«Όπου κι αν βρισκόμαστε, αυτό που ακούμε είναι κυρίως θόρυβος. Αν τον αγνοήσουμε, μας ενοχλεί. Αν τον ακούσουμε, γίνεται συναρπαστικός», έλεγε ο Αμερικανός συνθέτης, φιλόσοφος και μουσικολόγος, Τζων Κέιτζ.
Πόσο μπορεί να ισχύσει η ρήση του στην σημερινή πολύβουη Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου η αστική ηχορύπανση έχει καταστεί βασανιστική για όσους ζουν και εργάζονται; Ο θόρυβος μπορεί να προέρχεται από διάφορες πηγές, όπως κυκλοφοριακό, δυνατή μουσική σε καταστήματα, οχλαγωγία ή άλλες δραστηριότητες. Το παζλ όμως που δημιουργείται από όλους αυτούς τους παράγοντες εξελίσσεται σε πρόβλημα για την υγεία των πολιτών.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ
Ως περιβαλλοντικός θόρυβος νοείται ο ανεπιθύμητος ή επιβλαβής εξωτερικός
ήχος που προκαλείται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Η κύρια πηγή επιβλαβούς
περιβαλλοντικού θορύβου, δηλαδή της ηχορύπανσης, είναι η οδική κυκλοφορία,
ακολουθούμενη από τη σιδηροδρομική και την εναέρια κυκλοφορία.
Πάνω από 110 εκατομμύρια άνθρωποι, ή περισσότερο από το 20 % των Ευρωπαίων, εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα θορύβου από τις μεταφορές που υπερβαίνουν τα όρια που έχουν καθοριστεί σύμφωνα με τους κανόνες υποβολής εκθέσεων της ΕΕ και που βλάπτουν την υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για τη θορυβική ρύπανση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2025.
Η έκθεση καλεί για την ανάληψη πιο αποφασιστικών δράσεων σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η πρόοδος στη μείωση της έκθεσης σε επιβλαβή επίπεδα θορύβου είναι αργή, σύμφωνα με την έκθεση του ΕΟΠ «Περιβαλλοντικός θόρυβος στην Ευρώπη 2025», η οποία προσθέτει ότι ο στόχος της ΕΕ για μηδενική ρύπανση, δηλαδή η μείωση κατά 30 % έως το 2030 του αριθμού των ατόμων που υποφέρουν από χρόνια όχληση λόγω του θορύβου των μεταφορών, είναι απίθανο να επιτευχθεί χωρίς τη λήψη πρόσθετων μέτρων.
Δεύτερος σημαντικότερος περιβαλλοντικός παράγων
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεωρεί τον περιβαλλοντικό θόρυβο τον δεύτερο σημαντικότερο περιβαλλοντικό παράγοντα που συντελεί στη νοσοεπιβάρυνση στην ΕΕ μετά την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Η μακροπρόθεσμη έκθεση στον περιβαλλοντικό θόρυβο αποτελεί έναν από τους αιτιολογικούς παράγοντες για 48.000 νέα περιστατικά καρδιοπάθειας και 12.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία τουλάχιστον ένας στους πέντε ανθρώπους στην ΕΕ εκτίθεται σε επιβλαβή επίπεδα θορύβου. Η μακροχρόνια έκθεση σε υπερβολικό θόρυβο μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, όπως διαταραχές ύπνου, καρδιαγγειακές παθήσεις, ενόχληση, γνωστικές διαταραχές και προβλήματα ψυχικής υγείας.
Αιτίες της ηχορύπανσης
Υπάρχουν πολλές πηγές ηχορύπανσης, αλλά μερικές από τις κύριες είναι:
-Θόρυβος από την κυκλοφορία
Ο θόρυβος από την κυκλοφορία αποτελεί την πηγή του μεγαλύτερου μέρους της ηχορύπανσης στις πόλεις. Για παράδειγμα, μια κόρνα αυτοκινήτου παράγει 90 dB και ένα λεωφορείο 100 dB.
-Θόρυβος από την εναέρια κυκλοφορία
Υπάρχουν λιγότερα αεροσκάφη που πετούν πάνω από τις πόλεις από ό,τι αυτοκίνητα στους δρόμους, αλλά ο αντίκτυπος είναι μεγαλύτερος: ένα μόνο αεροσκάφος παράγει 130 dB.
-Οικοδομές
Οι οικοδομές και η κατασκευή χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων, καθώς και οι εργασίες ανακατασκευής δρόμων και πεζοδρομίων είναι πολύ θορυβώδεις. Για παράδειγμα, ένα τρυπάνι παράγει 110 dB.
-Εστίαση και νυχτερινή ζωή
Τα μπαρ, τα εστιατόρια και οι συναθροίσεις σε βεράντες και ταράτσες όταν ο καιρός είναι καλός μπορούν να παράγουν περισσότερο από 100 dB. Αυτό περιλαμβάνει τον θόρυβο από κλαμπ.
Τι είναι τα ντεσιμπέλ που μετράμε τον ήχο
Ντεσιμπέλ (dB) χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της έντασης ενός ήχου. Είναι ένας ειδικός τρόπος μέτρησης, επειδή κάθε αύξηση 10 dB σημαίνει ότι ο ήχος είναι 10 φορές πιο έντονος. Αυτό είναι χρήσιμο επειδή μας επιτρέπει να μετράμε ήχους που είναι πολύ χαμηλοί, όπως ένας ψίθυρος, μέχρι και πολύ δυνατούς ήχους, όπως μια μηχανή τζετ.
Προστασία της ακοής σας
Τα ασφαλή επίπεδα dB για τα αυτιά θεωρούνται γενικά κάτω από 85 dB. Η παρατεταμένη έκθεση σε επίπεδα άνω αυτού του ορίου μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη της ακοής. Η τεχνολογία δίνει πλέον τη δυνατότητα ελέγχου των ήχων γύρω μας. Υπάρχουν εφαρμογές στα smartphones για να παρακολουθεί κανείς τα επίπεδα ήχου στο περιβάλλον του.
Αναφορικά με τη χρήση ωτοασπίδων, μελέτες προειδοποιούν ότι η παρατεταμένη χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, μολύνσεις στα αυτιά, ακόμη και απώλεια ακοής. Με λίγα λόγια οι ωτοασπίδες προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση.
