ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ Β.Ε.
ΑΝΝΑ ΦΑΧΑΝΤΙΔΟΥ
ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΝ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΚΑΙ ΩΡΑ 06.00 μ.μ.
ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΣΙΜΙΣΚΗ 128 2ος ΟΡΟΦΟΣ
ΘΕΜΑ:Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΠΡΟΖΑ
ΟΜΙΛΗΤΗΣ:ΠΑΡΗΣ ΒΟΡΕΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Λ.Β.Ε. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΘΑ ΑΠΑΓΓΕΙΛΟΥΝ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΑΛΛΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ
ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΡΟΖΑ ΓΑΛΛΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ
BAUDELAIRE
ΜΕΘΑΤΕ (Ζαχαρίας Προδρόμου)
RIMBAUD
ΠΟΛΗ (Πασχάλης Παπαβασιλείου)
LAUTRÉAMONT
ΤΑ ΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ(Ζαχαρίας Προδρόμου)
LOUŸS
ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ ΔΑΚΤΥΛΙΔΙ(Πασχάλης Παπαβασιλείου)
REVERDY
ΩΡΑΙΟ ΑΣΤΕΡΙ(Ζαχαρίας Προδρόμου)
ST.-J. PERSE
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ(Πασχάλης Παπαβασιλείου)
Μετάφραση των ποιητικών κειμένων:
Πάρης Βορεόπουλος
ΜΕΘΑΤΕ
Πρέπει να είστε πάντα μεθυσμένοι. Το παν είναι εκεί: είναι το μοναδικό ζήτημα. Για να μην αισθάνεστε το φρικτό φορτίο του Χρόνου που τσακίζει τους ώμους σας και σας γέρνει προς τη γη, πρέπει να μεθάτε χωρίς τελειωμό. Αλλά με τι; Με κρασί, ποίηση ή αρετή, με τον τρόπο σας. Αλλά να μεθάτε. Κι αν κάποτε στα σκαλοπάτια ενός παλατιού, στο πράσινο χορτάρι μιας τάφρου, στη θλιβερή μοναξιά της κάμαράς σας, ανακαλύπτετε τη μέθη ελαττωμένη ή να μην υπάρχει καθόλου, ρωτήστε τον άνεμο, το κύμα, τ’ αστέρι, το πουλί, το ρολόι, το καθετί που φεύγει, που αναστενάζει, που κυλά, που τραγουδά, που μιλά, ρωτήστε τι ώρα είναι κι ο άνεμος, το κύμα, τ’ αστέρι, το πουλί, το ρολόι θα σας απαντήσουν: «Είναι η ώρα να μεθύσετε! Για να μην είστε μαρτυρικοί σκλάβοι του Χρόνου μεθάτε, μεθάτε αδιάκοπα! Με κρασί, ποίηση ή αρετή, με τον τρόπο σας».
Σαρλ Μπωντλαίρ
(1821-1867)
Μικρά ποιήματα σε πρόζα
“Η μελαγχολία του Παρισιού”
1869
Μετάφραση
Πάρης Βορεόπουλος
Πάρης Βορεόπουλος
Καθηγητής Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, πτυχιούχος Α.Π.Θ.
π. Διευθυντής σε σχολεία Δ/μιας Εκ/σης – Συγγραφέας
Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΠΡΟΖΑ
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα παρουσιάζονται σπουδαίοι Γάλλοι ποιητές που σπάνε τη ρίμα της κλασικής, παραδοσιακής ποίησης και γράφουν ποιήματα σε πρόζα. Την περίοδο αυτή η νέα μορφή της ποίησης οφείλει να αποκτήσει συνείδηση της ταυτότητάς της μέχρι να γίνει ένα λογοτεχνικό είδος ικανοποιητικά προσδιορισμένο.
Έδωσαν το όνομα “ποιήματα σε πρόζα”, στα έργα που αναδείχθηκαν, χωρίς να καταφεύγουν στο στίχο και τα οποία είχαν θαυμάσιες ποιητικές αρετές. Διέκρινε κανείς την αληθινή “ποίηση” από τη “στιχουργία”. Ένα έργο μπορεί να είναι ποιητικό χωρίς να έχει ρυθμό και ρίμα καθώς υπάρχουν αρκετά ποιητικά κείμενα που είναι γραμμένα σε πρόζα. Έσπασε η κανονικότητα και καλλιεργήθηκαν άλλες μορφές και αρκετοί συγγραφείς προτίμησαν την ποίηση σε πρόζα για να υποβάλλουν την ειλικρίνεια της έκφρασής τους με άλλους ρυθμούς.
Το ποίημα σε πρόζα ξεκίνησε από τον ποιητή Aloysius Bertrand, στο έργο του “Gaspart de la Nuit”(1842) –“Ο Γκασπάρ της Νύχτας”. Ο Baudelaire συνέβαλε καθοριστικά στο νέο αυτό είδος της ποίησης, χρησιμοποιώντας τον όρο “Μικρά Ποιήματα σε Πρόζα”. Το έργο του, με ρωμαλέα δυναμική, ασκεί καθοριστικό ρόλο στα ποιητικά κείμενα της γαλλικής ποίησης και αποτελεί τη μεγαλύτερη τομή στη σύγχρονη παγκόσμια λογοτεχνία.
Ο Rimbaud απελευθέρωσε το ποίημα όπως ήταν καθιερωμένο από κάθε ανεκδοτικό περιεχόμενο προς όφελος των πιο ασυνήθιστων εικόνων με διαύγεια και μιας ανήκουστης μουσικότητας, γράφοντας τις “Illuminations” – “Εκλάμψεις”, το 1886. Με το δικό του πνεύμα και ταλέντο, έδωσε τα δικά του ποιήματα σε πρόζα που εκφράζουν τον καθρέπτη του αιώνιου. Μας φέρνει το τραγούδι του χώρου και τις ταραχές του χρόνου και συχνά την προφητική του φωνή, με μια τέχνη της μαγικής αίσθησης. Είναι το μοναδικό παράδειγμα, με δυνατό και καθαρό λυρισμό όπου μπορεί κανείς να ονειρεύεται. Η δύναμή του στους σύγχρονους ποιητές είναι ανυπολόγιστη.
Ο Lautréamont με τα “Chants de Maldoror” – “Τα Άσματα του Μαλντορόρ”, το 1868, τα οποία έγραψε σε ηλικία 22 ετών, τοποθετείται στο ίδιο πεδίο των δυνάμεων της ποίησης σε πρόζα και έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στο είδος αυτό της ποίησης. Ηθογράφος του σκοτεινού, του απελπισμένου, σατυρικός, εγκαινιάζοντας την κατάδυση στα νερά τα πιο ταραγμένα της συνείδησης και αφήνοντας τον εαυτό του χωρίς έλεγχο στο πυρετώδες παραλήρημα έσπασε τα εμπόδια. Ο Aragon τον ονόμασε “το κύμα του ονείρου”.
Η περίοδος αυτή του 19ου αιώνα θεωρείται η αρχική της ποίησης σε πρόζα που με τη δύναμη και την ποικιλία οδήγησε το λογοτεχνικό αυτό είδος στην τελειοποίησή του.
Τέσσερεις ποιητές – μυσταγωγοί (Bertrand, Baudelaire, Rimbaud, Lautréamont), ήταν αρκετοί για να χαράξουν το δρόμο για το μέλλον του ποιήματος σε πρόζα και που θεωρούνται οι πρόδρομοι του Σουρεαλισμού.
Τον 20ο αιώνα, παρατηρείται η σύγχρονη άνθιση της ποίησης σε πρόζα. Το είδος αυτό διαδίδεται και αφθονεί. Οι Σουρεαλιστές, μετά τον Lautréamont και τον Apollinaire, που τους άνοιξαν το δρόμο και στη συνέχεια με τη μελέτη της ψυχανάλυσης που τους εφοδίασε τη μέθοδο, προσπάθησαν να είναι ασυνείδητα τοποθετημένοι με πλήρη γνώση, να αντιπαρατεθούν στη δράση, να αναρτήσουν ένα θεώρημα φυσιολογικό ή ψυχολογικό και να γράψουν κάτω από την υπαγόρευση μόνο της φαντασίας. Έδωσαν σ’ αυτή τη μέθοδο το όνομα της “αυτόματης γραφής”.
Το ποίημα του στίχου χαρακτηρίζεται από το μέτρο και την ομοιοκαταληξία, ενώ το ποίημα σε πρόζα από τον ελεύθερο στίχο. Το ποίημα σε πρόζα είναι ένα πραγματικό ποίημα καθότι αυτό αποδεικνύεται με την αποδοχή της ευαισθησίας που μπορεί να δώσει και απολαμβάνει μια μοναδική ελευθερία, άλλωστε μέχρι σήμερα κανένας θεωρητικός της λογοτεχνίας δεν προσδιόρισε τους κανόνες που διέπουν το είδος αυτό της ποίησης.
Μέσα σε ενάμισι αιώνα, παρατηρείται το τεράστιο πεδίο στο οποίο αναπτύχθηκε η ποίηση σε πρόζα και οι ποιητές δημιούργησαν ένα μεγάλο έργο. Πρόκειται για μια απόλυτη ελευθερία των πρωτοποριακών ποιητών όπου το κλίμα της εποχής ήταν το πιο ευνοϊκό. Ο Lautréamont έγραψε το σλόγκαν: “η ποίηση πρέπει να υπάρχει για όλους! Όχι μόνο για έναν”.
Ο Apollinaire λάμπρυνε την ποίηση, συνεργαζόμενος με τους φίλους του ποιητές, δημιουργώντας τα “ποιήματα – διάλογος”, και στη συνέχεια τη δουλειά αυτή την εφάρμοσαν οι σουρεαλιστές.
Οι ποιητές ρίχθηκαν έξω από το πεδίο της συνείδησης και διείσδυσαν, ακολουθώντας τον Freud, στην άβυσσο του υποσυνείδητου .
Κοντά στην έκφραση “χωρίς ρίμα” μπορεί να προσθέσει κανείς και “ούτε λογική”. Αυτή η έκφραση έχει εμπλουτίσει σημαντικά τα γράμματα ενός χώρου αιχμάλωτου για αιώνες που ήταν πιο λογικοί και δεν μπορούσαν να υποπτευθούν καθόλου τον “ονειρισμό” που προσαρτήθηκε στην ποίηση αυτών των ριψοκίνδυνων του “ονείρου και του υποσυνείδητου”.
Ο André Breton παρουσίασε “Τα Μανιφέστα του Σουρεαλισμού” (Les Manifestes du Surréalisme) το “1924 ”, έργο που θεωρείται η διακήρυξη του σουρεαλιστικού κινήματος. Υπερρεαλισμός είναι η φιλολογική, ποιητική και καλλιτεχνική κίνηση που είχε ως σκοπό την υπέρβαση του πραγματικού κόσμου με την καταγραφή (στην ποίηση) ή την παράσταση (στην τέχνη) των υποσυνείδητων ενεργειών της ψυχής και των ονειρικών της εντυπώσεων, χωρίς την επέμβαση της λογικής.
Οι ποιητές της πρόζας υπήρξαν πρωτοπόροι (l’avant–garde) της ποίησης κάνοντας τη ρήξη με την κλασική, παραδοσιακή ποίηση του στίχου και της ρίμας, βάζοντας τις βάσεις για νέα οπτική στην τέχνη του 20ου και 21ου αιώνα.
Η φαντασία και η ευαισθησία μαζί με την ευφυΐα δημιουργούν ένα ποιητικό κείμενο που χαρακτηρίζει τον ποιητή και τον αναγνώστη. Η ποίηση είναι η συνάρτηση του λόγου όπου η αίσθηση και η εικόνα βρίσκουν το εξαίρετο σημείο της αρμονίας τους. Αυτό που συγκινεί κάθε άνθρωπο είναι το ευαίσθητο και το φανταστικό. Ποίηση είναι πρώτα απ’ όλα αυτό που προκαλεί έκπληξη. Τα ποιήματα σε πρόζα παρουσιάζονται σαν ποιητικές τέχνες και φθάνουν σε μία ποιητική έκφραση πολύ καθαρή. Διακρίνεται η μαγεία του ρήματος και γενικότερα των λέξεων που μεταφράζουν καθαρές αισθήσεις.
Σημαντικοί Γάλλοι ποιητές
που έγραψαν ποιήματα σε πρόζα
Évariste Parny (1753-1814)
Louis (Aloysius) Bertrand (1807-1841)
Charles Baudelaire (1821-1867)
Stéphane Mallarmé (1842-1898)
Isidore Ducasse (Comte de Lautréamont) (1846-1874)
Arthur Rimbaud (1854-1891)
Jules Laforgue (1860-1887)
Paul Claudel (1868-1955)
Pierre Louÿs (1870-1925)
Alfred Jarry (1873-1906)
Max Jacob (1876-1944)
Victor Segalen (1878-1919)
Léon – Paul Fargue (1878-1947)
Guillaume Apollinaire (1880-1918)
Francis Carco (1886-1958)
Pierre Jean Jouve (1887-1976)
Pierre Reverdy (1889-1960)
St. – J. Perse (1887-1975)
Paul Éluard (1895-1952)
Louis Aragon (1897-1982)
André Breton (1896-1966)
Philippe Soupault (1897-1990)
Antonin Artaud (1896-1948)
Tristan Tzara (1896-1963)
Henri Michaux (1899-1984)
Francis Ponge (1899-1988)
Marcel Béalu (1908-1993)
ΠΑΡΗΣ ΒΟΡΕΟΠΟΥΛΟΣ
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και θέατρο σε Δραματική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως καθηγητής και διευθυντής σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ασχολήθηκε με την ποίηση, το θέατρο, την κριτική, τη λογοτεχνία, τη μετάφραση κ.ά.
Ως συγγραφέας δημοσίευσε τα έργα:
-
«Ανθολογία Γαλλικής Ποίησης», μεταφράσεις ποιημάτων δέκα Γάλλων ποιητών και παρουσίαση λογοτεχνικών «σχολών».
-
«Το Αιώνιο Παιχνίδι», μονόπρακτο θεατρικό έργο, το οποίο ανεβάστηκε σε θεατρική σκηνή.
-
«Ποιητικές Διαδρομές», ποιητική συλλογή.
-
«Η Ζωή και το Έργο του Αλμπέρ Καμύ», κριτική μελέτη.
-
«Κριτικές Μελέτες Αισθητικής του Γκυ ντε Μωπασσάν», κριτική μελέτη, για την τεχνική απόδοσης ενός γραπτού κειμένου καθώς και των εικαστικών τεχνών, ζωγραφική-γλυπτική.
-
«Η Εκπαίδευση στην Καππαδοκία από την αρχαιότητα ως την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924», μελέτη επιστημονική.
-
«Οδοιπορικό Ζωής», ποιητική συλλογή.
