Το εμπόριο χρειάζεται ενίσχυση. Και σε αυτό τον αγώνα απαιτείται η συνδρομή όλων όσοι έχουν σχετικές αποφασιστικές αρμοδιότητες. Ειδικότερα πρέπει να κατανοήσουν όλοι τις ιδιαιτερότητες των τοπικών αγορών, αν θέλουν πέρα από τις πολυεθνικές να στηρίξουν και την τοπική επιχειρηματικότητα.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΤΑΣΟΣ ΤΑΣΙΟΥΛΑΣ
Το παράδειγμά μου είναι η Θεσσαλονίκη. Επειδή οι περισσότεροι καταναλωτές έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους στα μεγάλα εμπορικά κέντρα και στο ιστορικό κέντρο της πόλης, αυτό δεν σημαίνει ότι η προσοχή όλων πρέπει να στρέφεται εκεί.
Αν θέλουμε να αποκτήσουν ζωή και σοβαρή κίνηση οι τοπικές αγορές οφείλουν οι αρμόδιοι να τις ενισχύσουν και μάλιστα αποφασιστικά. Να ρίξουν το βάρος τους στον μικρό επιχειρηματία, που αντέχει τις κρίσεις και παλεύει για τα προς το ζην. Εκείνον που δεν θέλει να μαζέψει όλη τη χαρτούρα και να θησαυρίσει, αλλά έχει στήσει μια εμπορική επιχείρηση και προσπαθεί να προκόψει.
Αν κάποιος κάνει μια βόλτα στις τοπικές αγορές εκτός κέντρου Θεσσαλονίκης και εκτός μεγάλων εμπορικών κέντρων, εκπτωτικών ή μη, θα διαπιστώσει τα σημάδια της εγκατάλειψης.
Κατεβασμένα ρολά, πολλά ανοίκιαστα καταστήματα, επιχειρήσεις που παρακμάζουν, περιορισμένες δυνατότητες προβολής και πολλές μα πολλές επιχειρήσεις που αργοσβήνουν. Τα σημάδια της παρακμής είναι μπροστά στα μάτια μας.
Δεν αναφέρομαι μόνον στις γειτονιές του δήμου Θεσσαλονίκης, ούτε μόνον στο στενό πολεοδομικό συγκρότημα. Αναφέρομαι και στην εμπορικότητα των αστικών κέντρων στην εκτός πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκη, εκεί όπου οι αποστάσεις από το κέντρο της πόλης είναι μεγαλύτερες και οι πολίτες έχουν ακόμη ένα ισχυρό κίνητρο να στηρίξουν την τοπική αγορά.
Θεωρώ ότι πέρα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σύσσωμος ο εμπορικός κόσμος, οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχουν και το πρόβλημα της οργάνωσης και του περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν, το οποίο είναι αφιλόξενο και πάντως όχι φροντισμένο τόσο ώστε να είναι τα μαγαζιά τους ελκυστικά για τους καταναλωτές.
Το εμπόριο είναι και ψυχολογία, όπως λένε οι ίδιοι οι έμποροι και οι επιχειρηματίες. Και ένα μέρος της ψυχολογίας των καταναλωτών, πέρα από το βασικό που είναι η αγοραστική τους ικανότητα, το γεμάτο πορτοφόλι, έχει να κάνει με το περιβάλλον στο οποίο κάνουν τις αγορές τους. Προτού αγοράσει κάποιος από το κατάστημα της γειτονιάς, στη βόλτα του θα δει τη βιτρίνα, θα χορτάσει το μάτι, αρκεί να μπορεί να κάνει αυτή τη βόλτα…
Το περιβάλλον αυτό λοιπόν δεν είναι το πλέον κατάλληλο. Κι αυτό επειδή οι δήμοι, που έχουν την αρμοδιότητα να το διαμορφώσουν, δεν σκέφτονται την τοπική επιχειρηματικότητα. Όχι όλοι, αλλά οι περισσότεροι. Οι δημοτικές αρχές οφείλουν να σχεδιάζουν με βάση την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και οι ίδιοι να διαμορφώσουν τις συνθήκες, ώστε να διαμορφωθούν πόλοι τοπικής αγοράς στις περιοχές τους. Αν θέλουν οι πόλεις τους να έχουν ζωή.
Είναι το σημαντικότερο κίνητρο που μπορούν να δώσουν στους εμπόρους, τους καταστηματάρχες, τις τοπικές επιχειρήσεις, είναι η μεγαλύτερη βοήθεια που μπορούν και οφείλουν να προσφέρουν.
Αλλιώς ουσιαστικά σπρώχνουν τον καταναλωτή είτε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, με τη μεγάλη αγορά, είτε στα μεγάλα εμπορικά κέντρα και οι τοπικές επιχειρήσεις μαραζώνουν, με το τοπικό εισόδημα να βγαίνει εκτός δήμου και αλυσιδωτά η τοπική μικροοικονομία να έχει διαρκώς αρνητικό πρόσημο. Διότι το χρήμα κάνει κύκλο.
Άρα το πρώτο που οφείλουν να κάνει μια δημοτική αρχή είναι να προσδιορίσει ποιοι είναι οι εμπορικοί πόλοι στην περιοχή, ποιες είναι οι τοπικές αγορές. Κι εκεί να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν παρεμβάσεις ολοκληρωμένες, δημιουργώντας ένα ελκυστικό περιβάλλον, τόσο για τον καταναλωτή, όσο και για τον επιχειρηματία.
Τι σημαίνει αυτό; Άνεση και ευκολία στις αγορές. Δηλαδή πεζοδρόμια, προσβάσεις, στάθμευση, καλές συνθήκες αστικής μετακίνησης, ελεύθεροι χώροι, ακόμη και έξυπνα συστήματα, που θα κάνουν την βόλτα και τα ψώνια στην τοπική αγορά διασκέδαση κι όχι αγώνα ανώμαλου δρόμου.
Πολυτέλειες υπό τις σημερινές συνθήκες. Και δεν το λέω αστειευόμενος. Εδώ υπάρχουν δήμοι που δεν έχουν ακόμη κανονιστικές ούτε για τις κεντρικές αγορές τους…
Οφείλουν να δώσουν κίνητρα για την επιχειρηματικότητα, μέσω των δημοτικών τελών και των όποιων επιβαρύνσεων στους εμπόρους, τους καταστηματάρχες, ακόμη και τους επαγγελματίες. Κι αυτό που λέω δεν έχει να κάνει με κάποια ιδιαίτερη μεταχείριση μιας ομάδας δημοτών, ούτε με κάποιο ρουσφέτι. Έχει να κάνει με την ανάπτυξη, με τις θέσεις εργασίας, με την τοπική οικονομία, με τις αξίες ακινήτων, αλλά και με τον βιώσιμο αστικό χώρο κτλ.
Για να τραβήξουν οι τοπικές αγορές τον καταναλωτή – κάτοικο της περιοχής από το κέντρο πρέπει να τον δελεάσουν. Κι αυτό δεν είναι μέλημα μόνον του τοπικού επιχειρηματία, είναι πρωτίστως μέλημα του δήμου, που οφείλει να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον για την αγοραστική κίνηση, για τον καταναλωτή.
Δυστυχώς, επειδή ίσως η επιχειρηματικότητα έχει στοχοποιηθεί πολλάκις (πολλές φορές και δικαίως) στην ελληνική κουλτούρα (εμπεριέχει και ένα στοιχείο υποκρισίας…), οι δήμοι αποφεύγουν τέτοιες παρεμβάσεις να τις αποδώσουν σε μια γενικότερη προσπάθεια οικονομικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης. Τις βαφτίζουν μόνο αναπλάσεις για να μην κατηγορηθούν ότι εξυπηρετούν με τις πολιτικές τους και με τους πόρους που λαμβάνουν ή διαθέτουν οικονομικά συμφέροντα, ακόμη και χαμηλού τζίρου.
Ας ξεπεράσουν πια αυτές τις αναστολές. Χωρίς στήριξη της τοπικής αγοράς, οι δήμοι αποκτούν περιοχές που θυμίζουν εγκατάλειψη, παρακμή, μιζέρια. Το τοπικό εμπόριο θα συνεχίσει να βιώνει «λουκέτα» και κατεβασμένα ρολά. Και η κίνηση στους δρόμους θα γίνεται ολοένα και μικρότερη. Ας φροντίσουν οι αναπλάσεις που κάνουν, αυτά που ονομάζαμε παλιά έργα – βιτρίνα, να έχουν στόχο, να έχουν αποτέλεσμα και να βάλουν στο παιχνίδι και τον τοπικό επιχειρηματία. Ας τον ακούσουν, γιατί στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούν να συνδυάσουν τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, με την οικονομική ανάπτυξη, να ενισχύσουν το τοπικό εισόδημα και να κάνουν τον τόπο τους ελκυστικό. Θα γλυτώσουν κι από τη γκρίνια…
