Όταν οι πολιτικοί στην Ελλάδα μονομαχούσαν με πραγματικά πυρά

Εμείς οι δημοσιογράφοι συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο «μονομαχία» θέλοντας να περιγράψουμε την σκληρή κόντρα δύο πολιτικών προσώπων ή χώρων: «Μονομαχία» στη Βουλή, εκλογική «μονομαχία» κλπ. Παρακάτω όμως βλέπουμε ότι παλαιότερα οι πολιτικές μονομαχίες δεν αποτελούν δημοσιογραφικό εύρημα αλλά πραγματικό γεγονός, οι διαξιφισμοί δεν είναι μόνο λεκτικοί αλλά με πραγματικά ξίφη, ενώ σε αυτές λαμβάνει μέρος η «αφρόκρεμα» της πολιτικής ζωής του τόπου. Πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές και πολιτευτές παρελαύνουν από αυτή την «κοκορομαχία τιμής», που σαν αποτέλεσμα έχει άλλοτε τον θάνατο, άλλοτε τον τραυματισμό και μόνιμα την γελοιοποίηση των συμμετεχόντων.  

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΟΡΔΟΚΑΣ

Το 1862 η μονομαχία-ξιφομαχία γίνεται μεταξύ του μετέπειτα πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και του λοχαγού Αλέξανδρου Πετσάλη. Η ήττα του πρώτου μπορεί να μην σημαδεύει την πολιτική του πορεία, που φτάνει στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα, αλλά σημαδεύει για πάντα το πρόσωπό του αφού ο Πετσάλης του προκαλεί με το ξίφος ένα μεγάλο σημάδι. 

Το 1870 η αναμέτρηση μεταξύ του υπουργού Στρατιωτικών Σκαρλάτου Σούτσου και του στρατηγού Παναγιώτη Κορωναίου, έχει την ιδιαιτερότητα ότι γίνεται δύο φορές μέσα στην ίδια ημέρα. Την πρώτη φορά παθαίνουν αφλογιστία τα όπλα των μονομάχων,  ενώ η δεύτερη τελειώνει με τον τραυματισμό Κορωναίου στον ώμο με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να πεθάνει από αιμορραγία. 

Κορυφαία, σε πολιτειακό επίπεδο, είναι η μονομαχία που γίνεται το 1893 στο Γουδί μεταξύ δύο πρώην πρωθυπουργών, του Κωνσταντίνου Κωνσταντόπουλου και του Δημητρίου Ράλλη. Η «μάχη κορυφής» διεξάγεται με όπλα, αλλά και οι δύο πιστολιές που ρίχνονται είναι άστοχες, οδηγώντας τους δύο πρώην πρωθυπουργούς στη ζεστασιά του σπιτιού τους και τον Σουρή να σχολιάζει :
 
Ήλθε τσιγάρ επί Γουδί ο γέρο- Πίτ ωκύπους
ρεβόλβερ έχων εν χερσί πολέμου εκηβόλου,
πλην ήλθεν με τους μάρτυρας και με τους επιλύπους
κι ο Ράλλης σφριγηλός ανήρ και κάλτσα του διαβόλου

Άλλη μονομαχία κορυφής είναι αυτή του 1891, μεταξύ ενός πρώην πρωθυπουργού (Νικόλαος Τριανταφυλλάκος) και ενός πρώην διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (Ιωάννης Βαλαωρίτης). Η ξιφομαχία στο Παλαιό Φάληρο καταλήγει στον ελαφρύ τραυματισμό του πρώην πρωθυπουργού, αποδεικνύοντας, για μια ακόμη φορά, ότι στην Ελλάδα η οικονομική εξουσία είναι ισχυρότερη από την πολιτική…
 
Πολλές φορές η μονομαχία φτάνει μόνο μέχρι την αναγγελία της και στο τέλος η διαμάχη καλύπτεται με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Όταν όμως οι δύο μονομάχοι φοβόνται αλλά είναι πολύ εγωιστές για να κάνουν πίσω, τα πράγματα γίνονταν κωμικά, όπως το 1914, μεταξύ δύο προσώπων με κορυφαίες πολιτειακές θέσεις. 

Όλα ξεκινούν όταν ο τότε πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος  Ζαβιτσιάνος, υπαινίσσεται ότι ο πρώην Πρωθυπουργός Γεώργιος Θεοτόκης έχει επαφές με λαθρεμπόρους στην Κέρκυρα, και ζημιώνει με τις ενέργειες του το δημόσιο ταμείο. Οι εφημερίδες της περιόδου γράφουν τις δικές τους υπερβολές για το θέμα, που η μη διάψευση τους από τον Ζαβιτσιάνο θεωρείται ως σιωπηρή αποδοχή τους. Τις επόμενες ημέρες σε επεισοδιακή συνεδρίαση της Βουλής τα αίματα ανάβουν, και ο Θεοτόκης πετά-μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά- το γάντι προς την πλευρά Ζαβιτσιάνου, δίνοντας έτσι την πιο σαφή πρόκληση : μονομαχία.  

Λίγες ημέρες μετά ορίζονται τα τυπικά. Μάρτυρες θα είναι πολιτικοί και στρατιωτικοί, σημείο το κτήμα Σούτσου στα Σεπόλια, και  κανόνες της σύγκρουσης, μια βολή ο καθένας με δικαίωμα στόχευσης πέντε δευτερολέπτων από απόσταση είκοσι μέτρων. Όπως καταλαβαίνεται το ενδιαφέρον της αθηναϊκής κοινωνίας είναι τεράστιο. Ο κόσμος είναι τόσος πολύς εκείνο το πρωινό που πολλοί που δεν χωρούν μέσα στο κτήμα κάθονται πάνω στις πέριξ μάντρες. 

Η αγωνία φτάνει στο κατακόρυφο όταν ακούγεται το πυρ και αμέσως μετά δύο πυροβολισμοί. Σύντομα όμως όλοι διαπιστώνουν ότι οι δύο μονομάχοι παραμένουν αγέρωχοι στις θέσεις τους, ενώ οι μάρτυρες σπεύδουν γρήγορα να πουν ότι η μονομαχία θεωρείται λήξασα γιατί δεν έχει ακουστεί η φράση “η μονομαχία θα είναι μέχρι θανάτου”. Μπορεί κανένας να μην θέλει τον τραυματισμό κάποιου, αλλά από την άλλη αυτό το …άδοξο φινάλε μιας τόσο σημαντικής μονομαχίας, δίνει τροφή σε αιχμηρά σχόλια που δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Ότι ήταν στημένη, θυμίζοντας πολιτικές μονομαχίες της Βουλής που τα πυρά είναι άσφαιρα…

Ο Στέφανος Δραγούμης, εδώ με τη σύζυγό του Ελίζα έξω από το σπίτι τους, επιζεί της μονομαχίες και το σημάδι που του αφήνει το ξίφος στο πρόσωπο δεν τον εμποδίζει να γίνει μερικά χρόνια αργότερα πρωθυπουργός.

Δημήτριος Ράλλης : πρώην πρωθυπουργός και μονομάχος….

Μονομάχοι και μάρτυρες στην Ευρώπη.

Οι ειδήσεις περί, πραγματικών, μονομαχιών είναι πολύ συνηθισμένες στις εφημερίδες της περιόδου.

Μοίρασε το άρθρο!