Παγκόσμιο Κύπελλο 1934: Το βρώμικο Μουντιάλ του Μουσολίνι

Τo 1934 τα πράγματα στον κόσμο είχαν αρχίσει να αλλάζουν. Σύντομα θα έμπαινε στην πιο σκοτεινή εποχή του. Το ποδόσφαιρο δεν έμεινε ανεπηρέαστο. Το Μουντιάλ του 1934 έμεινε στην ιστορία ως το Παγκόσμιο Κύπελλο του Μουσολίνι. 

Το Μουντιάλ υπήρξε μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας να διαφημίσει τη δύναμή του και να διαδώσει την προπαγάνδα του. Η Ιταλία του Μουσολίνι ήταν αποφασισμένη, λοιπόν πρώτον να της ανατεθεί η διοργάνωση από την FIFA και δεύτερον να την κερδίσει. 

Για να καταφέρει το πρώτο ο Μουσολίνι φρόντισε να αναπτύξει αθλητικές υποδομές τέτοιες που να αυξάνουν δραματικά τις πιθανότητες της ανάληψης. Τη διοργάνωση διεκδίκησαν εκτός από τους Ιταλούς και οι Σουηδοί. Η σκανδιναβική χώρα, όμως, είχε πολλά οικονομικά προβλήματα, απομεινάρια του Κραχ του 1929. Η FIFA αποφάσισε εύκολα ότι η Ιταλία ήταν αυτή που πληρούσε τις προϋποθέσεις κι έτσι η χώρα έγινε η δεύτερη οικοδέσποινα του θεσμού. 

Για να καταφέρει το δεύτερο δεν αρκέστηκε στην ήδη δυνατή ομάδα που είχε  – μαζί με την Αυστρία ήταν οι δυο καλύτερες της εποχής – αλλά έφερε και παίκτες με ιταλικές ρίζες από τη Νότια Αμερική, τους λεγόμενους «οριούντι», δηλαδή «επαναπατριζόμενους». Με νόμο οι γεννημένοι από Ιταλούς γονείς Αργεντίνοι Ντι Μαρία και Μόντι και οι Ουρουγουανοί Γκουάιτα και Όρσι ήρθαν να ενισχύσουν τη «Σκουάντρα Ατζούρα». Όλοι οι υπόλοιποι παίκτες ήταν – κατ’ εντολή Μουσολίνι – από το Φασιστικό Κόμμα. 

Ενδεικτική του κλίματος που θα επικρατούσε στο Μουντιάλ ήταν η δήλωση του προέδρου της ιταλικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Τζίορτζιο Βακάρο: «Δεν μπορώ να το κάνω εγώ, αλλά η Ιταλία πρέπει να κερδίσει αυτό το Μουντιάλ. Είναι διαταγή». 

Κατά τη διοργάνωση οι ποδοσφαιριστές της Ιταλίας χαιρετούσαν φασιστικά στα γήπεδα, φώναζαν «Ιταλία Ντούτσε» ενώ δυστυχώς δεν έλειψαν και οι βρόμικες κινήσεις εντός γηπέδου. Είτε αυτές αφορούσαν τη διαιτησία που όταν η Ιταλία ήταν οφσάιντ έβλεπε γκολ, είτε τον εσκεμμένο τραυματισμό του μεγάλου τερματοφύλακα Ρικάρντο Θαμόρα στον προημιτελικό για να ξεπεραστεί ο σκόπελος Ισπανία. 

 Χωρίς την πρωταθλήτρια αλλά με ραδιόφωνο 

Το Μουντιάλ του 1934 σημαδεύτηκε πάντως ήδη πριν από την έναρξή του καθώς υπήρξε το μοναδικό της ιστορίας στο οποίο δεν παρευρέθηκε η τροπαιούχος. Η παγκόσμια πρωταθλήτρια Ουρουγουάη δεν κατέβηκε στα γήπεδα της Ιταλίας διαμαρτυρόμενη για την άρνηση πολλών ευρωπαϊκών ομάδων να ταξιδέψουν στη νότια Αμερική και να συμμετάσχουν στο προηγούμενο παγκόσμιο κύπελλο, το οποίο φιλοξενούσε εκείνη.

Από άποψη καινοτομιών η σημαντικότερη ήταν η – για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού – παγκόσμια ραδιοφωνική κάλυψη των αγώνων. Από άποψη προβλημάτων υπήρξαν αρκετά. Εκτός από την αποχή της Ουρουγουάης, η Τουρκία, Χιλή και Περού αποχώρησαν και οι Αργεντινή και Βραζιλία έπαιξαν πάλι με τους αναπληρωματικούς παίκτες. Η πρώτη διαμαρτυρόμενη για την αρπαγή των ιταλικής καταγωγής παικτών της και η δεύτερη λόγω προβλημάτων μεταξύ των ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών.

Στο Μουντιάλ του 1934 πάντως έγιναν για πρώτη φορά προκριματικοί με τη συμμετοχή 32 ομάδων. Από αυτές στους τελικούς πέρασα οι 16. Όμιλοι δεν υπήρξαν. Οι αγώνες του Μουντιάλ που ξεκίνησαν στις 27 Μαϊου ήταν νοκ άουτ. Ήδη από την φάση των προκριματικών ξεχωρίζουν η Γερμανία, η Τσεχοσλοβακία, η Ισπανία και η Αυστρία, η λεγόμενη ομάδα – θαύμα.

Η Εθνική Ελλάδας είχε δυσμενή κλήρωση, με αντίπαλο τη διοργανώτρια Ιταλία. Ο πρώτος αγώνας έγινε στο «Σαν Σίρο» του Μιλάνου στις 25 Μαρτίου του 1934 και οι Ιταλοί κέρδισαν εύκολα με 4-0 (40′ Γκουαρίζι, 44′, 71′ Μεάτσα, 69′ Φεράρι). Ο επαναληπτικός αγώνας δεν έγινε ποτέ, καθώς η ΕΠΟ είχε συμφωνήσει έναντι του ποσού των 50.000 λιρετών για τη μη διεξαγωγή του. Η απόφασή της αυτή θεωρήθηκε σκάνδαλο από τον Τύπο της εποχής.

Ο δρόμος προς τον τελικό 

Ο πρώτος αγώνας δόθηκε στο στάδιο «PNF», όπως λεγόταν τότε το στάδιο «Ολίμπικο», μεταξύ της διοργανώτριας Ιταλίας και των ΗΠΑ και έληξε με τον θριαμβευτικό 7-1 υπέρ της πρώτης. Από εκεί ξεκίνησε η πολύ καλά μελετημένη πορεία της Ιταλίας προς το τρόπαιο. Μαέστρος στον πάγκο ο Βιτόριο Πότσο, με το παρατσούκλι ο «Σοφός». Τον φώναζαν έτσι επειδή είχε κάνει σπουδές στην Ελβετία. 

Σε γενικές γραμμές ο πρώτος γύρος δεν έχει εκπλήξεις και τα φαβορί επικρατούν. Στον επόμενο γύρο περνούν οκτώ ευρωπαϊκές ομάδες. Τα αποτελέσματα είναι ως εξής: Ιταλία -Η.Π.Α. 7 – 1, Τσεχοσλοβακία – Ρουμανία 2 – 1, Γερμανία – Βέλγιο 5 – 2, Αυστρία – Γαλλία 3 – 2, Ισπανία – Βραζιλία 3 – 1, Ελβετία – Ολλανδία 3 – 2, Σουηδία – Αργεντινή 3 – 2, Ουγγαρία -Αίγυπτος 4 – 2. 

Στους προημιτελικούς, η Γερμανία νικά δύσκολα την Σουηδία με 2-1, η Αυστρία κερδίζει με το ίδιο σκορ 2-1 την Ουγγαρία ενώ η Τσεχοσλοβακία σε ένα ματς γεμάτο ανατροπές κερδίζει την Ελβετία με 3-2. Για να συμπληρωθεί η τετράδα των ημιτελικών απομένει μια ομάδα. Ιταλία ή Ισπανία; Ίσως ο αγώνας του Μουντιάλ 1934. 

Ο μεγάλος Ρικάρντο Θαμόρα 

Η Ιταλία μάλλον πίστευε ότι θα περάσει εύκολα. Λογάριασε όμως χωρίς τον Ρικάρντο Θαμόρα. Ο κορυφαίος Καταλανός τερματοφύλακας, ο τερματοφύλακας με την τραγιάσκα κατέβασε ρολά κι άφησε την Ιταλία του Μουσολίνι να σκοράρει μόλις ένα γκολ στον αγώνα που έληξε 1-1 και οδήγησε σε επαναληπτικό. Κι αυτό παρότι οι Ιταλοί έκαναν τα πάντα για να τον βγάλουν από τη μέση. 

Στο ημίχρονο κι ενώ το ματς ήταν ισόπαλο δόθηκε η εντολή «σακατέψτε τον». Ο Όρσι ήταν αυτός που ανέλαβε τη δουλειά. Σε κάθε φάση που γινόταν στην περιοχή των Ισπανών εκείνος έπεφτε πάνω στον Θαμόρα με σκοπό να τον χτυπήσει και ασχέτως φάσης. Ο Βέλγος διαιτητής έκανε απλώς παρατηρήσεις στον Όρσι. Ο El Divino (ο θεϊκός), όπως έλεγαν τον Θαμόρα στην Ευρώπη, έβγαλε το ματς με σπασμένα πλευρά. Αποχώρησε με τη βοήθεια των συμπαικτών του από το γήπεδο κι αυτό δεν του επέτρεψε να παίξει στον επαναληπτικό όπου η Ιταλία κέρδισε με το πενιχρό 1-0 και προκρίθηκε. 

Ο Θαμόρα δεν ήταν απλή περίπτωση. Στον ισπανικό εμφύλιο κυνηγήθηκε από τους φασίστες του Φράνκου και δυο φορές παραλίγο να χάσει τη ζωή του. Για δυο χρόνια έζησε στη Γαλλία. Αργότερα έγινε προπονητής στην Ισπανία και είχε σημαντικές επιτυχίες. Είχε όμως πάντα προβλήματα με το καθεστώς καθώς ο πατέρας του ήταν σημαντική μορφή του αναρχικού κινήματος στη Βαρκελώνη. Κάποια στιγμή του απαγορεύτηκε να προπονεί. Επέστρεψε στην δουλειά του μετά το τέλος του πολέμου. Ο El Divino υπήρξε πάντα ένας θρύλος για τους Ισπανούς και στην κηδεία του παρευρέθηκαν 30.000 άνθρωποι. 

 Με τη βοήθεια του διαιτητή

Εκτός από τα φάουλ στον Θαμόρα που δεν σφυρίχτηκαν στον πρώτο προημιτελικό με την Ισπανία ο διαιτητής ακύρωσε και δυο κανονικά γκολ των Ισπανών, στον επαναληπτικό, όπου επικράτησαν οι Ιταλοί. Οι διαιτητές ήταν φυσικοί σύμμαχοι του Μουσολίνι στη διοργάνωση αφού αυτός τους επέλεγε και αν χρειαζόταν τους έκανε και το τραπέζι, όπως έγινε με τον Σουηδό Ιβάν Έλκιν πριν τον τελικό. Αυτό έφερε στην Ιταλία μια καλή συγκομιδή από γκολ που μπήκαν από θέση οφσάιντ. 

Στον ημιτελικό η Ιταλία ήρθε αντιμέτωπη με την ομάδα – θαύμα Αυστρία. Η Αυστρία του «στρατηγού» Ούγκο Μάισλ τα είχε όλα. Δύναμη, τεχνική, φοβερό passing game και εξαιρετική άμυνα. Όμως στον αγώνα τα πράγματα λειτούργησαν υπέρ της Ιταλίας. Έβρεχε απίστευτα και οι Ιταλοί έκαναν πράξη το περίφημο ιταλικό κατενάτσιο. Το γκολ του Γκουάιτα στο 19’ ήταν αρκετό – και όπως έμεινε στην ιστορική ποδοσφαιρική μνήμη οφσάιντ – για τη διοργανώτρια που βρέθηκε στον πολυπόθητο τελικό. Οι Αυστριακοί κατηγόρησαν τον διαιτητή ότι έδωσε μέχρι και πάσες στους Ιταλούς. 

Ο άλλος ημιτελικός ανάμεσα στην Τσεχοσλοβακία και τη Γερμανία ήταν χάρμα οφθαλμών. Εδώ το ποδόσφαιρο αποδείχτηκε ένα απλό άθλημα με 22 παίκτες να κυνηγούν μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος να κερδίζουν… οι Τσεχοσλοβάκοι. Η έπαρση των Γερμανών μάλλον τους βγήκε σε κακό. Η Τσεχοσλοβακία έκανε την έκπληξη νικώντας 3-1 χάρη σε χατ – τρικ του Νέγιεντλι. 

Για την ιστορία στις 7 Ιουνίου 1934 διεξάγεται στη Νάπολη, στο στάδιο «Ασκαρέλι» ο μικρός τελικός της διοργάνωσης. Μπροστά σε μόλις 8.000 θεατές, οι Γερμανοί νικούν τους γείτονες τους Αυστριακούς με 3 – 2.

«… τότε οι Ιταλοί θα πρέπει να παίξουν πιο βρόμικα»

Στις 10 Ιουνίου, στο στάδιο «PNF» της Ρώμης θα διεξαχθεί ο μεγάλος τελικός της Ιταλίας απέναντι στην Τσεχοσλοβακία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον τελικό με την Ιταλία συμμετείχε ο Λουίς Μόντι, ο οποίος στο πρώτο παγκόσμιο κύπελλο είχε συμμετάσχει με την ομάδα της Αργεντινής! Είναι ο μοναδικός παίκτης στην ιστορία του Μουντιάλ που αγωνίστηκε σε δυο συνεχόμενους τελικούς – και μάλιστα τους δυο πρώτους – με δυο διαφορετικές ομάδες. 

Τη βραδιά πριν τον τελικό ο Μουσολίνι μίλησε στους Ιταλούς παίκτες για να τους τονώσει το ηθικό. Φέρεται να τους είπε: «Αν οι Τσέχοι παίξουν δίκαια, θα παίξουμε δίκαια. Αυτό είναι το σημαντικό, αλλά αν θέλουν να παίξουν βρόμικα, τότε οι Ιταλοί θα πρέπει να παίξουν πιο βρόμικα». Την επόμενη ημέρα οι Ιταλοί μπαίνουν στον αγωνιστικό χώρο. Χαιρετούν φασιστικά και ο αγώνας ξεκινάει. 

  Το ματς είναι μάλλον κακό και με το αθλητικό πνεύμα να έχει ξεχάσει να κατέβει στο γήπεδο. Το πρώτο ημίχρονο λήγει με λευκή ισοπαλία. Στην επανάληψη η Τσεχοσλοβακία είναι αυτή που ανοίγει το σκορ στο 70’ με τον Πουτς. Οι Ιταλοί ισοφαρίζουν με τον Όρσι στο 80’ και οδηγούν το παιχνίδι στην παράταση. Ο Σκιάβιο τελικά είναι αυτός που στο 95’ θα σημειώσει το τελικά 2-1 και θα χαρίσει στην Ιταλία τον τίτλο της Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας. Το τρόπαιο θα παραδώσει στον αρχηγό ο ίδιος ο Μουσολίνι.

Μοίρασε το άρθρο!