9 χρήσιμες συμβουλές για την υπέρταση

590_1703d6b2a4fdc17164ea9f9703919971

15/10/2016

Καλό είναι όλοι να γνωρίζουν:

1. Ο υγιής ενήλικος θα πρέπει να μετρά την πίεσή του τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, ώρα συνήθως πρωινή. Αν βρεθεί αυξημένη θα επισκεφθεί το γιατρό του για περαιτέρω οδηγίες. Ο υπερτασικός που αρχίζει να λαμβάνει αντιυπερτασικά φάρμακα, τις πρώτες τρεις-τέσσερις εβδομάδες, να μετρά την πίεσή του τακτικά, ίσως και δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ, προ της λήψεως φαρμάκων. Μετά θα πρέπει να την παρακολουθεί μια ή δύο φορές την εβδομάδα, εκτός και αν παρουσιάσει κάποιο σύμπτωμα.

2. Τα αυτόματα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα του βραχίονα είναι εύκολα στη χρήση τους και έχουν ικανοποιητική ακρίβεια στις μετρήσεις. Εάν έχετε αρρυθμία, π.χ. κολπική μαρμαρυγή, τότε οι ενδείξεις του πιεσομέτρου μπορεί να μην είναι ακριβείς. Οι συσκευές που μετρούν την πίεση στον καρπό ή τα δάχτυλα δεν είναι τόσο ακριβείς όσο εκείνες του βραχίονα και γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγονται.

3. Μετά την ηλικία των 60 η συστολική υπέρταση είναι πολύ συχνότερη από τη διαστολική και είναι αυτή που καθορίζει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Με την αύξηση του μέσου όρου ζωής αυξάνεται ο πληθυσμός των υπερτασικών που είναι πάνω από 70 και πολλές φορές πάνω από 80. Αυτά τα ηλικιωμένα πρόσωπα πάσχουν από τη λεγομένη μεμονωμένη συστολική υπέρταση, δηλαδή έχουν υψηλή συστολική πίεση, πάνω από 140, και χαμηλή τη διαστολική, κάτω από 90. Σε νεαρά πρόσωπα κάτω των 40 ετών η διαστολική υπέρταση είναι πιο επικίνδυνη. Και μεταξύ 40 και 60 ετών η συστολική και η διαστολική υπέρταση έχουν περίπου την ίδια επικινδυνότητα.

4. Η πίεση, όπως και πολλές άλλες λειτουργίες του οργανισμού, κυμαίνεται κατά τη διάρκεια του 24ώρου. Τις πρώτες ώρες το πρωί, μετά το ξύπνημα, συνήθως είναι αυξημένη. Μετά σταθεροποιείται κατά τη διάρκεια της ημέρας μέχρι τις νυχτερινές ώρες του ύπνου, οπότε μειώνεται συνήθως σε χαμηλότερα επίπεδα. Η φυσιολογική μείωση της πίεσης κατά τις ώρες του ύπνου εν σχέσει με την πίεση της ημέρας παρατηρείται στους 6-7 από τους 10 υπερτασικούς. Τα καρδιαγγειακά επεισόδια, π.χ. εγκεφαλικό ή έμφραγμα του μυοκαρδίου, συχνότερα εμφανίζουν οι υπερτασικοί στους οποίους η πίεση δεν πέφτει όταν κοιμούνται.

5. Ο ιατρός θα αποφασίσει εάν εκτός από τις αλλαγές στον τρόπο της ζωής σας, π.χ. σωστή διατροφή και άσκηση, θα αρχίσετε φαρμακευτική θεραπεία. Η απόφασή του αυτή στηρίζεται σε συνεκτίμηση α)της αυξημένης πίεσης, β) παρουσίας ή όχι παραγόντων κινδύνου ως ο διαβήτης, το κάπνισμα και η υπερχοληστεριναιμία, γ)της παρουσίας υπερτροφίας στην καρδιά στο υπερηχοκαρδιογράφημα, και, δ) μικρολευκωματινουρίας σε εξέταση των ούρων.

6. Τα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται ακριβώς όπως σας τα έχει δώσει ο ιατρός, ποτέ μην αλλάζετε ή παραλείπετε τα φάρμακά σας και ποτέ μη τα διακόπτετε χωρίς προηγούμενη επικοινωνία μαζί του. Εάν πρόκειται να λάβετε για κάποιο λόγο άλλα φάρμακα επικοινωνήστε με τον ιατρό σας. Μερικά από αυτά, π.χ. τα αποσυμφορητικά της μύτης, τα αντιβηχικά ή τα αντιφλεγμονώδη μπορεί να ανεβάζουν την πίεση.

7. Η εδραιωμένη άποψη είναι να παίρνεις όλα τα αντιυπερτασικά φάρμακα το πρωί. Ωστόσο σε νυχτερινή υπέρταση ή όταν χρειαστούν δύο, τρία ή περισσότερα φάρμακα για να ρυθμιστεί η πίεση, μπορεί να παίρνεις και το βράδυ. 5

8. Η υπέρταση προκαλεί καρδιαγγειακά προβλήματα ανεξαρτήτως ηλικίας. Η σωστή ρύθμιση της πίεσης ωφελεί κυρίως τους ηλικιωμένους, με στόχο να κατέβει η πίεση κάτω από 160 και το ιδανικό κάτω από 140. Τα αντιυπερτασικά φάρμακα στους ηλικιωμένους είναι ίδια με εκείνα των νεωτέρων. Όμως οι ηλικιωμένοι είναι συνήθως πιο ευαίσθητοι στο νάτριο και γι’ αυτό απαιτείται προσοχή στο αλάτι. Επίσης οι χορηγούμενες δόσεις των φαρμάκων πρέπει να είναι μικρότερες. Στους ηλικιωμένους είναι συχνή η ορθοστατική υπόταση και γι’ αυτό χρειάζεται να πίνουν αρκετό νερό, να σηκώνονται αργά από το κάθισμα και να συμβουλεύονται το γιατρό για τις σωστές δόσεις των φαρμάκων.

9. Η αντιυπερτασική αγωγή, συνήθως, χορηγείται διά βίου. Αν όμως η υπέρταση είναι ήπια και δεν έχουν προκληθεί βλάβες στα όργανα μπορεί να γίνει δοκιμαστική μείωση ή σταδιακή διακοπή των αντιυπερτασικών φαρμάκων, εφόσον η πίεση βρίσκεται εντός των φυσιολογικών ορίων με συχνή παρακολούθηση. Αυτό επιτυγχάνεται περισσότερο σε εκείνους που άλλαξαν τρόπο ζωής επί το υγιεινότερο.

Αντιυπερτασικά φάρμακα: Υπάρχουν πέντε ομάδες αντιυπερτασικών φαρμάκων: Τα διουρητικά, οι β-αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης, οι α- ΜΕΑ, οι αναστολείς της αγγειοτασίνης ΙΙ-σαρτάνες, οι ανταγωνιστές του ασβεστίου, τα κεντρικώς δρώντα αντιυπερτασικά φάρμακα και η αλισκιρένη (εμπορική ονομασία Rasilex), η οποία χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν συνδυάζεται με άλλα φάρμακα του άξονα καθώς επίσης σε σακχαρώδη διαβήτη και νεφρική ανεπάρκεια.

Αντιυπερτασικά φάρμακα: Υπάρχουν έξι ομάδες αντιυπερτασικών φαρμάκων: Τα διουρητικά, οι β-αναστολείς, οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης ( α-ΜΕΑ), οι αναστολείς της αγγειοτασίνης ΙΙ (σαρτάνες), οι ανταγωνιστές του ασβεστίου, τα κεντρικώς δρώντα αντιυπερτασικά φάρμακα. Τελευταία προστέθηκε και ο άμεσος αναστολέας της ρενίνης, η αλισκιρένη.

Ο κάθε άνθρωπος είναι ιδιαίτερο πρόσωπο και για αυτό η θεραπεία πρέπει να εξατομικεύεται. Αντιυπερτασικά φάρμακα που είναι κατάλληλα για έναν άνθρωπο δεν είναι πάντα και τα καταλληλότερα για κάποιον άλλον, έστω και αν έχει την ίδια τιμή πίεσης.

Μερικές κατηγορίες φαρμάκων μπορεί να ελαττώνουν την πίεση αλλά να έχουν βλαβερές συνέπειες σε άλλες παραμέτρους, π.χ. να ανεβάζουν τα επίπεδα του σακχάρου ή της χοληστερίνης. Κάποια άλλα απαγορεύεται να τα παίρνετε εάν πάσχετε και από άλλες παθήσεις, π.χ. άσθμα.

Όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και τα αντιυπερτασικά, δεν στερούνται κάποιων παρενεργειών ή ανεπιθύμητης δράσης. Ευτυχώς, όμως, οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες από τα φάρμακα αυτά είναι σπάνιες. Στις περισσότερες των περιπτώσεων υποχωρούν με την διακοπή λήψης του φαρμάκου. Συνήθως η κάθε κατηγορία αντιυπερτασικών φαρμάκων χαρακτηρίζεται και από κάποιες ιδιαίτερες παρενέργειες. Έτσι, τα διουρητικά μπορεί να μειώσουν το κάλιο και να προκαλέσουν αίσθημα αδυναμίας. Οι β-αναστολείς μπορεί να μειώσουν σημαντικά τους παλμούς της καρδιάς, να προκαλέσουν δύσπνοια, κόπωση ή κρύα άκρα. Οι ανταγωνιστές ασβεστίου μπορεί να προκαλέσουν εξάψεις και οιδήματα στα πόδια. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου μπορεί να προκαλέσουν ξηρό και 6 επίμονο βήχα, ο οποίος δεν προκαλείται από τους συγγενείς αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης. Τα αντιυπερτασικά φάρμακα με κεντρική δράση, συνήθως, προκαλούν υπνηλία και ξηροστομία.

Ορισμένα από τα αντιυπερτασικά (β -αναστολείς, διουρητικά) μπορεί να προκαλέσουν σεξουαλικές διαταραχές στους άνδρες, που όμως είναι μικρού βαθμού και συνήθως αναστρέψιμες με την διακοπή του φαρμάκου. Επίσης, οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να ενημερώνουν τον θεράποντα ιατρό για το ενδεχόμενο κύησης, επειδή ορισμένα αντιυπερτασικά φάρμακα (α-ΜΕΑ, σαρτάνες) αντενδείκνυνται σε αυτό το ενδεχόμενο και άλλα είναι πιο ταιριαστά, ως η μεθυλντόπα.

Μερικές φορές, όταν η πίεσή σας είναι πάνω από 160 ή 170mmHg, για να ρυθμισθεί θα χρειασθεί συνδυασμός δύο ή ακόμα και τριών και περισσοτέρων φαρμάκων. Ο αριθμός των χαπιών που παίρνετε δεν έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι το επίπεδο της πίεσής σας. Σήμερα μάλιστα υπάρχουν διαθέσιμοι σταθεροί συνδυασμοί 2 ή και 3 διαφορετικών αντιυπερτασικών φαρμάκων σε 1 χάπι, που διευκολύνει έτσι τη λήψη του μία φορά την ημέρα. Οι πιο δόκιμοι συνδυασμοί αφορούν σε φάρμακα που δρούν στο σύστημα ρενίνης αγγειοτασίνης με διουρητικό ή με ανταγωνιστή ασβεστίου. Προσοχή όμως! Τα φάρμακα που δρουν στο σύστημα αυτό ρενίνης- αγγειοτασσίνης (α ΜΕΑ, σαρτάνες, αλισκιρένη) δεν πρέπει να συνδυάζονται μεταξύ τους. Δεν μπορείς να πάρεις α-ΜΕΑ και σαρτάνες, α-ΜΕΑ και αλισκιρένη.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να σταματήσετε να οδηγείτε το αυτοκίνητή σας ή να τροποποιήσετε τις όποιες δραστηριότητές σας ή να αλλάξετε τις συνήθειές σας, επειδή λαμβάνετε αντιυπερτασικά φάρμακα. Σε περίπτωση που εμφανισθεί οποιοδήποτε σύμπτωμα κατά την διάρκεια της θεραπείας σας και ιδίως κατά τις πρώτες ημέρες, θα πρέπει να το συζητήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας. Μπορεί να χρειάζεστε τροποποίηση της δόσης του φαρμάκου ή αλλαγή του φαρμάκου με κάποιο άλλο διαφορετικής κατηγορίας.

Να θυμάστε ότι είναι πολύ ασφαλέστερο να παίρνετε φάρμακα παρά να αφήνετε αρρύθμιστη την πίεσή σας.

 

Από τον Κωνσταντίνο Τσιούφη, Επίκουρο καθηγητή Καρδιολογίας

Μοίρασε το άρθρο!