Θεσσαλονίκη: Έχουμε Μετρό. Και τι Μετρό; Ένα έργο, που κόστισε 3 δισεκατομμύρια ευρώ, κόστισε περιουσίες και ζωές, κόστισε πρακτικά ταλαιπωρία δύο δεκαετιών και συνειδησιακά ταλαιπωρία μισού αιώνα. Ένα έργο που αποζημιώνει όμως πια και που προοιωνίζεται ένα μέλλον καλύτερο για τη Θεσσαλονίκη, ένα μέλλον σύγχρονο και βιώσιμο.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΤΑΣΟΣ ΤΑΣΙΟΥΛΑΣ
Όπως πολλοί από τους ομιλητές της χτεσινής εκδήλωσης έναρξης λειτουργίας του νέου μέσου είπαν, το έργο – ορόσημο ξεπερνάει τα όρια ενός μείζονος συγκοινωνιακού έργου. Ναι είναι μια από τις πλέον βασικές υποδομές της Θεσσαλονίκης. Αλλά τα οφέλη του ξεπερνούν κατά πολύ τις πρακτικές βελτιώσεις στην καθημερινότητά μας.
Γι’ αυτό και δεν θα μείνω σήμερα σε όσα έχουν γραφεί κατ’ επανάληψη για το τι κομίζει το Μετρό στην πόλη και στις μετακινήσεις μας, ούτε στην παράδοση της επέκτασης στην Καλαμαριά, που όπως είπε ο πρωθυπουργός χτες μπορεί να δοθεί στην κυκλοφορία τον επόμενο Νοέμβριο, ούτε καν στη δέσμευσή του ότι θα επεκταθεί στη δυτική Θεσσαλονίκη ή στις επιπτώσεις του στην καθημερινότητά μας. Δεν θα μείνω καν στο αποστομωτικό αποτέλεσμα του σταθμού Βενιζέλου, που πλέον αποτελεί το απτό αποτέλεσμα μιας απόφασης, την απάντηση σε έναν πολυετή διχασμό της Θεσσαλονίκης.
Θα μείνω στο τι σημαίνει το Μετρό για το μέλλον της Θεσσαλονίκης. Στον συμβολισμό του, στην επίπτωσή του στον ψυχισμό όχι μόνο των Θεσσαλονικιών, αλλά των Ελλήνων. Διότι η έναρξη λειτουργίας του Μετρό, έπειτα από τόσα χρόνια, έπειτα από τόσα εμπόδια, αποτελεί όπως είπε ο Απόστολος Τζιτζικώστας μια νίκη για τη Θεσσαλονίκη, τη Μακεδονία, την Ελλάδα, ακόμα και την Ευρώπη.
Αυτοπεποίθηση
Αυτοπεποίθηση. Αυτή νομίζω είναι η λέξη που αποτυπώνει την πρώτη επίπτωση. Μπορούμε πια να πιστέψουμε ότι είμαστε ικανοί για τα καλύτερα. Κόντρα στις παθογένειες του παρελθόντος, που μας κρατούσαν και μας κρατούν πίσω. Στις παθογένειες που, όπως ευστόχως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν είναι της Θεσσαλονίκης, αλλά όλης της Ελλάδας. Κι αυτό το μήνυμα ήταν πολύ ισχυρό. Διότι καταρρίπτει επιτέλους τις στείρες θεωρίες περί αθηνοκεντρικού κράτους και το αβάσιμο συναίσθημα ότι η Θεσσαλονίκη είναι η μεγάλη αδικημένη. Ένα αφήγημα λαϊκιστικό, που καλά κρατεί ακόμα στη συλλογική συνείδηση, ακριβώς επειδή είναι πολλοί εκείνοι που το καλλιεργούν. Όχι ανιδιοτελώς…
Περιγραφικά ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις παθογένειες της γραφειοκρατίας, της πολιτικής ατολμίας, των καθυστερήσεων που έφτασαν ένα Μετρό να κοστίσει 3 δισεκατομμύρια ευρώ, της κομματικής μικρότητας, της μιζέριας, των εύκολων συνθημάτων…
Πόσα πολλά και πόσους πολλούς μπορεί κάποιος να φέρει στον νου του σήμερα που το Μετρό κυκλοφορεί κάτω από την πόλη;
Δεν συμμερίζομαι τα περί δικαίωσης. Η Θεσσαλονίκη πήρε αυτό που δικαιούτο και της άξιζε επιτέλους. Η χρήση του Μετρό θα άρει και τις όποιες επιφυλάξεις ακόμα υπάρχουν. Ο δε σταθμός Βενιζέλου είναι αποστομωτικός. Τα λόγια που ειπώθηκαν επί τόσα χρόνια έχουν χάσει το νόημά τους μπροστά στο αποτέλεσμα του έργου. Και το αναφέρω αυτό έχοντας δει τα αρχαιολογικά ευρήματα στη φυσική τους θέση και βλέποντας τον σταθμό – μουσείο της Βενιζέλου σήμερα. Ο σταθμός Βενιζέλου όπως διαμορφώθηκε είναι από σήμερα το πιο επιτυχημένο μουσείο της Θεσσαλονίκης. Το οποίο θα μπορεί να χαίρεται όλος ο κόσμος και οι επόμενες γενιές να βλέπουν και να ζουν την Ιστορία της Θεσσαλονίκης. Έχουμε λοιπόν «και μετρό και αρχαία». Και κάποιοι ακόμα επιμένουν ότι δεν βλέπουμε ένα κόσμημα, αλλά το αποτέλεσμα ενός εγκλήματος…
Εμπιστοσύνη
Θα μείνω σήμερα όμως και σε μια λέξη, που ειπώθηκε χτες από πολλούς: Εμπιστοσύνη. Το Μετρό είναι πλέον η γέφυρα εμπιστοσύνης πολιτών – Πολιτείας, όπως είπε ο πρωθυπουργός. Είναι η γέφυρα που ενώνει πια συνειδησιακά τη Θεσσαλονίκη με το κέντρο λήψης των αποφάσεων, την Αθήνα. Είναι το έργο που δείχνει ότι τελικά δεν είμαστε και μπορούμε να μην είμαστε οι παρίες, οι γκρινιάρηδες και μίζεροι με δήθεν αιτία. Είναι η γέφυρα ανάμεσα στην υπομονή και την αποφασιστικότητα. Είναι η γέφυρα του πολιτικού συστήματος με την κοινωνία.
Και ταυτόχρονα συμβολίζει το γκρέμισμα της αυταπάτης, των λογικών του μηδενικού έργου, της ηττοπάθειας, των συμπλεγμάτων, του λαϊκισμού και της καλλιέργειας του φόβου.
Και μένω στα λόγια του Κυριάκου Μητσοτάκη, που αποτελούν τη δέσμευσή του προς την πόλη. Όχι μόνο ως προς τις επεκτάσεις του μετρό, αλλά και ως προς τα μεγάλα έργα που χαράσσουν το μέλλον της Θεσσαλονίκης. Ο πρωθυπουργός ανέφερε τα νέα λεωφορεία, τις οδικές και άλλες συνδέσεις, το Flyover που είπε ότι θα δοθεί στην κυκλοφορία πριν τα μέσα του 2027, την ανάπλαση της ΔΕΘ και τις τοπικές αναπλάσεις. Κι από εκεί και πέρα είναι ο προαστιακός στη δυτική Θεσσαλονίκη, τα δύο νέα νοσοκομεία, το ThessIntec, το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το κέντρο στο στρατόπεδο Γκόνου, το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, η αναβάθμιση της Μουδανιών… Τόσα πολλά άλλα, που είτε έχουν δρομολογηθεί είτε δρομολογούνται και πλέον με την παράδοση του Μετρό έχουμε βάσιμες ελπίδες ότι θα υλοποιηθούν, χωρίς πια τις παθογένειες του παρελθόντος. Σε αυτή την υπόσχεση του πρωθυπουργού, σήμερα που έχουμε Μετρό, μπορούμε να δώσουμε βάση. Δεν είναι λίγο.
Ο Μητσοτάκης έχει κάθε δικαίωμα να μπορεί να μιλάει για «βραχίονα ενός ενιαίου μεγάλου προγράμματος που αλλάζει ριζικά την εικόνα και τη λειτουργία στη μητρόπολη της Μακεδονίας». Έχει κάθε δικαίωμα να αναφέρεται στον «κοινωνικό και πολιτικό προσανατολισμό της κυβέρνησης», με τη Βόρεια Ελλάδα να είναι στο επίκεντρο.
Το Μετρό δεν γεφυρώνει όμως μόνο το χάσμα ανάμεσα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, δεν καταρρίπτει απλώς λαϊκούς μύθους, αλλά λειτουργεί (θα το δούμε τα επόμενα χρόνια με τις επεκτάσεις καλύτερα) ως γέφυρα για τις κοινωνικές αποστάσεις.
Κι όλα αυτά από ένα έργο για την καθημερινότητά μας. Ένα έργο που επιβεβαιώνει πως πολιτικά μπορεί η οικονομία να είναι η προμετωπίδα, όμως η καθημερινότητα αποτελεί το βαρύ πυροβολικό.
Μάθημα για τους πολιτικούς
Το Μετρό επίσης είναι ένα μάθημα προς τους πολιτικούς. Ένα πολύ χρήσιμο μάθημα πως αν θέλεις να έχεις αποτέλεσμα πρέπει να επενδύσεις στην αποφασιστικότητα. Χωρίς αυτή, με ισορροπίες και με προσπάθεια να περιορίσεις το πολιτικό κόστος και να χαϊδέψεις αφτιά, δεν κερδίζεις στο τέλος τίποτα. Απλά διαιωνίζεις παθογένειες και προβλήματα.
Θύμα αυτών των λογικών έπεσε η Θεσσαλονίκη για δεκαετίες. Ελπίζω αυτό το πάθημα να γίνει μάθημα, να χαράξει τον δρόμο των κυβερνώντων στο εξής και όλου του πολιτικού κόσμου, ο οποίος οφείλει πια να κάνει την αυτοκριτική του και να μην περιμένει να αυτομαστιγωθούν οι πολίτες, οι οποίοι άλλωστε υπέστησαν τα αποτελέσματα των δικών τους επιλογών, των επιλογών και της στάσης των προηγούμενων πολλών κυβερνήσεων, που μας φλόμωσαν στα λόγια κι από έργο…
Η λειτουργία του Μετρό αποτελεί μια μεγάλη νίκη για τη Θεσσαλονίκη και τους Θεσσαλονικείς. Και σήμερα μπορούν όλοι να αισθάνονται νικητές και να ελπίζουν. Αρκεί το παράδειγμα του Μετρό να λειτουργήσει διδακτικά και να καταλάβουμε πως η πόλη δεν αντέχει άλλη αβελτηρία από τους πολιτικούς. Έχει δικαίωμα σε ένα καλύτερο μέλλον και της το χρωστάμε όλοι. Ένα μέλλον που έχει πια θεμέλιο.