Ανοιχτά θα μπορούν να είναι αύριο, Κυριακή 16 Ιανουαρίου, τα εμπορικά καταστήματα, καθώς είναι η πρώτη Κυριακή των χειμερινών εκπτώσεων, οι οποίες άρχισαν στις 10 Ιανουαρίου και θα διαρκέσουν έως και 28 Φεβρουαρίου. Ωστόσο παρά τις μεγάλες εκπτώσεις, μέχρι στιγμής, η κίνηση στην αγορά της Θεσσαλονίκης είναι πολύ υποτονική, με τους εμπόρους να σημειώνουν ότι δυστυχώς δεν μένουν χρήματα στους καταναλωτές για να ψωνίσουν. Παράλληλα, οι εκτιμήσεις είναι ότι το επόμενο διάστημα θα δούμε «πολλά λουκέτα» στην αγορά. Μάλιστα γίνεται λόγος για «πανδημία εμπορίου», αν δεν υπάρξει πρόβλεψη στήριξης της αγοράς.

«Αν δεν προσέξουμε, θα ξεφύγουν τα νούμερα και θα μιλάμε μόνο για τα λουκέτα και όχι για την πανδημία. Θα μιλάμε για την “πανδημία του εμπορίου”, δήλωσε χαρακτηριστικά στο «TyposThes» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Παντελής Φιλιππίδης. 

Αναφορικά με το αν σημειώθηκε κίνηση στην έναρξη των εκπτώσεων ο ίδιος δήλωσε χθες: Δυστυχώς η αγορά έχει παγώσει, όπως πάγωσε και ο καιρός. Δεν υπάρχει κίνηση», δήλωνε χαρακτηριστικά χθες στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Παντελής Φιλιππίδης,

Η κίνηση την περίοδο των εορτών

Υποτονική εξάλλου ήταν η κίνηση και την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Αυτό αποτυπώνεται και σε πανελλαδική έρευνα της ΕΣΕΕ, σύμφωνα με την οποία, σε αντιδιαστολή με το 2019, ο τζίρος υποχώρησε για το 68% των επιχειρήσεων. Για το 43% των επιχειρήσεων η κίνηση κατά την εορταστική περίοδο 2021 ήταν μέτρια. Αντίθετα, τέσσερις στους δέκα επιχειρηματίες (43%) δήλωσαν λίγο έως καθόλου ικανοποιημένοι. Μόνο μία στις επτά επιχειρήσεις εμφανίζεται πολύ έως πάρα πολύ ικανοποιημένη από τις επιδόσεις της κατά την εορταστική περίοδο.

Ως προς τους λόγους που ο κόσμος δεν ψώνισε ούτε καν κατά την εορταστική περίοδο, ο κ. Φιλιππίδης, κάνει λόγο για το φόβο για την πανδημία, για την ανέχεια λόγω της αύξησης των τιμών σε καταναλωτικά αγαθά στο σούπερ μάρκετ και της αύξησης στο ρεύμα και στην ενέργεια. «Τι να μείνει στον καταναλωτή να ψωνίσει; Εμείς δεν πουλάμε είδη πρώτης ανάγκης, οπότε δεν υπήρχε πιθανότητα να δουλέψουμε, το γνωρίζαμε εκ προοιμίου», τονίζει, προσθέτοντας: «Γι’ αυτό φώναζα από τον Σεπτέμβριο βοηθήστε στην αγορά γιατί θα πάθει ζημιά».

Πρόβλημα η αύξηση του ενεργειακού κόστους

Η ιδιαίτερα υψηλή αύξηση του ενεργειακού κόστους έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων αφού έξι στις δέκα δήλωσαν ότι ο αρνητικός αντίκτυπος αξιολογείται από πολύ έως πάρα πολύ ισχυρός, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΣΕΕ. «Ένα μαγαζί πλήρωνε 800 ευρώ ρεύμα και τώρα καλείται να πληρώσει 2.700», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Φιλιππίδης. Όπως λέει αν συνυπολογίσει κανείς αυτή τη διαφορά, την αναδουλειά που υπάρχει, το γεγονός ότι αφαιρέθηκαν χρήματα από την τσέπη του καταναλωτή και εξαιτίας των τιμών στο σούπερ μάρκετ «που είναι 20-40% επάνω αδικαιολόγητα» […] δυστυχώς δεν έχει λεφτά ο καταναλωτής και την «πληρώνει» και η αγορά καθώς όλα αυτά είναι χρήματα που «κόπηκαν» από την αγορά. Κατά τον κ. Φιλιππίδη οι επιχειρήσεις δεν προχώρησαν σε αυξήσεις λόγω ενεργειακού κόστους, αντιθέτως προχωρούν σε συνεχείς μειώσεις. «Μιλάμε για δώδεκα χρόνια σχεδόν με εκπτώσεις», τονίζει προσθέτοντας ότι όταν συνεχώς δουλεύεις και τα φέρνεις «ίσα βάρκα, ίσα γιαλό» όχι απλά δεν μπορείς να αναπτυχθείς, αλλά κάποτε δυστυχώς θα «μπεις μέσα» άσχημα. Ήδη αυτήν την στιγμή υπάρχουν τεράστιες οφειλές. «Τα 109 δισεκ. προς το δημόσιο και τα 25 δις. προς τα ασφαλιστικά Ταμεία ποιος τα χρωστάει; Εμείς δεν τα χρωστάμε; Αυτά είναι τα μεγάλα και δυστυχώς δισεπίλυτα προβλήματα», επισημαίνει. «Αν βάλεις το δημόσιο χρέος συν το ιδιωτικό συν τις οφειλές σε Ταμεία κλπ ξεπερνάμε το 1 τρις. Ποιος θα τα πληρώσει αυτά. Υπάρχει περίπτωση να δοθούν ποτέ», διερωτάται.

Οι έμποροι ασκούν κριτική για το γεγονός ότι δεν περιλαμβάνονται στα μέτρα στήριξης. Το 40% στον κλάδο μας ήταν εκτός επιστρεπτέας προκαταβολής, ενώ οι έμποροι δεν πήραν τίποτα και για την επανεκκίνηση, όπως λέει ο κ. Φιλιππίδης. «Πού μας βοήθησαν, μόνο στα ενοίκια; Αυτό ήταν το μεγάλο πρόβλημα όταν έτρεχαν τα έξοδα κάθε μήνα;», διερωτάται.

Συνέπεια όλων αυτών, ο κ. Φιλιππίδης αναφέρει ότι θα έχουμε «πολλά λουκέτα», ενώ «αν δεν προσέξουμε θα ξεφύγουν τα νούμερα και θα μιλάμε μόνο για τα λουκέτα και όχι για την πανδημία. Θα μιλάμε για την “πανδημία εμπορίου“ και αυτό θα είναι μεγάλο πρόβλημα, υπογραμμίζει.

Συμβουλές ενόψει της σημερινής πορείας

Σημειώνεται ότι το προτεινόμενο ωράριο από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης για αύριο Κυριακή είναι 11 με 6 το απόγευμα, ενώ τα πολυκαταστήματα θα είναι ανοιχτά μέχρι τις 8 το βράδυ.

Στο μεταξύ, συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας με πρωτοβουλία ατόμων του αντιεξουσιαστικού χώρου, θα γίνει σήμερα, Σάββατο, το μεσημέρι στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σχετικά με την εκκένωση της κατάληψης «Στέκι στο Βιολογικό» του ΑΠΘ. Η συγκέντρωση θα λάβει χώρα περίπου στη 1 το μεσημέρι στην Καμάρα, με τον ΕΣΘ να καλεί τους καταστηματάρχες της πόλης «να μεριμνήσουν για την ασφάλεια των καταστημάτων τους, με όλα τα ενδεδειγμένα μέσα».

Ειδικότερα προτείνεται να απομακρύνουν πάσης φύσεων υλικά ή απορρίμματα βρίσκονται μπροστά στα καταστήματα, τα οποία δύνανται να χρησιμοποιηθούν από διαδηλωτές και μπορεί να προκαλέσουν σωματικές βλάβες ή υλικές ζημιές και φθορές

Να ενεργοποιήσουν τα στόρια ή οτιδήποτε άλλο προστατευτικό διαθέτει το κατάστημα, μετά το κλείσιμο και να ανεβάσουν τις τέντες των καταστημάτων τους.

Έρευνα ΕΣΕΕ: Ο εορταστικός τζίρος υποχώρησε για το 68% των επιχειρήσεων σε σύγκριση με το 2019

Η αγορά τα τελευταία δύο χρόνια λειτουργεί υπό μη κανονικές συνθήκες. Η διάρκεια της πανδημίας Covid-19 αλλά και οι πρόσφατα εξαιρετικά ισχυρές ανατιμήσεις των τιμών ενέργειας, ήρθαν να προσθέσουν νέα εμπόδια σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου παραδοσιακά πραγματοποιούν μεγάλο μέρος του ετήσιου κύκλου εργασιών τους, αναφέρει η ΕΣΕΕ σχετικά με την έρευνα του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ για την κίνηση των εμπορικών καταστημάτων κατά την εορταστική περίοδο 2020-21. Επομένως, η αποκατάσταση της κανονικότητας θα αναβάλλεται για όσο διάστημα η πανδημία του Covid-19 θα παραμένει επικίνδυνη και θα διατηρούνται οι περιορισμοί. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να λησμονείται πως οι απώλειες των επιχειρήσεων του 2020 και του 2021 έχουν ήδη ενσωματωθεί στο ενεργητικό κάθε επιχείρησης, εξέλιξη που σημαίνει πως ο επιχειρηματικός κόσμος θα χρειαστεί χρόνο όχι μόνο μέχρι την επιστροφή στην κανονικότητα αλλά ακόμα και μετά από αυτή, πρόστίθεται.

Για την ανάγνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας που πραγματοποιήθηκε πανελλαδικά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα καταστήματα πέρυσι λειτούργησαν υπό περιορισμούς (λειτουργία με click away από τις 13/12 έως την 31/12), ενώ μετά την Πρωτοχρονιά ανεστάλη ουσιαστικά η λειτουργία των φυσικών καταστημάτων μέχρι τις 18/01. Αλλά και εφέτος οι επισκέψεις στα καταστήματα έγιναν κατόπιν επίδειξης σχετικού πιστοποιητικού (εμβολιασμού/ νόσησης/ rapid test), πρακτική που επιβάρυνε τις επιχειρήσεις και δεν λειτούργησε ευνοϊκά για το καταναλωτικό κοινό. Σε κάθε περίπτωση, η σύγκριση με την περυσινή περίοδο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της ακριβώς τις ισχυρές πιέσεις που είχε δεχθεί η αγορά (φαινόμενο base effect).

Πιο αναλυτικά η σύνοψη αποτελεσμάτων έχει ως εξής:

1. Το πρώτο ερώτημα αφορούσε στο βαθμό ικανοποίησης από τον Χριστουγεννιάτικό τζίρο. Για το 43% των επιχειρήσεων η κίνηση κατά την εορταστική περίοδο 2021 ήταν μέτρια. Αντίθετα, τέσσερις στους δέκα επιχειρηματίες (43%) δήλωσαν λίγο έως καθόλου ικανοποιημένοι. Μόνο μία στις επτά επιχειρήσεις εμφανίζεται πολύ έως πάρα πολύ ικανοποιημένη από τις επιδόσεις της κατά την εορταστική περίοδο.

2. Το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ συνέκρινε την ίδια περίοδο τόσο με την αντίστοιχη του 2020 όσο με εκείνη του 2019, πριν δηλαδή την εμφάνιση της πανδημίας. Έτσι, η εικόνα για την κίνηση στην αγορά σε σχέση με το 2020 ήταν μεικτή, αφού το 33% των επιχειρήσεων κατέγραψε μείωση πωλήσεων, ενώ το 36% κατέγραψε άνοδο και το 31% παρέμεινε στα ίδια επίπεδα. Σε αντιδιαστολή με το 2019 ο τζίρος υποχώρησε για το 68% των επιχειρήσεων.

3. Εντούτοις, από την έρευνα προκύπτει πως οι επιχειρήσεις που είχαν τη δυνατότητα πωλήσεων και εκτός φυσικών καταστημάτων (τηλεφωνικές παραγγελίες, πωλήσεις μέσω κοινωνικών δικτύων, site, e-shop) εμφάνισαν σημαντικά καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι από αυτές το 32% απέκτησε τη δυνατότητα να πραγματοποιεί πωλήσεις εκτός φυσικών καταστημάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

4. Παραδοσιακά, η καλύτερη περίοδος των εορτών, είναι η εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα, τάση που επιβεβαιώθηκε και φέτος. Ειδικότερα το 56% των επιχειρηματιών δήλωσε ότι είχε εντονότερη αγοραστική κίνηση την εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα ενώ το 30% σημείωσε υψηλότερες πωλήσεις την εβδομάδα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.

5. Οι αναταράξεις που προηγήθηκαν στην αγορά ώθησαν τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε προσφορές και κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου. Αυτή η επιχειρηματική πρακτική φαίνεται να παγιώνεται τελευταία ως μέσο για την ενίσχυση του εορταστικού τζίρου. Αν μάλιστα εξαιρεθούν τα τρόφιμα, τότε το μερίδιο των επιχειρήσεων που προχώρησαν σε προσφορές κατά την περίοδο αναφοράς ενισχύεται στο 50%.

6. Το δε ύψος των προσφορών κινήθηκε σε αρκετά υψηλά επίπεδα, καθώς δύο στις τρεις επιχειρήσεις υιοθέτησαν εκπτώσεις από 10% έως 30%.

7. Παρά το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον το 77% των επιχειρήσεων κάλυψαν τις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο (Οικονομική Εφορία και Ασφαλιστικά Ταμεία), εξέλιξη που ενδεχομένως να οφείλεται και στο σχετικό υποστηρικτικό πλαίσιο.

8. Επιπλέον, διαφοροποιήσεις παρατηρούνται και με βάση τη γεωγραφική περιοχή δραστηριοποίησης της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη παρουσίασαν καλύτερες επιδόσεις, σε σχέση με εκείνες της Β. Ελλάδας. Το στοιχείο αυτό μπορεί να ερμηνευτεί από την τόνωση των εισοδημάτων εξαιτίας της θετικής τουριστικής περιόδου αλλά και από τα σχετικά υψηλά ποσοστά εμβολιασμού που διευκόλυναν και τις επισκέψεις στην αγορά.

9. Η ιδιαίτερα υψηλή αύξηση του ενεργειακού κόστους έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων αφού έξι στις δέκα δήλωσαν ότι ο αρνητικός αντίκτυπος αξιολογείται από πολύ έως πάρα πολύ ισχυρός.

10. Σε επιμέρους κλαδικό επίπεδο, υψηλότερη επιβάρυνση φαίνεται να έχουν τα τρόφιμα εξαιτίας και της φύσης της λειτουργίας τους αφού στηρίζονται στη συστηματικότερη χρήση συσκευών υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης (π.χ. ψυγεία). Αντίθετα, σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις ένδυσης υπόδησης εκτιμούν ότι θα επηρεαστούν μεν αλλά σε μέτριο βαθμό.

11. Παρά τις πιέσεις που έχουν δεχθεί σωρευτικά οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, περισσότερες από τις μισές θα εξαντλήσουν κάθε δυνατότητα απορρόφησης των τιμών από τις ίδιες. Εντούτοις, εκείνοι οι επιμέρους κλάδοι που επηρεάζονται εντονότερα, άμεσα ή έμμεσα ( πχ λόγω μεταφορικού κόστους), είναι λιγότερο πιθανό να απορροφήσουν τις αυξήσεις των τιμών (όπως οι κλάδοι τροφίμων, οικιακού εξοπλισμού).

12. Το κλίμα στην αγορά παραμένει αβέβαιο και γεμάτο προκλήσεις, καθώς οι πρώτες ημέρες της φετινής χειμερινής εκπτωτικής περιόδου κινούνται ήδη υποτονικά. Ειδικότερα, σχεδόν τέσσερις στους δέκα επιχειρηματίες προβλέπουν ότι ο τζίρος τους κατά τη φετινή εκπτωτική περίοδο θα κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα και μόλις ένας στους δέκα θεωρεί ότι θα κινηθεί ανοδικά.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 

Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ