Oι νέες ειδήσεις για την πιθανότητα να κριθεί αναγκαία η διάσωση της Deutsche Bank από το γερμανικό κράτος μπορεί να δημιούργησαν αίσθηση στην διεθνή κοινή γνώμη, αλλά φαίνεται πως δε δημιούργησαν την παραμικρή έκπληξη σε όσους παρακολουθούν με προσοχή τα δεδομένα γύρω από τις κινήσεις της εν λόγω πάλαι ποτέ πανίσχυρης τράπεζας. Κι αυτό γιατί τα νέα όσον αφορά τη συγκεκριμένη υπόθεση είχαν εδώ και πολύ καιρό πάψει να είναι καλά. Σε κάποιες περιπτώσεις δε οι εκτιμήσεις ανέφεραν πως η κατάστασή βρισκόταν σε σημείο οριακό.
Το γιατί «έσκασε» μέχρι στιγμής είναι μια άλλη ιστορία. Ήταν άλλωστε εύλογη απορία πολλών αναλυτών πως ήταν δυνατό η πιο εκτεθειμένη ευρωπαϊκή τράπεζα σε «τοξικά ομόλογα» και έχει τεράστια ανοίγματα, να μαζεύει όλο το χαρτί από τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και όχι μόνο. Τον Μάρτιο του 2015 έγινε γνωστό ότι η Deutsche Bank στις ΗΠΑ (το αμερικανικό παρακλάδι της) απέτυχε παταγωδώς να περάσει τα stress tests της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ , δείχνοντας πως κάτι δεν πήγαινε καθόλου καλά.
Όπου κι αν την ψάξεις, την βρίσκεις μπλεγμένη σε σκάνδαλα
Για πολλές δεκαετίες η Deutsche Bank θεωρείτο too big to fail. Κι αυτό παρά το γεγονός πως είχε εμπλακεί σε κάποιες από τις πιο «σκοτεινές υποθέσεις» της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς φέρεται να έχει «βάλει το χέρι» της τόσο στο φούσκα των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, η οποία υπήρξε η απαρχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όσο και η χρεοκοπία του Ντιτρόιτ το 2013.
Παράλληλα, εξίσου ύποπτος είναι και ο ρόλος της στην ελληνική κρίση, καθώς η διαρκής αύξηση των επιτοκίων δανεισμού από τον τότε επικεφαλής της ΕΚΤ, Ζαν Κλωντ Τρισέ, την ώρα που η Ελλάδα κι άλλες χώρες της ΕΕ ασφυκτιούσαν οικονομικά, ήταν σαφές πως ευνόησε τον γερμανικό κολοσσό, ο οποίος -ειρήσθω εν παρόδω- δανειζόταν με μηδενικό κόστος.
Όπως για παράδειγμα, το 2016 όταν συμφώνησε σε διακανονισμό 7,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, αναφορικά με την υπόθεση πώλησης «τοξικών» τραπεζικών επενδυτικών προϊόντων (υψηλού ρίσκου ενυπόθηκα δάνεια (subprime) παραγώγων) την περίοδο πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του 2008. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το αρχικό πρόστιμο που είχε επιβληθεί ήταν διπλάσιου οικονομικού ύψους.
Υπήρξαν όμως και περιπτώσεις που κατηγορίες πήραν «σάρκα και οστά» με πιο συγκεκριμένο τρόπο..
- Το 2012 καταδικάστηκε στην Ιταλία για απάτη, αφού πούλησε σύνθετα χρηματοπιστωτικά στοιχήματα (παράγωγα) σε δήμους, οι οποίοι είδαν τα χρήματά τους να εξαφανίζονται, αφού οι επενδύσεις απέτυχαν παταγωδώς.
- Στα τέλη του ίδιου έτους αστυνομικοί και εισαγγελείς πραγματοποίησαν έφοδο στα κεντρικά γραφεία της τράπεζας στη Φρανκφούρτη για την υπόθεση με τις συναλλαγές συμβολαίων εκπομπών ρυπογόνων αερίων. Τα γερμανικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για ταπείνωση και για επιχείρηση με συλλήψεις που θύμισαν εγκληματική συμμορία.
- Τον Δεκέμβριο του 2013 οι New York Times έγραψαν ότι οι αμερικανικές αρχές ερευνούσαν τις πληροφορίες ότι μεγάλες πολυεθνικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και ο γερμανικός κολοσσός χρησιμοποιούσαν αμφιλεγόμενες πρακτικές για να εξασφαλίζουν συμβόλαια με κρατικές εταιρείες της ασιατικής χώρας.
- Έναν μήνα αργότερα, η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung αποκάλυψε ότι η Deutche Bank ήταν μεταξύ των τραπεζών που βοηθούσαν συγγενείς μελών της κινεζικής ελίτ να κρύψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε φορολογικούς παραδείσους της Καραϊβικής. Μεταξύ των εμπλεκομένων, ο γαμπρός του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, καθώς και ο γιος, η κόρη, ο γαμπρός και η νύφη του πρώην πρωθυπουργού Ουέν Τζιαμπάο.
- Στα τέλη του 2014 ήταν σειρά της αμερικανικής κυβέρνησης να προσφύγει δικαστικά κατά της γερμανικής τράπεζας. Η Ουάσινγκτον προσέφυγε σε δικαστήριο κατηγορώντας τη Deutche Bank για δημιουργία εικονικών εταιρειών που της επέτρεψαν να αποφύγει την καταβολή φόρου δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Με την αγωγή απαιτήθηκε από την τράπεζα να καταβάλει φόρους και πρόστιμα συνολικού ποσού 190 εκατ. δολαρίων, αφού με τις ενέργειές της απέφυγε να πληρώσει 100 εκατ. δολαρίων επί κερδών που αποκόμισε από την πώληση μετοχών.
- Τον Απρίλιο του 2015 η Deutsche Bank κατέβαλε πρόστιμο ύψους 2,5 δισ. ευρώ για το πολύκροτο σκάνδαλο χειραγώγησης του επιτοκίου διατραπεζικών χορηγήσεων Libor, ενώ ακόμη διερευνήθηκε για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος και απάτη σε βάρος του γερμανικού Δημοσίου με πλαστά πιστοποιητικά για τις εκπομπές ρυπογόνων αερίων.
- Tαυτόχρονα, οι βολές των αμερικανικών μέσων κατά της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας συνεχίστηκαν και αφορούσαν έρευνα των αμερικανικών αρχών για ξέπλυμα χρήματος στο τμήμα της Deutsche Bank στη Μόσχα και για ενδεχόμενο παραβίασης των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
- ;
Τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα των σκανδάλων είναι η εμπλοκή της Deutsche Bank στο σκάνδαλο της Danske Bank κι αφορούσε το ξέπλυμα περίπου 200 δις ευρώ στην Εσθονία.
«Η Γερμανία ξέρει πως πρέπει να τη διασώσει και πρέπει να το κάνει τώρα»
Φαίνεται πάντως πως η περίοδος της ιδιότυπης «ασυλίας» έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη συσσώρευση των σκανδάλων αλλά και με τους οικονομικούς δείκτες.
Με την μετοχή της εταιρίας να κατρακυλάει -και τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι θα χάσει επιπλέον ένα 30%- και την κερδοφορία να έχει χαθεί προ πολλού, καθώς παρουσιάζει ζημιές για τέσσερα συνεχή χρόνια, το μόνο που της απομένει για άντληση πόρων είναι ο δανεισμός από τις αγορές, οι οποίες εμφανίζονται πάντως όλο και πιο επιφυλακτικές απέναντί της .
«Για την Deutsche Bank έχουν κλείσει δυο από τις βασικές πόρτες χρηματοδότησης και η τρίτη παραμένει μισάνοιχτη» σημειώνει χαρακτηριστικά μιλώντας στο tvxs ο οικονομικός αναλυτής, Πάνος Παναγιώτου, και προσθέτει: «Το ευτύχημα για την ίδια είναι πως είναι γερμανική επιχείρηση, οπότε το κόστος δανεισμού εξακολουθεί είναι εξαιρετικά χαμηλό. Το θέμα είναι για πόσο καιρό ακόμη το περιβάλλον θα είναι θετικό. Και οι κίνδυνοι που υπάρχουν είναι αρκετοί υπαρκτοί. Είτε πρόκειται για το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit είτε για το ενδεχόμενο να έχουμε μια ακόμη μεγαλύτερο, όπως το ενδεχόμενο να σκάσει η αμερικάνικη οικονομία μετά το 2020, δηλαδή μετά τις προεδρικές εκλογές, κάτι που δεν είναι εντελώς απίθανο βάσει της πολιτικής που ακολουθεί ο Τραμπ».
Σε ότι αφορά το ενδεχόμενο πλήρους κατάρρευσης της Deutsche Bank ο Πάνος Παναγιώτου, εκτιμά πως η γερμανική κυβέρνηση δε θα επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο για πολλούς λόγους: «Είναι ζήτημα τιμής για τη Γερμανία η διάσωση της Deutsche Bank. Βέβαια δεν αφορά μόνο την ίδια αλλά και το ευρύτερο σύστημα, καθώς είναι πολύ μεγαλύτερο μέγεθος από τη Lehman Brothers. Οι συνέπειες λοιπόν θα είναι πολύ μεγαλύτερες για πολλούς, ακόμη και για τις αγορές, οι οποίες αυτή τη στιγμή δανείζουν έχοντας υπόψη πως η Γερμανία δε θα επιτρέψει κατάρρευση της Deutsche Bank.
Θα πρέπει να έχουμε υπόψη πως οι μηχανισμοί έχουν αλλάξει μετά την τραυματική εμπειρία της Lehman Brothers. Τώρα τρέχουν όλοι μην τυχόν κι επαναληφθεί κάτι τέτοιο, πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για ένα τέτοιο μέγεθος».
Την ίδια στιγμή όμως σημειώνει πως τα χρονικά περιθώρια είναι εξαιρετικά στενά: «Η Άγκελα Μέρκελ ξέρει πως ό,τι κάνει πρέπει να το κάνει τώρα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση μπαίνει σε αχαρτογράφητα ύδατα.
Το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι το κόστος διάσωσης αφορά αποκλειστικά τη Γερμανία, καθώς είναι πολύ μεγάλο για να καλυφθεί από ιδιωτικά κεφάλαια. Με άλλα λόγια θα κληθούν να το πληρώσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι. Βέβαια με δεδομένο πως η Γερμανία έχει τον πρώτο λόγο μέσα στην ΕΕ, δεν αποκλείεται να βρει τρόπο να μετακυλήσει το κόστος και στις υπόλοιπες χώρες».
Η πίεση πάντως για διευθέτηση του ζητήματος είναι τεράστια, καθώς όλοι θεωρούν πως όσο βυθίζεται η Deutsche Bank συμπαρασύρει ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα».
Τέλος, σε ό,τι έχει να κάνει με το ακριβές κόστος μιας πιθανής διάσωσης, σημειώνει πως είναι δύσκολο υπολογιστεί, δεδομένου ότι η συσσώρευση των ζημιών αλλά και των επισφαλειών που έχει στα χαρτοφυλάκιά της η Deutsche Bank ανέρχεται, όπως αναφέρεται και στα επίσημα στοιχεία, σε δεκάδες τρισεκατομμύρια ευρώ.
