H Φινλανδία έδωσε στη δημοσιότητα την «Κυβερνητική Έκθεση για το Μέλλον», ένα κείμενο 171 σελίδων που εκδίδεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1993. Η έκθεση, στην οποία αποτυπώνονται οι προβλέψεις της χώρας για τον κόσμο τις επόμενες δύο δεκαετίες, λειτουργεί ως στρατηγικό εργαλείο για τους Φινλανδούς νομοθέτες και υπουργούς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Η φετινή έκδοση καλύπτει την περίοδο έως το 2045 και παρουσιάζει τέσσερα βασικά σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί ο κόσμος, ανάλογα με τις ενέργειες που θα αναλάβουν οι κυβερνήσεις τα επόμενα χρόνια.

«Η έκθεση λειτουργεί ως υπενθύμιση για το τι πρέπει να κάνουμε σωστά τώρα, ώστε να εξασφαλίσουμε το καλύτερο δυνατό μέλλον», εξηγεί η Jaana Tapanainen-Thiess, επικεφαλής ειδικός και γενική γραμματέας της Έκθεσης στο γραφείο του πρωθυπουργού.

Ένας κόσμος συνεργασίας

Το πιο αισιόδοξο σενάριο περιγράφει έναν κόσμο ειρηνικής συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα – μεταξύ κρατών, θεσμών και ΜΚΟ. Το διεθνές σύστημα κανόνων έχει ενισχυθεί, ενώ τα κοινωνικά και παγκόσμια προβλήματα έχουν αντιμετωπιστεί επιτυχώς.

Σε αυτό το πλαίσιο, η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία έχει προχωρήσει «με δίκαιο τρόπο» σε όλο τον κόσμο, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αναδεικνύεται σε «ισχυρό γεωπολιτικό παράγοντα και παγκόσμιο πρωτοπόρο». Η βιώσιμη και ανθρωποκεντρική αξιοποίηση της τεχνολογίας ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες η κοινωνία εμφανίζεται λιγότερο πολωμένη και τα πολιτικά κόμματα έχουν ξεπεράσει τις διαφορές τους. Στην Κίνα η κυβέρνηση χαλαρώνει τον κοινωνικό έλεγχο, ενώ στη Ρωσία η δημοκρατία κάνει την επανεμφάνισή της.

Ο μοναδικός κίνδυνος, σύμφωνα με την έκθεση, είναι ότι η ισχυρή αίσθηση ασφάλειας θα μπορούσε να οδηγήσει σε εφησυχασμό, με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να μην προετοιμαστούν για το μέλλον.

Ένας κόσμος τεχνολογικών κολοσσών

Εδώ, οι εταιρείες – γίγαντες όπως η Amazon ή η Nvidia καθορίζουν την παγκόσμια ατζέντα. Οι συγγραφείς της Έκθεσης προειδοποιούν ότι αν μείνουν ανεξέλεγκτες, θα «δημιουργήσουν τις δικές τους συνθήκες για να κυριαρχήσουν στο σύστημα, υπονομεύοντας τη δημοκρατία σε πολλές χώρες».

Η Κίνα προβλέπεται να είναι «αυτάρκης σε σχεδόν όλους τους κρίσιμους τομείς της τεχνολογίας και της παραγωγής», οι ΗΠΑ θεωρείται ότι θα χάσουν μέρος του πλεονεκτήματός τους, ενώ η Ρωσία προβλέπεται να μην έχει δικούς της τεχνολογικούς γίγαντες.

Σε αυτό το πλαίσιο, «είναι εξαιρετικά σημαντικό να αγωνιστούμε για μια θέση μεταξύ των νικητών», γράφουν οι συγγραφείς, σημειώνοντας ότι ένας κόσμος που καθοδηγείται από την τεχνολογία θα διευρύνει τις ανισότητες.

Από την άλλη πλευρά, οι νέες τεχνολογίες αναμένεται να οδηγήσουν σε τεράστια βήματα προόδου στην παραγωγικότητα, να συμβάλουν στην πρόληψη της εγκληματικότητας και να φέρουν μια πιο βιώσιμη οικονομία που θα εξαρτάται λιγότερο από τα ορυκτά καύσιμα.

Ένας κόσμος αντιπαραθέσεων

Το τρίτο σενάριο οραματίζεται έναν κόσμο στενών συμμαχιών που βασίζονται σε εθνικά -και όχι παγκόσμια- συμφέροντα, στον οποίο αντίπαλα μπλοκ μάχονται για τον έλεγχο των φυσικών πόρων, την τεχνολογική υπεροχή και τη γεωπολιτική επιρροή.

«Στην Αρκτική, ο ανταγωνισμός μεταξύ των μπλοκ έχει ενταθεί. Σε όλο τον κόσμο, οι κρίσεις και οι συγκρούσεις κλιμακώνονται. Η παγκόσμια οικονομία αποκτά περιφερειακό χαρακτήρα», γράφει η έκθεση. Επιπλέον, «η κλιματική κρίση έχει σημαντικές οικονομικές συνέπειες για όλους», καθώς και «σημαντική μετανάστευση προς την Ευρώπη».

Η ΕΕ περιγράφεται ως «φρούριο υπό πολιορκία», η Κίνα ως «απρόβλεπτη», οι ΗΠΑ ως «ισχυρές» και η Ρωσία ως «πουτινική» και «επιθετική».

Ένας κόσμος που καταρρέει

Το χειρότερο σενάριο παρουσιάζει έναν κόσμο βυθισμένο στο χάος, τις εσωτερικές συγκρούσεις και τον ανεξέλεγκτο αυταρχισμό, στον οποίο η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει καταστεί μη αναστρέψιμη.

«Η οικολογική κατάρρευση διαβρώνει ταυτόχρονα την κοινωνική και οικονομική τάξη. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε κρίση, και οι εμπορικοί πόλεμοι και η πολιτική των μπλοκ έχουν καταστεί η norma. Το βιοτικό επίπεδο μειώνεται στις δυτικές χώρες, ενώ οι πιο ευάλωτες χώρες καταρρέουν και η ακραία φτώχεια αυξάνεται».

Η κλιματική κρίση οδηγεί σε μεταναστευτικές κινήσεις μεγάλης κλίμακας, αναφέρει η έκθεση, και πολυμερείς μπλοκ και συμμαχίες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ έχουν καταρρεύσει.

Οι ΗΠΑ χάνουν την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία και απομονώνονται, η Κίνα παραλύει από εσωτερικές κρίσεις και η Ρωσία βυθίζεται σε ακραίο φασισμό.

Οι «απρόβλεπτοι παράγοντες»

Η έκθεση παραθέτει επίσης μια σειρά από απρόσμενα συμβάντα που θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά τις προοπτικές του κόσμου, τόσο θετικά όσο και αρνητικά.

Μια τέτοια εξέλιξη είναι το «οικονομικό θαύμα της Αφρικής», που θα προέλθει από τη βελτίωση της διακυβέρνησης, την αύξηση του πληθυσμού και τους άφθονους φυσικούς πόρους.

Μια άλλη είναι μια νέα εποχή παγετώνων στην Ευρώπη, που θα προκληθεί από την κλιματική αλλαγή και την κατάρρευση του ωκεάνιου ρεύματος του Κόλπου. Σε αυτή την περίπτωση, «οι μέσες θερμοκρασίες στην Ευρώπη θα μειωθούν κατά περίπου 5 βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μακρύτερους και πιο κρύους χειμώνες, αλλαγές στο κλίμα και στις καλλιεργητικές ζώνες, πάγωμα των ποταμών, διαταραχές στις υποδομές μεταφορών και αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας».

Άλλα απρόβλεπτα γεγονότα περιλαμβάνουν το τέλος του ελεύθερου διαδικτύου, μια νέα διαστημική κούρσα ή την κατάρρευση της Ρωσίας όπως την γνωρίζουμε.

Η Φινλανδία είναι η μοναδική χώρα που εκδίδει τέτοιου είδους κυβερνητική έκθεση, η οποία θεωρείται σημείο αναφοράς από άλλες χώρες και οργανισμούς όπως η ΕΕ, ο ΟΗΕ και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.

Πηγή: in.gr