Την πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας έδωσε στη δημοσιότητα η επιστημονική κοινότητα. Η παρουσίαση έγινε σε ταυτόχρονες συνεντεύξεις τύπου στις Βρυξέλλες, στη Σαγκάη, στην Ταϊπέι, στο Σαντιάγο της Χιλής και στο Τόκιο.
Οι επιστήμονες του Event Horizon Telescope-EHT ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά «φωτογράφησαν» τη μεγάλη μαύρη τρύπα που υπάρχει στο κέντρο ενός γαλαξία, συγκεκριμένα του γιγάντιου γαλαξία Μessier 87 (Μ87). Για την ακρίβεια φωτογραφήθηκε η «σκιά» που αυτή ρίχνει στο φωτεινό υπόβαθρο των αερίων που στροβιλίζονται γύρω της, αφού είναι αδύνατο να δει κανείς τι πραγματικά υπάρχει στο εσωτερικό της μαύρης τρύπας, από όπου δεν μπορεί να δραπετεύσει τίποτε, ούτε το φως.
«Αυτό που βλέπουμε είναι μεγαλύτερο από ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα»αναφέρει ο καθηγητής Heino Falcke στο BBC. «Έχει μια μάζα 6,5 δισεκατομμυρίων φορές μεγαλύτερη εκείνης του Ήλιου και είναι μία από τις βαρύτερες μαύρες τρύπες που νομίζουμε ότι υπάρχει. Είναι ένα απόλυτο τέρας, ο βαρέων βαρών πρωτοπόρος μαύρων οπών στο Σύμπαν».
Η εικόνα δείχνει ένα έντονα φωτεινό «δαχτυλίδι φωτιάς» που περιβάλλει μια τέλεια κυκλική σκοτεινή τρύπα. Το φωτοστέφανο προκαλείται από το υπερθερμανθέν αέριο που πέφτει στην τρύπα. Το φως είναι φωτεινότερο από όλα τα δισεκατομμύρια άλλα αστέρια στον γαλαξία – γι ‘αυτό μπορεί να φαίνεται σε τέτοια απόσταση από τη Γη.
«Είναι αξιοσημείωτο ότι η εικόνα που παρατηρούμε είναι τόσο παρόμοια με αυτή που έχουμε αποκτήσει από τους θεωρητικούς μας υπολογισμούς. Μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι ο Αϊνστάιν είναι σωστός και πάλι» δηλώνει ο Ziri Younsi, του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου.
Το επίτευγμα αποτελεί ορόσημο στην αστρονομία και στην αστροφυσική, αφού μέχρι σήμερα η ύπαρξη των μαύρων τρυπών αποδεικνύνταν έμμεσα από τις επιδράσεις που ασκούν στο περιβάλλον τους, αλλά ποτέ κανείς δεν είχε «δει» μια μαύρη τρύπα ή μάλλον τι υπάρχει γύρω από μια μαύρη τρύπα.
Το τηλεσκόπιο ΕΗΤ, που ξεκίνησε να δημιουργείται το 2012, αποτελείται από ένα ευρύ δίκτυο οκτώ διάσπαρτων και συντονισμένων μεταξύ τους ραδιοτηλεσκοπίων σε διάφορα μέρη του κόσμου. Αυτά δημιουργούν -μέσω της διασύνδεσης τους με τη βοήθεια της συμβολομετρίας και ενός υπερυπολογιστή- ένα ενιαίο τεράστιο εικονικό τηλεσκόπιο με μέγεθος σχεδόν όσο η Γη, το οποίο καταγράφει τις ακτινοβολίες ραδιοκυμάτων που εκπέμπονται από μια μαύρη τρύπα. Με αυτό τον τρόπο, δημιουργείται αρκετή δυνατότητα μεγέθυνσης, ώστε να απεικονισθεί η περιοχή γύρω από μια μαύρη τρύπα, του λεγόμενου «ορίζοντα γεγονότων», πέρα από τον οποίο τίποτε δεν υπάρχει επιστροφή, ούτε για το φως. Στο μέλλον ακόμη περισσότερα τηλεσκόπια αναμένεται να προστεθούν στο δίκτυο του ΕΗΤ, αυξάνοντας περαιτέρω τις δυνατότητές του.
Τι είναι η μαύρη τρύπα
- Μια μαύρη τρύπα είναι μια περιοχή του χώρου από την οποία τίποτα, ούτε καν το φως, μπορεί να ξεφύγει από τη βαρύτητά του
- Παρά το όνομα, δεν είναι άδεια, αλλά αποτελείται από μια τεράστια και πυκνή ποσότητα υλικού
- Το καθοριστικό χαρακτηριστικό μιας μαύρης τρύπας είναι η εμφάνιση αυτού που ονομάζεται ορίζοντας συμβάντος. Αυτό είναι ένα «σημείο μη επιστροφής», μέσα στο οποίο η ύλη και το φως είναι αδύνατο να ξεφύγουνε από τις βαρυτικές επιδράσεις της μαύρης τρύπας
Μια μαύρη τρύπα είναι το σημείο εκείνο του Διαστήματος όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου με περισσότερα υλικά από τρεις ηλιακές μάζες και ο οποίος στην τελική φάση της εξέλιξής του έχασε τη μάχη ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και κατά κάποιον τρόπο να καταπιούν τον ίδιο τους τον εαυτό, αφού τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τη βαρυτική δύναμη μιας μαύρης τρύπας.
Οι μαύρες τρύπες θέτουν μερικά από τα πιο περίπλοκα ερωτήματα σχετικά με τη φύση του χώρου και του χρόνου και τελικά με την ύπαρξή μας. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά πώς δημιουργείται ο λαμπρός δακτύλιος γύρω από την τρύπα, ενώ ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι το ερώτημα τι συμβαίνει όταν ένα αντικείμενο πέφτει σε μια μαύρη τρύπα.
