Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη είναι το «ηφαίστειο που ξυπνά» ξανά και ξανά μαγεύοντας τους λάτρεις της καλής μουσικής σε όλο τον κόσμο από το 1975 μέχρι και σήμερα. Αν και θα ήθελε να είχε «βενζινάδικο» στα σύννεφα, μας καλεί να πάμε «μία βόλτα», στον «Άδωνι για καφέ» με το «ακριβό της διθέσιο» για να καταλήξουμε βυθισμένοι στα «ανθρώπων έργα» με σκοπό τη «σωτηρία της ψυχής».
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Χαλκιαδάκης
Λάβα – 1997
Μουσική: Νίκος Αντύπας
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Από το άλμπουμ «Σαν Ηφαίστειο Που Ξυπνά»
Κάθε φθόγγος πουεξυμνεί τον έρωτα ή την αγάπη προκαλεί ανατριχίλα. Το ιδιαίτερο στυλ της, «χοροπηδά» από κάθε νότα και η μελωδία «απογειώνεται». Με το μεσογειακό της ταμπεραμέντο δίνει «χρώμα» στο ελληνικό πεντάγραμμο ενώ η ερμηνευτική της δεινότητα της επέτρεψε να απλώσει τις φωνητικές της οκτάβες και στη λεγόμενη «μουσική των Βαλκανίων» συνεργαζόμενη με τον κορυφαίο Γκόραν Μπρέγκοβιτς αλλά και τον Μάριο Ρέγιες των Gipsy Kings. Ακόμα, ξεχωρίζουν οι συνεργασίες της με τη Νατάσα Άτλας αλλά και τον Τίτο Πουέντε. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα παγκοσμίως σε πολλές επίσημες εκδηλώσεις. Παρόλα αυτά, παραμένει λιτή, απλή και προσιτή, αφήνοντας τις επιτυχίες της να μιλούν γι’αυτή.
Βενζινάδικο – 1991
Αποτελεί παραδοσιακό τραγούδι «Kustino Oro» των τσιγγάνων της Γιουγκοσλαβίας σε διασκευή του Γκόραν Μπρέγκοβιτς. Μάλιστα, χρησιμοποιήθηκε ως μουσική της ταινίας του Εμίρ Κουστουρίτσα «Ο Καιρός Των Τσιγγάνων».
Ωστόσο, η Άκληστις το πρωτοτραγούδησε το 1991 σε ελληνικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου στο «Παραδέχτηκα», τον δίσκο που συνεργάστηκε με τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς.
Άλκηστις Σεβαστή Αττικιουζέλ
Η «Άλκηστις Σεβαστή Αττικιουζέλ», κατά κόσμο Άλκηστις Πρωτοψάλτη(από το 1975), γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 18 Οκτωβρίου 1956.
Η μητέρα της, δασκάλα με καταγωγή από τη Χίο γεννημένη στην Αλεξάνδρεια, όπως και ο πατέρας της, καταξιωμένος χειρουργός, μικρασιάτικης καταγωγής.
Αναμφίβολα οι παιδικές της αναμνήσεις φέρουν έντονη τη «σφραγίδα» της Αλεξάνδρειας σε οσμές και εικόνες. Ακόμα, σε βόλτες με τους γονείς της στην έρημο, με τον παππού της στην Κορνίς, στα καφενεία με τους ναργιλέδες.
Ανθρώπων Έργα – 1993
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Από το άλμπουμ: «Ανθρώπων έργα»
Ο ξεριζωμός
Ωστόσο, η μοίρα είχε άλλα σχέδια για τη μικρή Άλκηστη και την οικογένειά της. Σε ηλικία έξι ετών έρχεται αντιμέτωπη με τον ξεριζωμό. Μέχρι σήμερα, δεν ξεχνάει την τελευταία παιδική της ματιά στο πατρικό σπίτι που άφηνε πίσω της.
Μάλιστα, στο τρυφερό μυαλουδάκι του 6χρονου παιδιού, χαράχτηκε με τον πλέον ωμό τρόπο ένας τελωνειακός υπάλληλος που αποκεφάλισε τη μοναδική κούκλα μπροστά στα αποσβολωμένα της μάτια. Ο λόγος; Η υποψία πως οι γονείς της είχαν κρύψει χρήματα ή τιμαλφή για να τα «περάσουν» από το αεροδρόμιο. Έκτοτε, δεν έπαιξε ποτέ ξανά με κούκλες.
Χαρακτηριστικά, όπως παραδέχτηκε σε τηλεοπτική της συνέντευξη: «Όταν φεύγαμε από την Αλεξάνδρεια, στο αεροδρόμιο δεν μπορούσαν οι γονείς μου να πάρουν τίποτα μαζί τους, παρά μόνο δύο βαλίτσες. Τα άφησαν όλα. Είχα μια κούκλα την οποία όταν φτάσαμε στο τελωνείο, την πήρε ο τελωνειακός, της έκοψε το κεφάλι και το άνοιξε μπροστά μου για να δει μήπως είχαν κρύψει οι γονείς μου τιμαλφή μέσα εκεί», είπε μιλώντας στον ΣΚΑΪ.
Παρά το γεγονός πως οι συγγενείς της κατέφυγαν επί Νάσερ στην Αυστραλία, η οικογένεια της επέλεξε την Αθήνα ως νέα πατρίδα. Ωστόσο, το βάρος του ξεριζωμού ήταν πολύ μεγάλο για τον πατέρα της ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα, άφησε την τελευταία του πνοή. Αυτό το χτύπημα της μοίρας δεν το ξεπέρασε ποτέ.
Διθέσιο – 1997
Μουσική: Νίκος Αντύπας
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Σαν Ηφαίστειο Που Ξυπνά»
Έκανε αντιτετανικό ορό κάθε 6 μήνες
Από πολύ μικρή η Άλκηστις ήταν παιδί αδύνατο ανήσυχο και υπερκινητικό. Τρυφερή, δυναμική με δυνατή καθάρια φωνή. Όπως λένε άνθρωποι που την γνωρίζουν, έκανε αντιτετανικό ορό ανά 6 μήνες, γιατί πατούσε συνεχώς καρφιά στις οικοδομές στη Νέα Σμύρνη μαζί με τον παιδικό της φίλο, τον Σταμάτη Κραουνάκη.
Από τα 13 της χρόνια αναγκάζεται να δουλέψει τα καλοκαίρια ώστε να προσφέρει οικονομική βοήθεια στην οικογένειά της. Έχει εργαστεί και ως ξεναγός ενώ τον χειμώνα παρακολουθεί το σχολείο, στο οποίο είναι καλή μαθήτρια, ζωηρότατη, και «αρχηγός» επί των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων.
Στα εφηβικά της χρόνια αφοσιώνεται στον αθλητισμό. Μάλιστα, οι επιδόσεις της στον στίβο (100 μ., 400 μ. μετ’ εμποδίων στον Πανιώνιο και χειροσφαίριση στο Μίλωνα μέχρι το 1986) είναι έξοχες.
Έτσι, μόνο εντύπωση δεν προκαλεί το γεγονός πως έλαβε μέρος στην λαμπαδηδρομία και στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004, στις τελετές έναρξης και λήξης των Special Olympics 2010 που τραγούδησε τον Ολυμπιακό Ύμνο μαζί με τον διάσημοι ιταλό τενόρο Βιτόριο Γκριγκόλο.
Τράβα σκανδάλη – 2002
Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη
Στίχοι: Μυρτώ Κοντοβά
Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Πες Μου Θάλασσα»
Επιστρέφουμε για λίγο ακόμη στο 1975. Ενώ όλα έδειχναν πως η Άλκηστις θα ασχοληθεί με τον αθλητισμό, μετά από προτροπές φίλων κάνει μια ακρόαση με το Δήμο Μούτση. Όπως αποδείχτηκε, το 1975 ο αθλητισμός έχασε μία εν δυνάμει πρωταθλήτρια αλλά το «πεντάγραμμο» κέρδισε μία μοναδικής εμβέλειας «ιέρεια» που η φωνή της θα προκαλεί ανατριχίλα… στους αιώνες των αιώνων.
Σύντομα κυκλοφορεί ο πρώτος της δίσκος. Το όνομά του «Τετραλογία», περιέχοντας τραγούδια βασισμένα σε ποιήματα των Καβάφη, Σεφέρη, Ρίτσου και Καρυωτάκη μελοποιημένα από τον Μούτση, ο οποίος θα δώσει στην τραγουδίστρια και το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Πρωτοψάλτη» με το οποίο και θα γίνει πλέον γνωστή. Πρώτη εμφάνιση της Πρωτοψάλτη σε συναυλία γίνεται το 1975 στο Παλαί ντε Σπορ στη Θεσσαλονίκη.
Τετραλογία – 1975
Ακολουθούν σύντομα κι άλλοι δίσκοι και συνεργασίες με καταξιωμένους μουσικούς της τότε εποχής, όπως τον Νίκο Ξυλούρη, Διονύση Σαββόπουλο, Θανάση Γκαϊφύλλια, Σταύρο Ξαρχάκο, Γιάννη Σπανό και πολλούς άλλους. Το 1985 συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον συνθέτη Σταμάτη Κραουνάκη, παιδικό της φίλο και ο δίσκος «Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ», σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου, γίνεται «σταθμός» στην καριέρα της. Θα ακολουθήσουν κι άλλες τέτοιες συνεργασίες με τον Κραουνάκη, ο οποίος συμμετέχει μεταξύ άλλων στο «Δικαίωμα», «Ανθρώπων έργα», «Τρίτο στεφάνι» και άλλα.
Κυκλοφορώ και οπλοφορώ – 1985
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Περιλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο
Στα επόμενα χρόνια η συνεργασία της με τον Νίκο Αντύπα θα δημιουργήσει τους δίσκους «Σαν ηφαίστειο που ξυπνά» και «Υδρόγειες σφαίρες», σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου.
Υδρόγειες σφαίρες – 2000
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Νίκος Αντύπας
Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Ακολουθεί ο δίσκος «Πες μου θάλασσα» με τη συνεισφορά διαφόρων συνθετών / στιχουργών, μεταξύ των οποίων η Δήμητρα Γαλάνη μαζί με την οποία η Πρωτοψάλτη θα εμφανιστεί στο χώρο Vox την περίοδο 2004 – 2006. Ακολουθεί το «Να σε βλέπω να γελάς» (2004), που σε τρία τραγούδια η μουσική είναι του μουσικού Στέφανου Κορκολή. Σειρά έχει ο δίσκος «Στο ωραιότερο σημείο» του οποίου μεγάλη επιτυχία είχε το τραγούδι «Πάμε Χαβάη».
Πάμε Χαβάη (It´s a pity) – 2007
Στίχοι: Ελένη Μηλιώκα
Μουσική: Senneville-Toussaint & Leander Top & Pierr Baigorry
Ακολούθησε τον Μάρτιο του 2010, ο δίσκος «Φανερά Μυστικά», ο πρώτος που δόθηκε στην κυκλοφορία μέσω εφημερίδας. Το καλοκαίρι του 2012 κυκλοφόρησε το «Για Που Τραβάς Ελπίδα» σε μουσική Ευανθίας Ρεμπούτσικα ενώ τελευταίος προσωπικός της δίσκος είναι το «Θέα Παραδείσου», που κυκλοφόρησε το 2014 σε μουσική Νίκου Αντύπα.
Θέα παραδείσου – 2014
Στίχοι: Μιχάλης Γκανάς
Μουσική: Νίκος Αντύπας
Από τον ομώνυμο δίσκο
Μία από τις σημαντικότερες φωνές του παγκόσμιου πενταγράμμου
Χωρίς καμία αμφιβολία, η Άλκηστις είναι μία από σημαντικότερες φωνές στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την υφήλιο. Από τα πρώτα της βήματα το 1975 το «άστρο» της μεσουρανεί αδιάκοπα.
Πρωτοστατεί στην ελληνική μουσική σκηνή περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες , με πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δίσκους στο ενεργητικό της, αμέτρητες συναυλίες-παραστάσεις – recital, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στα καλύτερα θέατρα και όπερες του κόσμου: Αμερική, Αυστραλία, Κίνα, Κούβα, Αίγυπτο , Βέλγιο, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ισπανία, Ισραήλ, Καναδά, Κύπρο, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σουηδία είναι οι χώρες στις οποίες έχει μεταφέρει τα τραγούδια και τον πολιτισμό της Ελλάδας.
Έχει συνεργαστεί με τους σημαντικότερους έλληνες συνθέτες, στιχουργούς και σκηνοθέτες. Οι παραστάσεις της είναι πρωτοποριακές και η σκηνική της παρουσία μοναδική.
Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα παγκοσμίως σε πολλές επίσημες εκδηλώσεις, στη Σύνοδο Κορυφής των Ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Σύνοδο Κορυφής των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαικής Ενωσης , στον εορτασμό των 35 χρόνων της Ελληνοκινεζικής φιλίας στο Θέατρο της Απαγορευμένης Πόλης στο Πεκίνο, στον εορτασμό της επαναλειτουργίας της Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, στις εκθέσεις Εxpoστη Λισσαβόνα και το Βερολίνο, σε επίσημες εκδηλώσεις του Πατριαρχείου τόσο στην Χάλκη όσο και στην Κωνσταντινούπολη. Έχει επίσης έχει ερμηνεύσει τραγούδια της στο Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης και στην Όπερα της Μόσχας, μεταφέροντας πάντα την μουσική και τον πολιτισμό της χώρας της με τον δικό της μοναδικό τρόπο. Πάντα την ακολουθούν διθυραμβικές κριτικές.
Έχει συνεργαστεί με πολύ σημαντικές μεγάλες Ορχήστρες όπως η Συμφωνική Ορχήστρα της Πράγας, η Προεδρική Συμφωνική του Κρεμλίνου, η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Οξφόρδης, η Συμφωνική Νέων Κύπρου , η Τekfen Philarmony, η Συμφωνική Νέων Κύπρου, η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων κ.α.
Επίσης, έχει συμμετοχή σε δύο ταινίες του Walt Disney: στην “ Εσμεράλντα” όπου τραγούδησε το ομώνυμο τραγούδι, και στην ταινία “Μαλλιά κουβάρια” την ιστορία της Ραπουνζέλ, όπου έχει μεταγλωττίσει όλο τον ρόλο της «κακής» Γκόθελ.
Ταινία: Μαλλιά Κουβάρια – 2010
Γκόθελ: Άλκηστη Πρωτοψάλτη
Ραπουνζέλ: Ιωάννα Παππά
Είναι η μοναδική Πρέσβειρα του Μαραθώνα ανά τον κόσμο.
Τον Αύγουστο του 2015 ορκίστηκε αναπληρώτρια υπουργός Τουρισμού στην υπηρεσιακή κυβέρνηση.
«Αυτό το “Πρωτοψάλτη” κρύβει εκατομμύρια ώρας δουλειάς»
«Όταν ξεκίνησα έγινα από Αττικιουζέλ, Πρωτοψάλτη. Με τον Μούτση. Αυτός ήταν ο δρόμος. Ο άλλος ήταν να πάω στα κέντρα. Επί τόπου. Δεν είχα καθόλου λεφτά, καθόλου. Και ούτε τα υπολόγισα ως προτεραιότητα. Είχα μεγάλες αναμονές. Και οι απολαβές ήταν το εικοστό στα ζητούμενα. Αυτό το «Πρωτοψάλτη» κρύβει εκατομμύρια ώρες δουλειάς. Ιδρώτα, πείσμα, αρχές. Τίποτα δεν μου χαρίστηκε. Έχω φτύσει αίμα. Για να προσπαθώ να γίνει το καλύτερο, το πιο σωστό, με τον μεγαλύτερο σεβασμό στον κόσμο. Να μην προδώσω τίποτα από τα “πιστεύω” μου. Και αν με ρωτήσει σήμερα ένας νέος άνθρωπος, αυτό θα του πω. Να μη βιαστεί. Να έχει οπλισμό. Πρώτα τα καλά τραγούδια. Συνέπεια, σεβασμό στον κόσμο, όνειρα, τόλμη, θάρρος απέναντι σε αυτό που θέλει να κάνει. Κι ας ματώσει. Δεν πειράζει. Το δέντρο πρέπει να κάνει ρίζες. Και δεν θα μετανιώσει για τίποτα», παραδέχτηκε η ίδια σε συνέντευξή της στη Lifo.
Εξέχουσες ερμηνείες
Αλεξάνδρεια – 1996
Στίχοι: Άρης Δαβαράκης
Μουσική: Ευανθία Ρεμπούτσικα
Η σωτηρία της ψυχής – 1985
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Από το άλμπουμ «Κυκλοφορώ και Οπλοφορώ»
Βίντεο από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τη συμφωνική ορχήστρα της Πράγας. Από την παράσταση “Τα παραμύθια μιας φωνής” – 2002
Video Credits: Youtube.com/Stavrianos Xatzivasilis
Τα λαϊκά – 1993
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Σταμάτης Κρανουνάκης
Από το άλμπουμ «Ανθρώπων Έργα»
Θεός αν είναι – 1991
Μουσική: Goran Bregovic
Ελληνικοί στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Από το άλμπουμ «Παραδέχτηκα»
Να ‘ταν η χαρά οικόπεδο – 1991
Παραδοσιακό τραγούδι («Borino Oro») των τσιγγάνων της Γιουγκοσλαβίας σε διασκευή Goran Bregovic.
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Από το άλμπουμ «Παραδέχτηκα»
Άδωνις – 1985
Μουσική – στίχοι: Σταμάτης Κραουνάκης.
Από το άλμπουμ «Κυκλοφορώ Κι Οπλοφορώ»
Βίντεο από Κατράκειο 16-7-2014 μαζί με την Ελευθερία Αρβανιτάκη
Video Credits: Youtube.com/tasos7ful
Όλα αυτά που φοβάμαι – 2004
Στίχοι: Θάνος Παπανικολάου
Μουσική: Nickel Back
Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Από το άλμπουμ «Να Σε Βλεπω Να Γελας»
Ολέ Ολέ Ολά – 2004
Στίχοι: Μυρτώ Κοντοβά
Μουσική: Roger Clency
Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Το χειροκρότημα – 1988
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη
Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Δισκογραφία
1975 Τετραλογία
1976 Κύκλος Σεφέρη
1976 Εργατική Συμφωνία
1977 Απλά Τραγούδια
1979 Η Ρεζέρβα
1979 Γράμματα Στον Μακρυγιάννη και Άλλα Λαϊκά
1980 Μανιάτικα
1981 Άλκηστις Πρωτοψάλτη
1981 Φράγμα
1982 Τέλος Δεν Έχει Το Τραγούδι
1984 Προσανατολισμοί
1984 Έξοδος Κινδύνου
1985 Κυκλοφορώ και Οπλοφορώ
1986 Πάει η Αγάπη Μου
1986 Λυσιστράτη
1987 Λεωφόρος
1987 Latin
1988 Δικαίωμα
1989 Δυο Βήματα Απ’ την Άμμο
1989 Τι Ώρα Νάναι
1990 Λεωφόρος Β
1991 Παραδέχτηκα
1992 Το Τραγούδι Γυμνό
1992 Zoom 91-92
1993 Καραβάνια
1993 Επιτυχίες
1993 Ανθρώπων Έργα
1994 Τα Πρώτα Μου Τραγούδια
1995 Όταν Έρχονται Οι Φίλοι Μου
1995 Το Τρίτο Στεφάνι
1995 Χρώματα Ελληνικά
1995 Φεύγεις και Έρχεσαι
1996 Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη σε έργα του Ηλία Ανδριόπουλου
1997 Σαν ηφαίστειο που ξυπνά
1999 Σαν ηφαίστειο που ξυπνά – Live
1999 The very best of 1985-1997
2000 Υδρόγειες σφαίρες
2002 Πες μου θάλασσα
2003 Τα παραμύθια μιας φωνής
2004 Να σε βλέπω να γελάς
2005 Live στο VOX – Δήμητρα Γαλάνη, Άλκηστις Πρωτοψάλτη
2007 Στο ωραιότερο σημείο
2008 30 χρόνια δισκογραφία
2010 Φανερά Μυστικά
2012 Για Που Τραβάς Ελπίδα
2014 Θέα Παραδείσου
Πηγές: Περιοδικό Vogue, Musicheaven, Wikipedia, Lifo, tralala.gr, Alkistisprotopsalti.gr/official page
Φωτογραφίες: Alkistisprotopsalti.gr, Eurokinissi
Βίντεο: Alkistisprotopsalti.gr, Youtube
