Οι πολλές υποψηφιότητες, παρά τις καλές προθέσεις, αναδεικνύουν το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει ο πολιτικός κόσμος στη Θεσσαλονίκη.
Ο φρενήρης ρυθμός αναγγελίας υποψήφιων Δημάρχων είναι ένα από τα παράδοξα των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων για τον κεντρικό δήμο της Θεσσαλονίκης. Φαινόμενο που δεν συναντούμε για παράδειγμα στους δήμους του υπόλοιπου πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης ή στον κεντρικό δήμο της Αθήνας.
Ο πλουραλισμός, η συμμετοχή στο δημόσιο βίο και η ανάληψη πρωτοβουλιών αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της δημοκρατικής πολιτείας και είναι βέβαιο πως οι προθέσεις όλων είναι προς το συμφέρον της πόλης.
Από τη δεκαετία του 90’ η Ελλάδα βιώνει μια συγκλονιστική γιγάντωση της Αθήνας. Χωρίς να σταθούμε στους αριθμούς, η Αθήνα σε πλήρη αναντιστοιχία με την υπόλοιπη χώρα, βιώνει μια ασύλληπτη υπερμεγέθυνση. Άνθρωποι από όλη τη χώρα συρρέουν στην Αττική, κονδύλια κάθε προέλευσης «χτίζουν» κάθε σπιθαμή γης. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες πολλαπλασιάζονται, το τουριστικό «θαύμα» ξεκινά από της αφίξεις στο νέο αεροδρόμιο Ελευθέριο Βενιζέλος. Ακόμα και η γιγάντωση του ευρύτερου δημοσίου, προκαλεί μια ασύλληπτη αύξηση των δημοσίων υπάλληλων που εργάζονται στο διοικητικό κέντρο, την πρωτεύουσα της χώρας.
Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, μετατόπισε το σύνολο του ενδιαφέροντος του πολιτικού κόσμου στην Αττική. Η παγκόσμια προβολή της σύγχρονης Αθήνας κατά τη διάρκεια των ολυμπιακών αγώνων, αποτυπώνουν τη νέα εθνική πραγματικότητα. Η Ελλάδα είναι η Αθήνα.
Σε παράλληλο χρόνο η Θεσσαλονίκη βλέπει να αποψιλώνεται το παραγωγικό της βάθος και να συρρικνώνεται το εμπορικό της στίγμα. Η πόλη εγκλωβίζεται σε έργα «μαμούθ» και ασαφείς υποσχέσεις. Άνθρωποι των επιστημών, των τεχνών και των γραμμάτων εγκαταλείπουν τη Θεσσαλονίκη. Ακόμα και στον αθλητικό κόσμο, η κάθοδος στην Αθήνα αποτελεί ουσιώδες βήμα προς την αναγνώριση και την καταξίωση.
Το πολιτικό προσωπικό της Θεσσαλονίκης ενσωματώνεται στη νέα αθηνοκεντρική νεοελληνική πραγματικότητα και μεταλλάσσεται. Σε επίπεδο συμβολισμών φθάνουμε στο σημείο το Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης να καταργηθεί και να γίνει μια γραμματεία άνευ περιεχομένου.
Ο ισχυρός μετασχηματισμός της ελληνικής πολιτείας σε ένα αθηνοκεντρικό κράτος αποκλείει ουσιωδώς τις δημιουργικές πολιτικές φωνές της περιφέρειας. Η αλληλεπίδραση των κομμάτων, του δημοσιογραφικού και του επιχειρηματικού κόσμου με τα κέντρα λήψης των αποφάσεων έχει πλέον αυστηρά γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Η Αθήνα έχει τον πρώτο και το τελευταίο λόγο.
Κατά τη γνώμη μου, οι πολλαπλές υποψηφιότητες για τον κεντρικό Δήμο της Θεσσαλονίκης είναι προϊόν της σύγχρονης αθηνοκεντρικής πραγματικότητας της χώρας. Οι πρωτοβουλίες και οι φιλοδοξίες «συμπιέζονται» γεωγραφικά για να βρουν διέξοδο στο κεντρικό δήμο της «συμπρωτεύουσας».
Η «ανεξάρτητη» υποψηφιότητα για τον κεντρικό δήμο της Θεσσαλονίκης αποτελεί εντέλει ένα «διαπραγματευτικό χαρτί» πολιτικής αναβάθμισης του υποψηφίου προς το κόμμα του αλλά και προς τρίτους. Το «αντάρτικο» αποτελεί τον τρόπο για να επανακάμψει η επικοινωνία με τον κομματικό φορέα κι όχι την αφορμή για μια ουσιαστική «ρήξη».
Η Θεσσαλονίκη έχει «μητροπολιτικά» χαρακτηριστικά και την απαραίτητη «κεντρικότητα». Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης μπορεί να ακουστεί σε εθνικό επίπεδο και στο πολυπόθητο αθηναϊκό ακροατήριο. Εξέλιξη που ενισχύθηκε καθοριστικά από το επικοινωνιακό ταπεραμέντο του Γιάννη Μπουτάρη τα προηγούμενα χρόνια.
Η ζωντανή κάλυψη του δημοτικού συμβουλίου από τη δημοτική τηλεόραση και η συστηματική παρακολούθηση του δημοτικού συμβουλίου από τη δημοσιογραφική κοινότητα της πόλης ενισχύει το κλίμα της «κεντρικότητας». Θα μπορούσαμε να πούμε πως έχει καλλιεργηθεί το κλίμα ενός τοπικού «Κοινοβουλίου». Με αποτέλεσμα ακόμη και επιμέρους διαφωνίες για απλά ζητήματα να προκαλούν ασύλληπτης έντασης τοξικές αντιπαραθέσεις
Η διάθεση πολλών να εμπλακούν στα δημοτικά δρώμενα της πόλης υπό διαφορετικές συνθήκες θα αποτελούσαν την αφετηρία μιας δημοκρατικής και δημιουργικής πολιτικής αναβάθμισης της πόλης.
Στην πραγματικότητα όμως, οι πολλές υποψηφιότητες, παρά τις καλές προθέσεις, αναδεικνύουν το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει ο πολιτικός κόσμος στη Θεσσαλονίκη και την αδυναμία του να τροφοδοτήσει με πολιτικές πρωτοβουλίες το κλειστό αθηναϊκό πολιτικό κέντρο. Ο άτυπος «αποκλεισμός» των Θεσσαλονικέων πολιτευτών από τον προθάλαμο της κεντρικής εξουσίας, προκαλεί τον συνωστισμό τους έξω από στον προθάλαμο του Δημαρχιακού Μεγάρου.
Έχουμε το σθένος να συμπεριλάβουμε στην εθνική προεκλογική συζήτηση τους τρόπους με του οποίους θα αναζωογονηθεί η σχέση Αθήνας και περιφέρειας; Ή θα αρκεστούμε στο «μικρόκοσμο» μιας δημοτικής εκλογικής αναμέτρησης που θα αναπαράγει την πολιτική ταυτότητα μιας πόλης δεύτερης κατηγορίας;
*Ο Κωνσταντίνος Σεβρής είναι πολιτικός επιστήμονας, πρώην δημοτικός σύμβουλος της παράταξης Μένουμε Θεσσαλονίκη
