Ανησυχητικά στοιχεία για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα
«Ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί απότομα έως και κατά 25% μέχρι το 2070, πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. που είναι 4%. Το 2022, η Ελλάδα κατέγραψε λιγότερες από 77.000 γεννήσεις, τις χαμηλότερες εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, ενώ οι θάνατοι έφτασαν τις 140.000. Οι οικονομικές προκλήσεις, οι χαμηλοί μισθοί και η υψηλή ανεργία έχουν οδηγήσει πολλούς νέους Έλληνες στο εξωτερικό, επιδεινώνοντας την κρίση.
Τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν ένα καμπανάκι για την υπογεννητικότητα της χώρας μας, και έρχονται από μια ανάρτηση του μεγιστάνα της τεχνολογίας, Έλον Μασκ.
Οι επιστήμονες στη χώρα μας έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και χρόνια. Και τα στοιχεία είναι απογοητευτικά για έναν πληθυσμό που ολοένα και γερνάει…
«Σύμφωνα με έρευνες των Ηνωμένων Εθνών το 2050 το 35% του πληθυσμού της Ελλάδας θα είναι συνταξιούχοι Αυτή την στιγμή δεδομένα είναι πολύ άσχημα για τη χώρα μας… Μέχρι και ο Έλον Μασκ έχει ασχοληθεί με το ότι έχουμε διπλάσιους θανάτους απ’ ότι γεννήσεις στη χώρα μας. Κι αν σκεφτείτε πως από τις 70.000 γεννήσεις που έχουμε ετησίως, οι 20.000 είναι από αλλοδαπούς πρόσφυγες ή μετανάστες. Άρα μιλάμε για 52.000 -54000 γεννήσεις Ελλήνων. Ο δείκτης γεννητικότητας στη χώρα μας είναι στο 1,32 και με αυτόν υπολογίζεται πως ανά 40 χρόνια υποδιπλασιάζεται ο πληθυσμός μας. Οπότε είναι πολύ πιθανό το 2040 να έχουμε 7 εκατομμύρια πληθυσμό. Τα νούμερα φυσικά αλλάζουν όμως όλο αυτό δείχνει μια τάση…», ανέφερε στο η Δρ Βιολέττα Βαΐτση Μαιευτήρας – Γυναικολόγος με αφορμή την 11η ημερίδα της Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης η οποία φιλοξενήθηκε χθες Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου, στα γραφεία του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, στην Πλατεία Αριστοτέλους 4 με θέμα την «υπογεννητικότητα στην Ελλάδα, Αίτια και Αντιμετώπιση».
Πολυσύνθετο πρόβλημα
Η ίδια εξήγησε πως η υπογεννητικότητα είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα. «Εκτιμούμε ότι το κοινωνικό κομμάτι είναι πρωταρχικό. Οι νέοι σήμερα είναι παιδιά και δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη να προχωρήσουν σε κάτι νέο, στην δημιουργία δηλαδή μιας οικογένειας. Είναι και ο τρόπος που έχουν μεγαλώσει… δεν έχουν την ωριμότητα για να αποκτήσουν τα δικά τους παιδιά. Σε αυτό φταίνε και οι γονείς. Η γενιά Z και η γενιά X θεωρούν τροχοπέδη την οικογένεια. Συχνά πιστεύουν πως θα στερηθούν πράγματα αν γίνουν γονείς. Είναι ο τρόπος που είναι μεγαλωμένοι και δεν θέλουν να τους λείψει τίποτα. Οπότε δύσκολα θα αποφασίσουν να κάνουν οικογένεια.
Αν πάμε σε ένα ειδικότερο πλαίσιο και δούμε πχ τις γυναίκες που επιλέξουν την καριέρα, πρέπει να σκεφτούμε πως αν κάνουν μεταπτυχιακό και διδακτορικό θα φτάσουν στα 30 και εκεί τα πράγματα είναι πιο δύσκολα για το θέμα της αναπαραγωγής αλλά και για το πώς θα εξελιχθούν επαγγελματικά. Επίσης οι γυναίκες δέχονται και εργασιακό μπούλινγκ για να μην κάνουν παιδιά όταν προσλαμβάνονται σε μια εταιρεία. Τους το λένε ακόμη και στο δημόσιο… Ούτε φυσικά και τα αγόρια είναι πρόθυμα να μπουν στην διαδικασία της οικογένειας».
Δίνοντας στοιχεία για τα όσα ισχύουν μάς ανέφερε ότι: «σήμερα μόλις το 25% των γυναικών 26 ετών είναι παντρεμένες, ενώ το 1990 το ποσοστό αυτό ήταν 50%».
66,7% των νέων 18-34 ετών μένει με τους γονείς
Όπως μας είπε η κυρία Βαΐτση: «Στις άλλες χώρες η μείωση των γάμων δεν επηρέασε τη γονιμότητα. Στην Ελλάδα έχουμε το μικρότερο ποσοστό γεννήσεων εκτός γάμου, στο 9.4%. Επίσης σκεφτείτε πως το 2008 οι νέοι ηλικίας 18-34 σε ποσοστό 58,4% έμεναν με τους γονείς τους. Το 2017 το ποσοστό άγγιξε το 66.7%. Μιλάμε για τους μισούς Έλληνες με πλήρη απασχόληση που μένουν με τους γονείς τους.
Επίσης στη χώρα μας μία στις 3 γυναίκες γεννάει σε ηλικία 30-34 ετών,
1 στις 4 σε ηλικία 35-39 χρονών και έχουμε το υψηλότερο ποσοστό από γέννες σε ηλικίες άνω των 40 ετών στο 5,3%. Όμως θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι άνω των 35 ετών η ωοθήκη υπολειτουργεί. Μια εγκυμοσύνη είναι ένα κρας τεστ για τον οργανισμό της γυναίκας. Σε όσο μεγαλύτερη ηλικία γίνει τόσο πιο δύσκολη θα είναι. Δεν θα πρέπει να θεωρούμε πως είμαστε αθάνατοι και αλώβητοι από το χρόνο…. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση».
Πώς αλλάζουν οι αποφάσεις για απόκτηση παιδιού ανά περιοχή
Η απόφαση για απόκτηση παιδιού διαφέρει ανάλογα από το πώς είναι η περιοχή όπου μένουν οι γονείς.
«Στις ακριτικές και ηπειρωτικές περιοχές υπάρχει πρόβλημα προσβασιμότητας σε υπηρεσίες υγείας. Σε αρκετά νησιά δεν υπάρχουν γυναικολόγοι ή πρότυπα κέντρα υγείας. Οπότε οι περισσότερες εγκυμονούσες φεύγουν τον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης τους για πιο κεντρικά νησιά ή και στην ηπειρωτική χώρα για να γεννήσουν. Οι μαίες δεν μπορούν να
λειτουργήσει μόνες τους. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε στην δεκαετία του 50…!
Στις ημιαστικές περιοχές τα προβλήματα είναι οικονομικού χαρακτήρα σχετικά με την σύνδεση μητρότητας με τις συνθήκες και το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας. Στις αστικές περιοχές τέλος μπαίνει και το θέμα της ανεργίας και των περιορισμών που επιβάλλει το εργασιακό περιβάλλον στις εγκύους.
Πχ οι καθηγήτριες δεν μπορούν να πάρουν άδεια τοκετού. Έχουν 9μηνες συμβάσεις», εξήγησε η γιατρός.
Μικρά βήματα στήριξης όμως έχουμε μεγάλο δρόμο μπροστά μας
Στο πώς μπορεί να αλλάξει η εικόνα η ίδια πρόσθεσε πως αυτή την στιγμή «γίνονται κάποια βήματα με μέτρα πχ επίδομα τοκετού που είχε κοπεί και επανήλθε πρόσφατα, μαίες της γειτονιάς κλπ. Ωστόσο αυτά είναι σταγόνα στον ωκεανό. Όταν ο βασικός μισθός είναι τόσο χαμηλός, τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί, και το 50% των νέων με αποκλειστική απασχόληση μένει με τους γονείς γιατί δεν μπορεί να ανταπεξέλθει οικονομικά η εικόνα δεν είναι καλή. Πολύ φοβάμαι ότι τον διώξαμε τον πελαργό…
Παλαιοτέρα η οικογένεια ήταν μονόδρομος για ένα ζευγάρι. Πλέον θεωρείται κάτι το οπισθοδρομικό.
Δεν θεωρούν την οικογένεια ως μέρος της δημιουργίας. Ξεχνούν ότι το να υπάρχουν νέοι σημαίνει νέες ανακαλύψεις, νέες ιδέες. Και αγοράζουν συχνά κατοικίδια ως υποκατάστατα του παιδιού».
Ακολουθώντας τις καλές πρακτικές άλλων κρατών
Όπως εξήγησε η γυναικολόγος αν ο δείκτης γεννητικότητας είναι στο 2,1 θεωρείται πως η χώρα βρίσκεται σε καλό σημείο.
«Οι Σκανδιναβικές χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν υγιείς δείκτες. Η τελευταία αύξησε τον δείκτη της το 2016 στο 1,92%. Και το κατάφερε με παροχές και επιδόματα. Έδωσαν ευέλικτη άδεια στου γονείς που μπορούν μέχρι και για τρία χρόνια ο ένας εκ των δύο να μην εργάζεται και να λαμβάνει από το κράτος το 35% του κατώτατου μισθού. Παράλληλα προέβησαν σε άλλες αποφάσεις που στηρίζουν την απόφαση απόκτησης παιδιού. Η χώρα μας πρέπει να ακολουθήσει καλές πρακτικές άλλων χωρών. Χρειάζονται μέτρα οικογενειακής πολιτικής και κοινωνική στήριξη. Η γυναίκα να επιβραβεύεται που κάνει παιδί και όχι να μην έχει πού να το αφήσει αν αποφασίσει να εργαστεί. Και επιπλέον δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Έχουμε μισό εκατομμύριο νέους που έφυγαν για ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό. Αυτοί έχουν φτιάξει οικογένειες και δύσκολα θα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σε μια χώρα που από τα μνημόνια και μετά το παιδί θεωρείται ως τεκμήριο…», σημείωσε η κυρία Βαΐτση.
Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση “Τύπος Θεσσαλονίκης”