήτων στην Τουρκία και των Μουσουλμανικών στην Ελλάδα. Η τότε ελληνική κυβέρνηση, αντισταθμίζοντας την κατάσταση σχεδόν δέχτηκε, όμως αρνήθηκε η Τουρκία, η οποία απαίτησε άμεση αναχώρηση του Ελληνικού Στρατού μετά την υπογραφή της ανακωχής. Από το σημείο αυτό και μετά οι Τούρκοι θα ζητούν την άμεση εκκένωση του μικρασιατικού εδάφους από τον ελληνικό στρατό και τις ελληνικές αρχές. Κάτι που η τότε κυβέρνηση ήταν αδύνατο να δεχθεί αφήνοντας τους ελληνικούς πληθυσμούς στο έλεος των Τούρκων.

  Θα κλείσουμε την αναφορά μας στους Άγγλους λέγοντας ότι οι Κεμαλικοί, την 24-04-1922, απαίτησαν πάλι την εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό, εξαιτίας ωμοτήτων που δήθεν διέπραξαν οι Έλληνες εις βάρος μουσουλμανικών πληθυσμών. Στην επιχειρηματολογία τους, οι Τούρκοι εξέφραζαν φόβους, ότι τα έκτροπα θα επαναληφθούν από τους Έλληνες στρατιώτες. Η ελληνική κυβέρνηση, με μια μακρά διακοίνωση απέρριψε τις τουρκικές κατηγορίες ως ανυπόστατες. Θα πρέπει τέλος να πούμε ότι η αγγλική πολιτική, λίγο πριν το τέλος, όπως και η αγγλική κοινή γνώμη ,μεταστράφηκε πάλι υπέρ μας, εξαιτίας των ωμοτήτων των Κεμαλικών εις βάρος χριστιανικών πληθυσμών στην Ανατολή. 

 

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ.

  Αφήνουμε τη Μεγάλη Βρετανία και συνεχίζουμε την αναφορά μας στις μεγάλες δυνάμεις, με τη στάση μιας άλλης νικήτριας δύναμης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, της Ιταλίας.

8. Η ιταλική ζώνη κατοχής, όπως προβλέπονταν από τη Συνθήκη των Σεβρών, το καλοκαίρι του 1922.

  Με τη συμφωνία του Σάικς Πικό, το 1916 η Βρετανία και η Γαλλία καταμέρισαν τις αραβικές επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ιταλία, ως σύμμαχος χώρα, αντέδρασε σε εκείνο το μοίρασμα, και έτσι με τη νεώτερη συμφωνία, του Σαν Ζεν Μαρίν ,το 1917, έλαβε ενισχυμένα εδαφικά δικαιώματα στη Μικρά Ασία, συμπεριλαμβανομένης και της πόλης της Σμύρνης.

  Παρά το γεγονός ότι οι σύμμαχοι, μετά τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, παραχώρησαν σημαντικά μικρασιατικά εδάφη στους Ιταλούς, οι τελευταίοι δεν έμειναν ικανοποιημένοι. Οι Ιταλοί ένοιωθαν αδικημένοι κυρίως επειδή οι σύμμαχοι τους είχαν τάξει τη Σμύρνη, η οποία τελικά το 1919 αποδόθηκε στην Ελλάδα. Τολμούμε να πούμε ότι η ανάδειξη του Μουσολίνι στην ιταλική πολιτική σκηνή ,είχε ως βασικό αίτιο τη δυσαρέσκεια των Ιταλών, όσον αφορά την αντιμετώπιση τους στο μοίρασμα των μικρασιατικών εδαφών. Μετά τον Μεγάλο Πόλεμο χάθηκαν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της Αυστρίας, ενώ ταυτόχρονα ενισχύθηκαν εκείνα της Ιταλίας. Η Ιταλία θεώρησε και μόνο την παρουσία της Ελλάδας στη Μικρά Ασία ως πρόκληση, και γενικότερα λειτούργησε με πνεύμα αντιζηλίας απέναντι μας. 

9. Ιταλικές κατοχικές δυνάμεις στην Ανατολία. Φυλάκιο σε ιταλικό χαράκωμα.

  Σε στρατιωτικούς κύκλους αλλά και σε συντροφιές Λεβαντίνων στη Σμύρνη, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κατοχής, συζητιόταν οι προθέσεις των Ιταλών να κατασκευάσουν ένα μεγάλο λιμάνι νότια της Σμύρνης, πολύ πιθανόν κοντά στην Έφεσο, ώστε να αποτελέσει αντίβαρο στο αντίστοιχο της Σμύρνης. Στη Σμύρνη επίσης ακούγονταν έντονα ότι οι Ιταλοί, κατέβαλαν συστηματικές προσπάθειες προκειμένου να κερδίσουν την εύνοια της Τουρκίας:

  Αποδέχθηκαν, να ανοίξουν οι Κεμαλικοί πρεσβεία στη Ρώμη (το επονομαζόμενο «Γραφείο Αντιπροσωπεύσεως»).

  Εφοδίαζαν με ναυλωμένα από αυτούς πλοία τους Τούρκους (ήταν μια φήμη που δε διαψεύστηκε ποτέ με πειστικό τρόπο). Από τον Οκτώβριο του 1921, μάλιστα, πολεμικά τους πλοία (μαζί με τα γαλλικά) μετέφεραν πολεμικό υλικό στους Τούρκους εθνικιστές.

 Στην Αττάλεια, τέλος, αποδέχθηκαν την ίδρυση στρατοπέδου εκπαίδευσης από τους Κεμαλικούς.

  Δεν ήταν λίγες οι επιθέσεις που δέχονταν η ελληνική ζώνη κατοχής από τους Τούρκους ληστές. Οι Τούρκοι παγίωσαν μια τακτική, σύμφωνα με την οποία πραγματοποιούσαν επιδρομές από εδάφη της ιταλικής ζώνης και επανέκαμπταν σ’ αύτη. Πάντα φυσικά με την ανοχή των ιταλικών αρχών κατοχής.

  Θα πρέπει εδώ να σταθούμε και στην άποψη του Γενικού Πρόξενου των Η.Π.Α., στη Σμύρνη, Τζωρτζ Χόρτον, ότι εάν η Ιταλία ήταν στη θέση της Ελλάδας στη Σμύρνη θα είχε την ίδια τραγική τύχη με τη χώρα μας. Άρα τελικά ίσως της βγήκε σε καλό ,το γεγονός ότι δεν της αποδόθηκε η περιοχή.

10. Οι Ιταλοί μετά τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου απαίτησαν μεγάλες εδαφικές αξιώσεις στη Μικρά Ασία. Εικόνα από πρωτοσέλιδο ιταλικής εφημερίδας (La Domenica del Corriere, 1919).

  Όσα προαναφέραμε όμως ήταν λίγα, μπροστά στη συμφωνία που τελικά υπέγραψαν οι Ιταλοί με τους Κεμαλικούς. Μια συμφωνία η οποία ρύθμιζε την αποχώρηση των ιταλικών κατοχικών δυνάμεων από τη Μικρά Ασία, αντισταθμίζοντας την με σημαντικά οικονομικά οφέλη για αυτούς. Ειδικότερα, ο κόμης Σφόρτσα υπέγραψε με εκπρόσωπο του κεμαλικού κινήματος συμφωνία που παρείχε στην Ιταλία μεγάλα οφέλη οικονομικής φύσης: Κεφαλαιούχοι Ιταλοί θα αποκτούσαν δικαίωμα προτεραιότητας στις επαρχίες Αττάλειας, Μούλγου και Μποντούρ, καθώς επίσης και στη μεταλλειοφόρο λεκάνη της Ηράκλειας. Σε αντιστάθμισμα, η Ρώμη θα αναλάμβανε την υποχρέωση της υποστήριξης των τουρκικών αξιώσεων κατά των Ελλήνων. Η αποχώρηση των ιταλικών στρατευμάτων από τη ζώνη της Αττάλειας ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 1922.

  Και κλείνουμε την αναφορά μας στους Ιταλούς, αναφέροντας ότι η ανωτέρω συμφωνία καταψηφίστηκε από την Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας ως ¨Φιλοδυτική¨, εντούτοις όμως εφαρμόστηκε με ακρίβεια στην πράξη. Θα προχωρήσουμε παρακάτω, και θα παρακολουθήσουμε τη μεταστροφή, υπέρ των Τούρκων, της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής.

 

Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ.

  Από την εποχή ακόμη των σταυροφοριών, οι Γάλλοι θεωρούσαν ότι η Εγγύς Ανατολή τους ανήκει. Οι Γάλλοι, επίσης, έβλεπαν την Ελλάδα σαν βρετανικό προτεκτοράτο. Θεωρούσαν, επομένως, ότι οι Βρετανοί με όργανο την Ελλάδα, από την ίδρυση του ελληνικού βασιλείου, απειλούσαν τα συμφέροντα τους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

11. Η γαλλική ζώνη κατοχής στη Μικρά Ασία.

  Η στάση των Γάλλων, ενισχύθηκε και από το ασίγαστο μίσος που έτρεφαν για το βασιλιά Κωνσταντίνο, βλέποντας μάλιστα ότι η βρετανική κυβέρνηση εξακολουθούσε να στηρίζει τους Έλληνες, και μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου και την άμεση επάνοδο του Κωνσταντίνου, σκανδαλίζονταν περισσότερο.

  Έχει προηγηθεί η Μάχη των Αθηνών το 1915. Όταν κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, γαλλικό άγημα αποβιβάστηκε στον Πειραιά και έφτασε μέχρι την Αθήνα, για να κατάσχει πολεμικό υλικό από τις ελληνικές στρατιωτικές αποθήκες. Η φρουρά αντιστάθηκε και οι Γάλλοι προχώρησαν σε επίδειξη δύναμης (4 Έλληνες αξιωματικοί και 26 οπλίτες νεκροί, ενώ οι απώλειες για τους συμμάχους ήταν 60 νεκροί μεταξύ των οποίων 6 αξιωματικοί.)

  Πρέπει να πούμε ότι οι Γάλλοι ανταγωνίζονταν τους Άγγλους σε επενδύσεις κρατικών και ιδιωτικών κεφαλαίων στην Τουρκία, και γενικότερα είχαν μακρόπνοα σχέδια για την Τουρκία. Δραστηριότητα, επιπλέον, ανέπτυσσε και η Καθολική εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα ένα μεγάλο δίκτυο σχολείων χρηματοδοτούνταν στη Μικρά Ασία από το γαλλικό κράτος.

  Γάλλοι (αλλά και Ιταλοί) από την αρχή των γεγονότων, απαγορεύουν στο ελληνικό πολεμικό ναυτικό να κάνει νηοψίες σε εμπορικά πλοία που μπαίνουν στα τουρκικά λιμάνια. Και φυσικά οι άλλοτε «προστάτες των χριστιανών» λουφάζουν στα πλοία τους και παρακολουθούν τη σφαγή των Ελλήνων στη Σμύρνη. 

Γάλλοι διπλωμάτες.

  Μετά την αποτυχία του ελληνικού στρατού στο Σαγγάριο οι Γάλλοι, απροκάλυπτα πια, συντάσσονται με τους Τούρκους. Τον Οκτώβριο του 1921, και συγκεκριμένα την 20 Οκτωβρίου, ο φρακολεβαντίνος βουλευτής και πρώην υπουργός Φρανκλίν Μπουγιόν, εν ονόματι της Γαλλικής Δημοκρατίας υπογράφει χωριστή συνθήκη με τους Τούρκους. Τα βασικά σημεία του Γαλοκεμαλικού Συμφώνου που εξαντλούνταν σε 13 άρθρα ήταν τα εξής:

1 Λήξη της εμπόλεμης κατάστασης μεταξύ Γαλλίας-Τουρκίας.

2 Εκκένωση εδαφών τα οποία κατείχαν οι Γάλλοι (προβλεπόμενα από τη Συνθήκη των Σεβρών).

Και 3 ανταλλαγή αιχμαλώτων.

  Η κατεχόμενη (από το 1919) Κυλικεία και το λιμάνι της Μερσίνης, το Δεκέμβριο του 1921 εγκαταλείπονται, και σχεδόν άμεσα εγκαθίστανται τουρκικές αρχές. Πρέπει να σημειώσουμε και ότι ήταν διάχυτη η επιθυμία των Γάλλων για εκεχειρία στην Κυλικεία.

  Ολόκληρος ο γαλλικός οπλισμός παραδίδεται στους Κεμαλικούς, ήταν μια παράμετρος η οποία μπήκε τελευταία στη συμφωνία. Η παράδοση του πολεμικού υλικού στους Τούρκους συντελέστηκε, τελικά, με πρωτοβουλία του ίδιου του Μπουγιόν, παρά τη συμμαχική απαγόρευση παράδοσης πολεμικού υλικού σε Ελλάδα και Τουρκία, από τον Αύγουστο του 1921. Το γεγονός αυτό εξέγειρε φυσικά την κοινή γνώμη στη Γαλλία. Οι Γαλλοκεμαλικές σχέσεις, όμως, δεν επηρεάστηκαν καθόλου από τις αντιδράσεις, καθώς η γαλλική κυβέρνηση ζύγισε καλά και τις ενδεχόμενες αντιδράσεις μουσουλμάνων υπηκόων της στις τότε γαλλικές αποικίες. Αντιδράσεις τις οποίες υποδαύλιζε δίκτυο κεμαλικών πρακτόρων στις Γαλλικές Κτήσεις.

  Όσον αφορά την παράδοση του γαλλικού οπλισμού, πρέπει να σημειώσουμε ότι επρόκειτο για πολεμικό υλικό και εφόδια αξίας 200 εκατομμυρίων φράγκων. Το υλικό θα προορίζονταν δήθεν για τον εξοπλισμό της χωροφυλακής στην περιοχή. Όπλα, αεροπλάνα και πυροβολικό παραδόθηκαν στους Τούρκους, και ήταν αρκετά για να εξοπλίσουν 18.000 στρατιώτες, όσες δηλαδή ήταν οι γαλλικές κατοχικές δυνάμεις στην Κυλικεία. Το όφελος για τους εχθρούς μας ήταν διπλό, καθώς από το μέτωπο της Κυλικείας απελευθερώθηκαν 9.000 Τούρκοι στρατιώτες και απροσδιόριστα μεγάλος αριθμός ατάκτων, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο κύριο μέτωπο (το Δυτικό), στο οποίο οι Τούρκοι αντιμετώπιζαν το σοβαρότερο αντίπαλο, δηλαδή εμάς.

13. Η υπό γαλλική διοίκηση Συρία δέχεται Έλληνες πρόσφυγες από την Κυλικεία.

  Ο Κεμάλ, με τη συμφωνία αυτή, αναγνωρίζονταν επίσημα από μία ακόμη μεγάλη δυτική δύναμη, και ταυτόχρονα έκλεινε σιγά-σιγά τα δευτερεύοντα μέτωπα. Οι Γάλλοι ως αντίβαρο για την παραχώρηση της Κυλικεία πετυχαίνουν την αναγνώριση και αποδοχή από τους Τούρκους, της κατοχής της Συρίας. Το γαλλικό στρατό ακολουθούν αναγκαστικά 80.000 χριστιανοί ως πρόσφυγες, με προορισμό τη Συρία που τότε ήταν υπό γαλλική κυριαρχία. Πρόσφυγες στους οποίους απαγορεύτηκε, από τους Βρετανούς να εγκατασταθούν στην Κύπρο.

  Όλα αυτά γίνονται υπό το πρίσμα της σφαγής της γαλλικής φρουράς στην Ούρφα, την 10-04-1920, όπου βρήκαν με ύπουλο τρόπο, το θάνατο 190 Γάλλοι στρατιώτες. Ο Γάλλος διπλωμάτης Μπουγιόν μόλις η Σμύρνη θα γίνει στάχτη, θα τρέξει, θα συγχαρεί, θα αγκαλιάσει και θα φιλήσει το Μουσταφά Κεμάλ Αττατουρκ

 

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΣΣΔ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ.

  Η τότε Ε.Σ.Σ.Δ. είχε, ασφαλώς, τους περισσότερους λόγους να στραφεί εναντίον μας. Κατά τη γνώμη μου η ρωσική στάση, και η μεταστροφή προς το τέλος αυτής, παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο ζήτημα της μικρασιατικής εκστρατείας.

  Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής επανάστασης, το 1917, η Ρωσία αποσύρθηκε από τις εχθροπραξίες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στο εσωτερικό της χώρας θα ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των υποστηρικτών του Κομουνισμού (Ερυθρός Στρατός) και των Αντικομουνιστών (Λευκός Στρατός). Οι δυτικές μεγάλες δυνάμεις, μεταξύ αυτών και η Ελλάς, υποστήριξαν, εν συνεχεία, έμπρακτα το Λευκό Στρατό.

14. Ο Κεμάλ, παράλληλα με τις επιχειρήσεις, σύναψε την πρώτη συνθήκη με τη Σοβιετική Ρωσία, με την οποία συζητούσε από τον Ιούνιο του 1919. Με τη συνθήκη αυτή έλυσε το Αρμενικό και εξασφάλισε τα νώτα του και ταυτόχρονα, υποσχόμενος ότι θα οργανώσει τη νέα Τουρκία στα πρότυπα της Σοβιετικής Ρωσίας, εξασφάλισε οικονομική βοήθεια και στρατιωτική σε οπλισμό, πυρομαχικά κ.λπ.

  Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάς συμμετείχε στην εκστρατεία των συμμάχων στην Ουκρανία, με αντάλλαγμα την διπλωματική υποστήριξη των Δυτικών, στις διεκδικήσεις μας σε Μικρά Ασία και Θράκη. Η βενιζελική κυβέρνηση, το 1919, απέστειλε ένα σώμα στρατού στην Ουκρανία, συνολικής δύναμης 23.000 ανδρών. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα δεν αναγνώρισε την κυβέρνηση των κομουνιστών στην Ε.Σ.Σ.Δ.

  Οι Ρώσοι δεν αναγνώρισαν, όπως ήταν αναμενόμενο, ποτέ τη Συνθήκη των Σεβρών. Η αφορμή της μη αναγνώρισης ήταν η αποστολή του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Ουκρανία, τα βαθύτερα αίτια όμως ήταν άλλα. Ο μεγάλος αθηναίος ιστορικός Θουκυδίδης διδάσκει και δημιουργεί μια μέθοδο προσέγγισης και ερμηνείας των ιστορικών γεγονότων μέσα από το διαχρονικό έργο του, το οποίο μπορούμε φυσικά να εργαλειοποιήσουμε, προκειμένου να βρούμε σε πολλές περιπτώσεις την άκρη του νήματος. Έτσι λοιπόν, πληροφορεί ότι πίσω από κάθε γεγονός υπάρχουν διάφορες αιτίες, πίσω όμως από τις αιτίες υπάρχει μια αιτία που ονομάζεται η «πιο αληθινή αιτία» Στην περίπτωση της στήριξης των Σοβιετικών στους Κεμαλικούς η «πιο αληθινή αιτία» εντοπίζεται, κατά την άποψη μου, στη διαμορφωθείσα κατάσταση μετά τη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία επέτρεπε την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα, γεγονός που έπληττε τα συμφέροντα της Ρωσίας και ταυτόχρονα την έθετε σε διαρκή κίνδυνο από νότο. Επιπλέον, ο Λένιν έβλεπε τον Κεμάλ, σαν φίλο και γείτονα που θα ευνοούσε τα συμφέροντα της Ε.Σ.Σ.Δ. σε Μαύρη Θάλασσα και Αιγαίο, και στο βάθος της σκέψης του, υπήρχε και η προοπτική συγκρότησης κομουνιστικού καθεστώτος στην Τουρκία, καθώς οι Τούρκοι εμφορούνταν τότε από έντονο αντιδυτικό πνεύμα, εξαιτίας της εισβολής τόσων ξένων στα μικρασιατικά εδάφη.

15. Πλατεία Ταξίμ, Μνημείο Της Πολιτείας: Πίσω από τον Μουσταφά Κεμάλ και τον Φεβζί Τσακμάκ, στη δεύτερη σειρά, ο Μιχαήλ Φρούντζε (δεξιά) και ο Κλιμέντιος Βοροσίλωφ (αριστερά)

  Έτσι λοιπόν τα εθνικά συμφέροντα των Σοβιετικών και των Τούρκων ταυτίστηκαν κατά φαινομενικά ανορθόδοξο και απίθανο τρόπο. Επί της ουσίας όμως οι δεσμοί που αναπτύχθηκαν μεταξύ τους είχαν τη βάση τους σε συγκεκριμένους στόχους και επιδιώξεις.

  Στην Άγκυρα η σοβιετική κυβέρνηση βοήθησε στο στήσιμο δύο εργοστασίων κατασκευής πυρίτιδας, με την τοποθέτηση εξοπλισμού, εγκαταστάσεων και πρώτης ύλης για την παραγωγή φυσιγγίων. Τέλη Ιουνίου του 1920 ο Γουσούφ Κεμάλ παρέδωσε στο Μουσταφά Κεμάλ, γνωστό και ως Ατατούρκ, (δηλαδή πατέρα των Τούρκων) 1.000.000 χρυσά ρούβλια, χρήματα με τα οποία πληρώθηκαν οι μισθοί των αξιωματικών του.

  Τον Απρίλιο του 1921 παραδίδονταν επιπλέον 11.000.000 χρυσά ρούβλια και 100.000 οθωμανικές χρυσές λίρες, δηλαδή 80 εκατομμύρια χάρτινες λίρες της εποχής. Χρυσός και ρούβλια, που ισοδυναμούσαν με προϋπολογισμό ενός έτους και πολεμικές δαπάνες δύο ετών, για τους Τούρκους εθνικιστές.

  Με τη συνθήκη του Alexandropol, Νοέμβριο του 1920, αποφασίστηκε το μοίρασμα της Αρμενίας. Έτσι οι δύο χώρες απέκτησαν κοινά σύνορα. Στις 16/03/1921 με τη Συμφωνία της Μόσχας παραδόθηκε στη Γεωργία (τότε Σοβιετική Δημοκρατία) το Βατούμ και αποσπάστηκε από την Τουρκία το Καρς και το Αντραχάν. Η Συμφωνία της Μόσχας επικυρώθηκε λίγο αργότερα με τη Συνθήκη του Καρς μεταξύ Τουρκικής Προσωρινής Κυβέρνησης και Ε.Σ.Σ.Δ. Η Συνθήκη του Καρς δεν ήταν ίδια με τη Συνθήκη της Μόσχας, αλλά συνέχεια και επικύρωση αυτής. Έτσι ορίζονταν με ακρίβεια τα κοινά σύνορα της Τουρκίας με τις τρεις Υπερκαυκάσιες Σοβιετικές Δημοκρατίες (Γεωργία. Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν) και συντρίβονταν τα όνειρα των Ποντίων και των Αρμενίων για ανεξαρτησία.

  Από τις αρχές του 1922 μεταφέρονται αρκετές παρτίδες όπλων από τη Ρωσία στην Τουρκία. Ιδρύεται με ρωσικά χρήματα ορφανοτροφείο στην Τραπεζούντα για ορφανά παιδιά που χάσανε τους γονείς τους στον πόλεμο. Την ίδια εποχή κατά την οποία οι Ρώσοι μεριμνούν για τα ορφανά των Τούρκων εθνικιστών, χιλιάδες παιδιά χριστιανών στον Πόντο περιφέρονται σαν αδέσποτα σκυλιά σε κάμπους, πόλεις και βουνά. Οι γονείς αυτών των παιδιών είχαν δεχθεί τον τσαρικό στρατό σαν ελευθερωτή μερικά χρόνια πριν, και τον είχαν υποβοηθήσει, δημιουργώντας μέτωπα στα μετόπισθεν των Τούρκων. Χρήματα και δωρεές δίνονται επίσης για την κατασκευή τυπογραφείων και κινηματογράφων που θα εξυπηρετούσαν την τούρκικη προπαγάνδα.

  Από την αρχή μέχρι λίγο πριν το τέλος οι Σοβιετικοί στηρίζουν τους Τούρκους με εφόδια και χρυσό. Συγκίνηση ιδιαίτερη στη ρωσική κοινή γνώμη προκαλούν οι Τσέτες! Αυτοί οι αιμοδιψείς λύκοι στα μάτια των ομόδοξων Ρώσων φάνταζαν σαν επαναστάτες, παρόμοιοι με τους Μπολσεβίκους.

16. «Μια μόνη σωτηρία υπάρχει. Να στραφούμε προς την Μόσχαν. Μάλιστα εις την σοβιετικήν Μόσχαν και να αναθέσουμε εις την σοβιετικήν κυβέρνησιν να μας βγάλη από το αδιέξοδον. Τα υψηλά και μεγάλα ιδανικά του Κομμουνισμού και της Ρωσσικής Επαναστάσεως εγγυώνται εις όλους τους λαούς την πλέον αμερόληπτον απονομή του δικαίου. Η Μόσχα ως διαιτητής μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος είνε η μόνη διέξοδος (…) Εάν υπάρχη ακόμη καιρός για να προλάβωμεν την επερχόμενην θύελλαν και καταστροφήν, εάν εις τους αστούς κυβερνώντας πολιτικούς υπάρχη ίχνος πολιτικής φρονήσεως θα εγκολπωθούν το σύνθημά μας, προς την Μόσχαν» Άρθρο του Κορδάτου στο Ριζοσπάστη.

 

Η μεταστροφή της στάσης των Σοβιετικών.

  Στα τέλη της Άνοιξης του 1922 τα πράγματα αλλάζουν. Οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Μπολσεβίκων-Κεμαλικών διακόπτονται. Η κεμαλική πρεσβεία στη Μόσχα κλείνει και οι υπάλληλοι της συλλαμβάνονται.

  Άγνωστο είναι σήμερα σε πολλούς ότι ο Καρλ Ράντεκ (Γραμματέας στο προεδρείο της Κομουνιστικής Διεθνούς) έφτασε στην Ελλάδα ως απεσταλμένος της Σοβιετικής Ένωσης με διαπίστευση υπογεγραμμένη από τον Ζηνοβίεφ και τον Τρότσκι. Στην Αθήνα, ο Ράντεκ ήρθε άμεσα σε επαφή με το Γενικό Γραμματέα του Σοσιαλεργατικού Κόμματος. Εκτελών χρέη Γενικού Γραμματέα ήταν τότε ο Γιάννης Κορδάτος, ο οποίος ιστορεί και τα γεγονότα.

  Ο Ράντεκ μέσω του Κορδάτου συνάντησε το Νικόλαο Στράτο καθώς επίσης υπουργούς και παράγοντες του Γουναρισμού.

  Ο σοβιετικός απεσταλμένος τους δίνει να καταλάβουν ότι οι επαφές της Τουρκίας με τη Δύση έχουν απομακρύνει το ενδεχόμενο επιβολής κομουνιστικού καθεστώτος στην Τουρκία. Οι Μπολσεβίκοι θεωρούσαν, εξηγεί ο Ράντεκ, το κίνημα του Κεμάλ ως απελευθερωτικό αλλά τώρα έχει εκφυλιστεί. Οι αντιδραστικές δυνάμεις έλαβαν πάλι πολιτική δράση στην Τουρκία. Ο Κεμάλ έχει πια επαφές με τους Γάλλους Ιμπεριαλιστές και Κεφαλαιοκράτες. Η Τουρκία με ή χωρίς τον Κεμάλ θα προσανατολιστεί προς τη Δύση. Αναγκαστικά θα πάρει δάνεια από τη Δύση και θα φύγει από την αγκαλιά της Σοβιετικής Ένωσης.

  Οι προτάσεις των Σοβιετικών, μέσω του Ράντεκ, ήταν σαφείς:

  Η Ε.Σ.Σ.Δ. είναι πρόθυμη να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από το αδιέξοδο της μικρασιατικής εκστρατείας. Θα παύσει να ενισχύει ηθικά και υλικά τον Κεμάλ.

 1 Θα ασκήσει επιρροή για την αυτονόμηση της Δυτικής Μικρασίας όπου κατοικούν χριστιανοί.

2 Θα σταλεί διεθνής στρατός από Ελβετούς και Νορβηγούς, χώρες οι οποίες δε συμμετείχαν στο Μεγάλο Πόλεμο.

  Για αντάλλαγμα οι Σοβιετικοί ζητούν την de facto αναγνώριση τους από εμάς.

  Οι προτάσεις απορρίπτονται, ο Ράντεκ φεύγει από την Ελλάδα κακήν κακώς, και η χώρα μας παραμένει στο Δυτικό Μπλοκ.

 

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ Η.Π.Α. ΣΤΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ.

  Για τη στάση των Η.Π.Α. έναντι της Μικρασιατικής εκστρατείας εντοπίζουμε αρκετά στοιχεία στο συγκλονιστικό βιβλίο, του πρόξενου των Η.Π.Α. στη Σμύρνη Τζωρτζ Χόρτον Η μάστιγα της Ασίας (ένα βιβλίο που κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να μελετήσουν όλοι οι Έλληνες).

17. Ο πρόξενος των Η.Π.Α. στη Σμύρνη, αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, επιβεβαίωσε τις βαρβαρότητες των Τούρκων στο συγκλονιστικό έργο του Η μάστιγα της Ασίας.

  Ενεργός φιλέλληνας και αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής, ο Χόρτον, θα σώσει εκατοντάδες Έλληνες και Αρμένιους τις μέρες που καίγονταν η Σμύρνη. Ο αμερικανός πρόξενος θα δώσει τη δική του ερμηνεία για τα γεγονότα σημειώνοντας τα εξής:

  «Λίγους μήνες πριν την καταστροφή η έξαρση της φιλοτουρκικής προπαγάνδας στις Η.Π.Α. έφτασε στο αποκορύφωμα της. Ενθουσιώδη άρθρα δημοσιεύονται για τον Κεμάλ στον αμερικάνικο τύπο, από φιλότουρκους αρθρογράφους, αρκετοί από αυτούς σίγουρα πληρώνονται από τους Τούρκους. Χάρη στις περιουσίες των Ελλήνων και των Αρμενίων, που έχουν βάλει στο χέρι οι Τούρκοι, άνετα μπορούν και χρηματοδοτούν την προπαγάνδα. Επιπλέον, εξευρωπαϊσμένοι Τούρκοι της Κωνσταντινούπολης καλούν στα σαλόνια τους ξένους διπλωμάτες και προσπαθούν να πείσουν ότι τη φωτιά στη Σμύρνη έβαλε ο ελληνικός στρατός. Επιστρατεύουν μάλιστα για το σκοπό αυτό και όμορφες, μορφωμένες, χειραφετημένες χανούμισσες οι οποίες βγάζουν τα πέπλα τους και παρασύρουν στις κλίνες τους διπλωμάτες.»

  «Αξιωματικοί που έρχονται στη Σμύρνη», συνεχίζει ο Χόρτον, «έχουν ρητή εντολή να μείνουν ουδέτεροι». Και καταλήγει: «Οι Αμερικανοί γίνονται γνωστοί ως τουρκόφιλοι και εξαργυρώνουν τη φιλία τους με τους Τούρκους για να πραγματοποιήσουν τα μακρόπνοα σχέδια τους στη νέα Τουρκία. Οι επιχειρηματίες θα ανέπτυσσαν την Τουρκία με έργα και θα γέμιζαν εφεξής τις τσέπες τους

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Έργα Ελλήνων συγγραφέων:

Ανώνυμος, Η Επανάστασης και ο άνθρωπος της, εκδ. Λέσχης Αλεξάνδρειας, Αλεξάνδρεια 1923.

ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ Α., Νέα ελληνική ιστορία 1204-1985, εκδ. Βάνιας Θεσσαλονίκη 1998.

ΒΕΝΤΗΡΗΣ Γ., Η Ελλάς 1910-1920 τ.2, Εκδ. Πυρσός Αθήνα 1931.

ΓΟΝΑΤΑΣ Σ., Απομνημονεύματα, Αθήνα 1958.

ΔΑΓΚΛΗΣ Π. Γ., Αρχείο Στρατηγού Δαγκλή τ.2, Εκδ Βαγιονάκη, Αθήνα 1965.

ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ Β., Απομνημονεύματα, εκδ. Δημητράκου, Αθήνα 1932

ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ Β., Εσωτερική όψη της Μικρασιατικής Εμπλοκής, εκδ. Πυρσός, Αθήνα 1928.

Μωραΐτη, Αθήνα 1997.

Άρθρα

Εφημερίδα Καθημερινή, Παραίτηση Αρχιστρατήγου Παπούλα, Φύλλο 20-05-1922

https://belisarius21.wordpress.com/2014/09/15/μικρασιατική-εκστρατεία-τα-αίτια-της/

http://greekworldhistory.blogspot.gr/2015/05/blog-p

https://www.iefimerida.gr/news/51683/όταν-η-ελλάδα-πήγε-στην-σμύρνη-να-κατακτήσει-3000000-έλληνες

https://www.kathimerini.gr/1009577/article/epikairothta/ellada/eyan8hs-xatzhvasileioy-epilysh-toy-anatolikoy-zhthmatos

https://www.kathimerini.gr/society/562019941/1919-1922-prosopa-tis-mikrasiatikis-ekstrateias-i-diacheirisi-mias-ekstrateias-se-telma/

https://www.kathimerini.gr/705500/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/o-venizelos-kai-h-epemvash-sth-mikra-asia

https://www.kathimerini.gr/world/562082764/ti-skeftotan-o-venizelos-gia-ti-mikra-asia/

https://www.kathimerini.gr/society/562006213/1922-ta-anapantita-erotimata-tis-katastrofis-pos-krinete-simera-ti-diki-kai-tin-ektelesi-ton-exi/

https://www.kathimerini.gr/politics/561355981/to-xiloma-tis-synthikis-ton-sevron/

https://www.kathimerini.gr/culture/562006651/oi-en-meso-polemoy-ekloges-toy-1920/

https://www.liberal.gr/diplomacy/giati-ittithikame-stin-mikra-asia/162496

https://www.lifo.gr/culture/arxaiologia/mythoi-kai-alitheies-gia-toys-prosfyges-toy-1922

https://www.mixanitouxronou.gr/itan-imperialistiki-i-epemvasi-tis-elladas-sti-mikra-asia/

https://www.mixanitouxronou.gr/o-amfilegomenos-archistratigos-tis-mikrasias-chatzianestis/

https://www.protothema.gr/stories/article/1238280/i-mustiki-apostoli-ton-bolsevikon-stin-athina-tin-anoixi-tou-1922-kai-oi-stohoi-tis/

https://www.protothema.gr/stories/article/821417/i-mikrasiatiki-katastrofi-o-mauros-augoustos-tou-1922-v-meros/

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=2319361

https://slpress.gr/istorimata/mikrasiatiki-katastrofi-i-stratigiki-tyflosi-ton-antivenizelikon/

https://slpress.gr/idees/h-ellada-sth-mikra-asia-mia-apanthsh-ston-veremh/

https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ελληνικές_βουλευτικές_εκλογές_1920&oldid=9645052

Οι μοιραίες και παράξενες εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1920 στην Ελλάδα. | www.diodoros.wordpress.com

https://sarantakos.wordpress.com/2009/10/29/ekloges1920/

https://www.tovima.gr/2010/09/12/books-ideas/gkails-milton-oi-aggloi-prepei-na-aisthanomaste-ntropi/

https://tomanifesto.gr/fakelos-1922-meros-7o-italia-kai-kommoynistes-yper-kemal/

Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Η ΑΦΙΣΑ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Μοίρασε το άρθρο!