Το «Έπος του Σαράντα» μέσα από 60 σπάνιες φωτογραφίες

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940 βρίσκει την Αθήνα να ξυπνά με τις σειρήνες της αντιαεροπορικής άμυνας και όλους τους Έλληνες να ζητωκραυγάζουν το ηχηρό «ΟΧΙ» στη φασιστική Ιταλία.

Οι στρατεύσιμοι ετοιμάζονταν για το μέτωπο «με το χαμόγελο στα χείλη» και το ραδιόφωνο μετέδιδε διαρκώς το περίφημο πρώτο ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου: «Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλουν από της 5:30 πρωινής σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους».

Πορεία προς το μέτωπο

a%cc%93nachorisis-dia-to-metopon-me-pisti-ke-kardia-2

e%cc%94llines-stratio%cd%82tes-ston-polemo-san-se-giorti-2

ellinida-mitera-propempi-to-gio-tis-ston-polemo-i%cc%94-panagia-mazi-mas-2-2

Πριν τη μάχη

Από το Μέτωπο, από αριστερά, όρθιοι: Δ. Γαλερίδης (δημοσιογράφος), Γεώργιος Καρτάλης (υπουργός), Δ. Θιβαδόπουλος ( καθηγητής), Γεώργιος Θεοτοκάς ( συγγραφέας), Συμεόνογλου (βιομήχανος) Κώστας Μάγερ (δημοσιογράφος). Καθιστοί: Ευ. Μαγκλιβέρας (βαρύτονος), Λάμπρος Κωνσταντάρας (ηθοποιός) Κώστας Σάμιος ( τενόρος) και Τσαλίκης (έμπορος).

«ΑΕΡΑΑΑ»

aerai%cc%94-thriliki-polemiki-kravgi-a%cc%93ntilalou%cd%82se-sta-vouna-ti%cd%82s-i%cc%93piroufot-lazaros-a%cc%93kkermanidis

Στο πεδίο της μάχης

Τραυματίες πολέμου

Στην ανάπαυλα

Οι γυναίκες του πολέμου

sta-metopisthen-plekta-dia-ton-straton-2

Κατοχή-Αντίσταση-Απελευθέρωση

i%cc%94-limoktonia-tou%cd%82-chimona-1941-42

Η λιμοκτονία του χειμώνα 1941-42.

Εκτελέσεις.

Βαρβαρότητα – Ολοκαύτωμα.

28-o%cc%93ktovriou-1941-i%cc%94-a%cc%93thine%cd%82i-e%cc%94ortazoun-to-ochi-a%cc%93psifontas-tous-kataktites

28 Οκτωβρίου 1941- Οι Αθηναίοι γιορτάζουν το ΟΧΙ αψηφώντας τους κατακτητές.

i%cc%94-a%cc%93natinaxis-ti%cd%82s-gefiras-tou%cd%82-gorgopotamou-25-11-1942

Η ἀνατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου (25-11-1942) .

eleftheria-o%cc%94-prothipourgos-g-papandreou-i%cc%94psoni-tin-galanolefki-stin-a%cc%93kropoli-18-10-1944

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ! Ο πρωθυπουργὸς Γ. Παπανδρέου υψώνει την Γαλανόλευκη στην Ακρόπολη (18-10-1944).

Η νίκη

Σύμμαχοι και εχθροί αναγνώρισαν την αποφασιστική συμβολή της Ελλάδος στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: Ο Στρατάρχης Γιαν Σματς, Πρωθυπουργός της Ν. Αφρικής, χαρακτήρισε την 28η Οκτωβρίου 1940 ως «ημέρα που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας». Και προσέθεσε: «Πραγματικώς εγεννήθη μία νέα Ελλάς, όπως την ωνειρεύθησαν οι ποιηταί».

Ενώ, ο Winston Churchill είπε το περίφημο: «Δεν θα λέγεται ότι οι Έλληνες πολεμούν ως ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν ως Έλληνες».

i%cc%94-iii-o%cc%93rini-taxiarchia-parelavni-stin-e%cc%93levtheri-a%cc%93thina-9-11-1944

i%cc%94-kopeles-ti%cd%82s-e-o-n-parelavnoun-stin-a%cc%93thina-eon-falagitisses

Εφημερίδες και αφίσες της εποχής

i%cc%94-e%cc%94llas-ev%cc%94riskete-a%cc%93po-chthes-i%cc%93s-polemon-me-tin-i%cc%93taliantoe%cc%93thnos-sissomoni%cc%93stase

Ἡ Ἑλλὰς εὑρίσκεται ἀπὸ χθὲς εἰς πόλεμον μὲ τὴν Ἰταλίαν. ΤὸἜθνος σύσσωμον, εἰς τὰς ἐπάλξεις! «Ἡ Καθημερινή», 29-10-1940.

koritsa-premeti-a%cc%94gii-saranta-a%cc%93rgirokastron-i%cc%94-niki-stefanoni-tin-e%cc%94llada

Κορυτσά, Πρεμετή, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο! Η Νίκη στεφανώνει την Ελλάδα.

o-glezos-ke-o-santas-katevazoun-tin-svastika-apo-tin-akropoli-glezos-sandas-ephemeris

Ο Γλέζος και ο Σάντας κατεβάζουν την σβάστικα από την Ακρόπολη.

e%cc%94llines-i%cc%93s-ta-o%cc%94pla-a%cc%93sirmatos-28-10-1940

Ἕλληνες, εἰς τὰ ὅπλα! «Ἀσύρματος», 28-10-1940).

i%cc%94per-vomo%cd%82n-ke-e%cc%94stio%cd%82n-e%cc%94-e%cc%94llinike-dinamis-a%cc%93minonte-tou%cd%82-patriou-e%cc%93dafous-e%cc%93thnos

Ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν. Αἱ ἑλληνικαὶ δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφους. «Ἔθνος», 28-10-1940).

Ο Καραγκιόζης στο μέτωπο.

i%cc%94-i%cc%94roides-tou%cd%82-1940-kostas-grammatopoulos-16

Οι ηρωίδες του 1940 – Κώστας Γραμματόπουλος.

i%cc%94-panagia-mazi-tou-georgios-gounaropoulos-16

Ἡ Παναγιὰ μαζί του – Γεώργιος Γουναρόπουλος.

e%cc%93mpros-ti%cd%82s-e%cc%94llados-pedia-kostas-grammatopoulos-16-2

Εμπρός, της Ελλάδος παιδιά – Κώστας Γραμματόπουλος.

e%cc%93mpros-ti%cd%82s-e%cc%94llados-pedia-kostas-grammatopoulos-16

Εμπρός, της Ελλάδος παιδιά 2 – Κώστας Γραμματόπουλος.

Έδωσες εσύ; – Τάσσος.

to-stileto-xilografia-tou%cd%82-tassou-protodimosievthike-choris-to-ochi-stis-16-11-1940-sto-periodiko-neo

«Τὸ στιλέτο», ξυλογραφία τοῦ Τάσσου. Πρωτοδημοσιεύθηκε (χωρὶς τὸ «ΟΧΙ») στὶς 16-11-1940 στὸ περιοδικὸ «Νεοελληνικὰ Γράμματα».

gia-tous-stratio%cd%82tes-vaso-katraki-16

Για τους στρατιώτες – Βάσω Κατράκη.

to-a%cc%93merikaniko-life-16-12-1940-greek-soldier-life_1940-12-16

Το αμερικανικό «Life», 16-12-1940- «Greek soldier».

geliografia-apo-angliki-efimerida-tis-epochis

Πηγές:

[1] Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης, Φωτογραφικόν υλικόν Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού, Μουσείου Πολεμικής Αεροπορίας, 7ου ΕΓ του ΓΕΣ.

[2] Γενικό Επιτελείο Στρατού, Το έπος του 1940.

[3] Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών.

[4] «Ο Ἑλληνικός Στρατός και το Έπος της Β. Ηπείρου (1940-41)», εκδ. περιοδικού «Στρατιωτική Ιστορία», σειρά «Μεγάλες Μάχες», τ. 3, Οκτ. 2001, ISBN 960-86822-5-8.

[5] Περιοδικό «Ελληνική Ιστορία», τ. 11, Σεπτ.-Οκτ. 2004 (εκδ. Δ. Τασσόπουλος).

[6] «Το Έπος του ’40 στη Λαϊκή Εικονογραφία», Εικαστικόν.

[7] «6 Απριλίου 1941: Η γερμανική επίθεση», εκδ. «Καθημερινή – 7 ημέρες», 7 Απρ. 2002.