Παγκόσμιο Κύπελλο 1954: Το «θαύμα» της Βέρνης

Τέσσερα χρόνια μετά την εθνική τραγωδία της Βραζιλίας, η FIFA γιόρταζε τα 50 της χρόνια και ήθελε να διοργανώσει ένα μουντιάλ που θα άφηνε εποχή. Η Ελβετία που είχε μείνει αμέτοχη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ανθούσε οικονομικά ήταν η κατάλληλη επιλογή κι έτσι πήρε εύκολα με ανάθεση τη διοργάνωση του 5ου Παγκοσμίου Κυπέλλου. 

Το Μουντιάλ του 1954 αρχίζει να μοιάζει λίγο περισσότερο με το σημερινό αφού ξεκινά με ομίλους και περνά σε νοκ άουτ παιχνίδια. Έχει πάντως και τις διαφορές του. Πιο συγκεκριμένα η πρώτη φάση περιλαμβάνει 4 ομίλους εκ των οποίων προκρίνονται οι δυο πρώτοι που διασταυρώνονται σε νοκ – άουτ αγώνες. Στους ομίλους κάθε ομάδα δεν παίζει με τους τρεις αντιπάλους της αλλά μόνο με δυο. Σε περίπτωση ισοβαθμίας θα δινόταν ένας αγώνας που θα έβαζε τα πράγματα στη θέση τους. Η νίκη έδινε ακόμη δυο βαθμούς πάντως και η ισοπαλία έναν.

Η μεγαλύτερη αλλαγή, ωστόσο, που έφερε το Μουντιάλ του 1954 ήταν άλλη. Για πρώτη φορά η τηλεόραση θα μεταδώσει ζωντανά αγώνες. Αυτό θα δώσει την ευκαιρία σε όλους τους φαν του κόσμου να παρακολουθήσουν για πρώτη φορά το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό τουρνουά του πλανήτη. 

Στο παγκόσμιο κύπελλο της Ελβετίας θα έδινε το παρόν στα γήπεδα η Δυτική Γερμανία που επέστρεψε στην FIFA από την οποία είχε αποπεμφθεί μετά τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αντίθετα η Ανατολική Γερμανία και η ΕΣΣΔ έμειναν εκτός. Ο κόσμος βρισκόταν εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου. Εκτός έμεινε η Αργεντινή με τα μεγάλα της αστέρια να αρνούνται να παίξουν. Από τη Νότια Αμερική το παρόν έδωσαν Βραζιλία και Ουρουγουάη. 

Στα Προκριματικά συμμετείχαν 35 χώρες. Η Ελλάδα κληρώθηκε στον 10ο όμιλο μαζί με Ισραήλ και Γιουγκοσλαβία. Τερμάτισε δεύτερη και αποκλείστηκε. Πάντως για πρώτη φορά ποδοσφαιριστής ελληνικής καταγωγής συμμετείχε στο Μουντιάλ. Επρόκειτο για τον επιθετικό της Φενέρμπαχτσε Λεφτέρ Κιουτσουκαντόν (Λευτέρης Αντωνιάδης). 

Μεγάλη έκπληξη αποτέλεσε το γεγονός ότι η Ισπανία έμεινε εκτός. Κέρδισε με 4-1 την Τουρκία στον πρώτο αγώνα, έχασε με 1-0 στον επαναληπτικό και στα μπαράζ το σκορ ήρθε 2-2. Έγινε κλήρωση κι έτσι το εισιτήριο πήρε η Τουρκία! Συνολικά οι ομάδες που πήγαν στα τελικά ήταν 16. 

Ο δρόμος προς τον τελικό 

Αυτό το Μουντιάλ είχε το δικό του αναμφισβήτητο φαβορί. Την επονομαζόμενη και «Χρυσή Ομάδα» της Ουγγαρίας του «καλπάζοντα συνταγματάρχη» Φέρεντς Πούσκας. Η Ουγγαρία ήταν αήττητη για τέσσερα χρόνια! Επίσης κατείχε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο του 1952 ενώ είχε γράψει ιστορία έναν χρόνο μετά στο Γουέμπλεϊ κερδίζοντας την Αγγλία με 6-3. Τη δύναμή της απέδειξε με το καλημέρα και στα γήπεδα της Ελβετίας. 

Στον 2ο όμιλο η Ουγγαρία διέλυσε με 8-3 τη Δυτική Γερμανία που είχε βάλει στόχο κυρίως να βγάλει νοκ άουτ τον Πούσκας παρά να κερδίσει. Και πράγματι ο Βέρνερ Λίμπριχ τραυμάτισε τον ηγέτη των Μαγυάρων, Φέρεντς Πούσκας, στον αριστερό αστράγαλο. Κατόπιν οι Γερμανοί που είχαν ισοβαθμήσει με τους Τούρκους στη δεύτερη θέση τους κέρδισαν στα μπαράζ και πέρασαν στα προημιτελικά. 

Λέγεται πάντως ότι η ήττα από την Ουγγαρία ήταν έτσι κι αλλιώς στρατηγική επιλογή του προπονητή της Δυτικής Γερμανίας, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε το σύστημα διεξαγωγής των αγώνων των ομίλων. Κέρδισε εύκολα την Τουρκία και ζήτησε άδεια από τη γερμανική ομοσπονδία για να παρατάξει τη δεύτερη ομάδα κόντρα στην Ουγγαρία και να χάσει. Ακολούθως, νικώντας στα πλέι οφ την Τουρκία ξανά, η Γερμανία θα περνούσε ως δεύτερη – και έχοντας τραυματίσει τον Πούσκας – και θα απέφευγε στην επόμενη φάση τους Λατινοαμερικανούς της Βραζιλίας και της Ουρουγουάης, που ήταν σαφώς δυνατότερες ομάδες από τους Γιουγκοσλάβους. 

Στους υπόλοιπους αγώνες Βραζιλία και Γιουγκοσλαβία πέρασαν από το 1ο όμιλο αφήνοντας έξω τη Γαλλία, ενώ από τον 3ο όμιλο πέρασαν εύκολα η Αυστρία και η Ουρουγουάη. Στον 4ο όμιλο δόθηκε μεγάλη μάχη με την Αγγλία να περνά πρώτη και την Ελβετία δεύτερη μετά από μπαράζ με τους Ιταλούς. 

 «Η μάχη της Βέρνης»

Στα προημιτελικά οι αγώνες ήταν νοκ-άουτ. Η Αυστρία αντιμετώπισε την Ελβετία και κέρδισε με το απίστευτο 7-5 και ανατροπή. Ο αγώνας αυτός θεωρείται ακόμη ο πιο παραγωγικός σε Μουντιάλ. Η Ουρουγουάη κέρδισε με 4-2 την Αγγλία που για μια ακόμη φορά δεν κατάφερε να δικαιώσει τη φήμη της. Οι Δυτικογερμανοί κέρδισαν με 2-0 τους Γιουγκοσλάβους. 

Στο τέταρτο παιχνίδι γράφτηκε ιστορία. Ουγγαρία εναντίον Βραζιλίας ή αλλιώς «η μάχη της Βέρνης». Και επρόκειτο για πραγματική μάχη, όχι μόνο ποδοσφαιρική. Οι παικτές αντί να κλοτσούν την μπάλα, κλοτσούσαν ο ένας τον άλλο και τελικά πιάστηκαν στα χέρια τόσο στο γήπεδο, όσο και στη φυσούνα. Δυο Βραζιλιάνοι και ένας Ούγγρος αποβλήθηκαν από τον μάλλον επιεική διαιτητή. Τελικά η Ουγγαρία πήρε το μας στην παράταση με 4-2. 

Στον πρώτο ημιτελικό, η Ουγγαρία θα κερδίσει την Ουρουγουάη με 4-2 μετά από παράταση χάρη σε δύο τέρματα του Σάντορ Κότσις του «Χρυσοκέφαλου». Στον δεύτερο ημιτελικό η Γερμανία διέλυσε με 6-1 την Αυστρία ένα αποτέλεσμα που χαρακτηρίστηκε από άλλους έκπληξη και από άλλους περίεργο. 

Ένας λόγος γι’ αυτό ήταν ότι ο προπονητής της Αυστρίας αποφάσισε να αλλάξει τον βασικό του τερματοφύλακα, χωρίς εμφανή λόγο. Ο δεύτερος γκολκίπερ της Αυστρίας είχε ευθύνη σε όλα τα γκολ. Στο μικρό τελικό η Αυστρία θα κερδίσει την Ουρουγουάη με με 3-1 κάτι που για πολλούς ήταν η απόδειξη πώς έπρεπε να είναι στον τελικό. 

Το «θαύμα»

Στις 4 Ιουλίου του 1954, μπροστά σε 65.000 θεατές η Ουγγαρία και η Δυτική Γερμανία μπαίνουν στο «Βάνκντορφ Στάντιον» από το οποίο, η μία θα βγει Παγκόσμια πρωταθλήτρια. Οι Ούγγροι ανοίγουν το σκορ μόλις στο 6’ με τον Πούσκας – αν και ήταν σοβαρά τραυματισμένος – και στο 8’ θα έρθει ο Τσίμπορ να κάνει το 2-0. Όλοι πιστεύουν ότι θα δουν μια επανάληψη του αγώνα των ομίλων όπου η Ουγγαρία συνέτριψε τους Δυτικογερμανούς με 8-3. 

Ωστόσο, τα πράγματα θα γίνουν αλλιώς. Οι Γερμανοί θα μειώσουν με τον Μόρλοκ στο 10’ και θα ισοφαρίσουν στο 18’ με τον Χέλμουτ Ραν. Μέχρι το 84’ τα πράγματα θα μείνουν ως έχουν. Ωστόσο, τότε ο Ραν θα πετύχει και δεύτερο γκολ γράφοντας το 2-3. Στο 89′ ο Πούσκας ισοφαρίζει. Αρχικά ο διαιτητής θα δείξει σέντρα αλλά ο βοηθός θα υποδείξει οφσάιντ. Μετά από ένα λεπτό διαβουλεύσεων το γκολ θα ακυρωθεί. Στο τελευταίο λεπτό των καθυστερήσεων, ο Κότσις θα ανατραπεί αντικανονικά μέσα στην περιοχή αλλά πέναλτι δεν θα δοθεί. Ο αγώνας θα τελειώσει με τους Δυτικογερμανούς να κάνουν το «θαύμα» και τους Ούγγρους να ξεσπούν σε κλάματα. 

Οι φήμες ότι η απόδοση των Γερμανών δεν ήταν… φυσική αλλά ότι οι παίκτες ήταν ντοπαρισμένοι έκαναν άμεσα την εμφάνισή τους. Ακόμη και μέχρι πρόσφατα γίνονταν έρευνες για τα όσα συνέβησαν σε εκείνο του Μουντιάλ από τον γερμανικό τύπο και όχι μόνο. 

Σύμφωνα με 800σέλιδη έρευνα του πανεπιστημίου του Βερολίνου οι παίκτες της Δυτικής Γερμανίας λάμβαναν την περιβόητη «Σοκολάτα Πάντσερ» ένα ενδοφλέβιο αναβολικό με την ονομασία Pervitin. Ταυτόχρονα παράξενοι πρόωροι θάνατοι των ποδοσφαιριστών, είτε από ίκτερο, είτε από καρκίνο στο ήπαρ, όπως αυτός του Χέρμαν που έφυγε μόλις 39 ετών ενίσχυσαν τα σενάρια για τη χρήση αναβολικών.

Το Μουντιάλ του 1954 ήταν ακόμη ένα πολιτικό Μουντιάλ. Αυτή τη φορά, μια χώρα ήθελε απεγνωσμένα τη νίκη για αποτάξει από πάνω της το στίγμα των εγκλημάτων του ναζισμού και να επιστρέψει όχι μόνο στην ποδοσφαιρική αλλά και στην διεθνή κοινότητα έχοντας μια δεύτερη ευκαιρία. Αυτός ήταν ο στόχος της Γερμανίας και αξιοποιώντας κάθε μέσο χρησιμοποίησε το Μουντιάλ ως όχημα για να τον πετύχει. 

 

Μοίρασε το άρθρο!