Το 1492, οι καθολικοί βασιλιάδες της Ισπανίας, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα, εξόρισαν όλους τους Εβραίους της Ισπανίας. Όσοι δεν αλλαξοπίστησαν, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους και να καταφύγουν σε διάφορες χώρες της Μεσογείου. Πολλοί πήγαν στην Πορτογαλία, όπου εκδιώχθηκαν.
Η πορεία των εξόριστων Εβραίων το 1497.
Άλλοι είχαν φτάσει στην Ιταλία, αλλά ούτε εκεί είδαν «άσπρη μέρα». Το 1504, ο Φερδινάνδος έγινε βασιλιάς της Νάπολης και της Σικελίας και έδιωξε, για ακόμη μία φορά, όλους τους Εβραίους.Οι εξορισμένοι βρήκαν επιτέλους άσυλο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ Β’, καλωσόρισε όσους Εβραίους εκδίωξαν οι καθολικοί μονάρχες.
Υπογεγραμμένο αντίγραφο από το Διάταγμα της Αλάμπρα, με το οποίο περ. 200.000 Εβραίοι εκδιώχθηκαν από την Ισπανία το 1492
Κορόιδευε, μάλιστα, τον Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα, λέγοντας: «Αποκαλείτε τον Φερδινάνδο ένα σοφό ηγεμόνα, αυτόν που φτώχυνε τη δική του χώρα και πλούτισε τη δική μου». Το σκεπτικό του ήταν απλό. Οι Τούρκοι και οι άλλες μουσουλμανικές φυλές ήταν πολεμικές και καθόλου εμπορικές. Το δαιμόνιο των Εβραίων του ήταν απαραίτητο και είχαν ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Δεν ήταν ένας κατακτημένος λαός, που μπορεί να επαναστατούσε, αλλά κατατρεγμένοι άνθρωποι, που ζητούσαν ένα μόνιμο καταφύγιο. Η ιδέα να εκμεταλλευτεί την εμπορική δεινότητα των Εβραίων, προς όφελος της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ίσως να μην ανήκε στον ίδιο το Σουλτάνο, αλλά στον αρχιραβίνο της Κωνσταντινούπολης, Ελιγιά Καψάλη.
Ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ έστειλε το οθωμανικό ναυτικό να παραλάβει τους εξόριστους Εβραίους. Ο Βαγιαζήτ Β’ έστειλε το οθωμανικό ναυτικό, με επικεφαλής τον Ναύαρχο Κεμάλ Ρέις, να παραλάβει τους εξορισμένους Εβραίους από την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία. Αν κάποιος τοπικός διοικητής αρνούνταν να δεχτεί τους Εβραίους με «ανοιχτές αγκάλες», θα τιμωρούνταν ακόμη και με θάνατο.
Οι Εβραίοι της Ισπανίας, ονομάζονται Σεφαραδίμ, εγκαθίστανται σε διάφορες περιοχές της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά κυρίως στη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη.
Γύρω στους 20.000 ανέρχεται ο πληθυσμός που επέλεξε τη Θεσσαλονίκη για τελικό προορισμό. Το 1537, υπήρχαν τόσοι Εβραίοι στην πόλη, που ο ποιητής Σαμουέλ Ούσκουε, την αποκάλεσε «Μητέρα του Ισραήλ».
Τα σχέδια του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Β’, να «εμπλουτίσει» τον τοπικό πληθυσμό με τους μορφωμένους και ταλαντούχους Εβραίους, στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία.
Η Κωνσταντινούπολη και ιδιαίτερα η Θεσσαλονίκη μέσα στον επόμενο αιώνα, θα μετατραπούν σε κέντρα σπουδών και η φήμη τους θα απλωθεί σε όλη την Ευρώπη.
Στην Κωνσταντινούπολη μεταθέρθηκαν πάνω από 30.000 άτομα. Το 1493 λειτούργησε το πρώτο πιεστήριο στην Κωνσταντινούπολη, από τους Εβραίους που εγκαταστάθηκαν εκεί. Η Τουρκία χορήγησε την προστατευμένη θέση μειονότητας στους Εβραίους το 1926. Κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου πολέμου ΙΙ, Η Τουρκία εχρησίμευσε ως ένα ασφαλές λιμάνι για τους Εβραίους — ενώ οι εβραϊκές κοινότητες της κατειλημμένης Ελλάδας σκουπίστηκαν σχεδόν εντελώς από τον Χίτλερ , οι τουρκικοί Εβραίοι παρέμειναν ασφαλείς.
Παρότι η Ελληνική Κοινότητα υπέστει 2 Πογκρόμ και 5 διωγμούς, η Εβραϊκή κοινότητα πάντοτε λόγω των οικονομικών συνθηκών που επικρατούσαν στην Τουρκία δεν επιρεάστηκαν,ούτε ακόμα και από την Ναζιστική Πολιτική του Χίτλερ και έτσι παρέμεινε αναλλοίωτη μέχρι το 1947-1948. Και φυσικά το σύνολο της άφησε την Τουρκία κατά την σύσταση του Ισράηλιτικού κράτους το 1947. –
Υπολογίζεται οτι τότε πάνω απο 25.000 Τούρκοι -γεννημένοι- Εβραίοι μετοίκισαν
εκεί. Μετά το 1970 ενα μεγάλο κύμα ανθρώπων άφησε την Τουρκία με προορισμό
τη Γαλλλία και την βόρεια Αμερική. Το 1992 γιόρτασαν τα 500 χρόνια απο την
δημιουργία της Κοινότητας.
Το παρόν μέγεθος της εβραϊκής Κοινότητας στην Πόλη υπολογίζεται περίπου σε 28.000 σύμφωνα με την εβραϊκή εικονική βιβλιοθήκη. Οι Εβραίοι της Τουρκίας ασχολούνται ως επι το πλείστων με το εμπόριο και με την πληροφορική. Έχουν πολύ καλές θέσεις και η οικονομική κατάσταση της κοινότητας είναι σε πολύ καλή κατάσταση.
Η Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κυριεύθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία καισ βρέθηκε υπό κατοχή από τις δυνάμεις τού Άξονα. Υπολογίζεται ότι 12.898 Έλληνες Εβραίοι πολέμησαν στον ελληνικό στρατό. Συνολικά, το 86% των Ελλήνων Εβραίων, κυρίως στις περιοχές υπό γερμανική και βουλγαρική κατοχή, δολοφονήθηκαν παρά τις προσπάθειες της ιεραρχίας της Ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας και αρκετών Ελλήνων Χριστιανών να τους παράσχουν καταφύγιο. Εντούτοις, ορισμένοι κατόρθωσαν να κρυφτούν με τη βοήθεια των Ελλήνων γειτόνων τους.
Ο πληθυσμός σήμερα των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη είναι περίπου 1000 άτομα.
