Πίσω από τα σκάνδαλα παρενόχλησης, ένα άλλο βρόμικο μυστικό: Η πορνογραφία

Μετά το σκάνδαλο που ξέσπασε στο Χόλιγουντ με τον γνωστό παραγωγό Χάρβεϊ Γουάινσταϊν, κάθε νέα αποκάλυψη προσθέτει στη συζήτηση για το πώς μπορούμε ή πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη σεξουαλική παρενόχληση και τη σεξουαλική βία. Και όμως λίγοι συσχετίζουν το φαινόμενο της παρενόχλησης με την πορνογραφία ενώ κανείς δεν αναγνωρίζει ότι η κατανάλωση πορνογραφίας είναι μια κρίση της δημόσιας υγείας.

Όπως αναφέρει και το δημοσίευμα των Los Angeles Times, το 1969, το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε την καταδίκη του Ρόμπερτ Στάνλεϊ, ενός ανθρώπου από την Τζόρτζια που κατηγορούνταν για κατοχή πορνογραφικού υλικού,   με το σκεπτικό ότι «ένα κράτος δεν έχει καμία δουλειά να ελέγχει σε έναν άνθρωπο, που κάθεται στο σπίτι του, ποια βιβλία μπορεί να διαβάσει ή ποιες ταινίες μπορεί να παρακολουθήσει».

Πορνό, ντοπαμίνη και εγκέφαλος

Ο Χιού Χέφνερ, ο ιδρυτής του Playboy που πέθανε τον Σεπτέμβριο, έπεισε γενιές νεαρών ανδρών ότι η ιδανική γυναίκα έχει μεγάλα στήθη και υπάρχει για την ευχαρίστησή τους. Ήταν ο διάσημος δάσκαλος της πορνογραφίας. Σύμφωνα με τη Mary Anne Layden, διευθύντρια του Προγράμματος Σεξουαλικής Κακοποίησης και Ψυχοπαθολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας, το πορνό είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός δάσκαλος, ακριβώς επειδή η μάθηση είναι πιο μόνιμη και αποτελεσματική όταν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (τμήμα του αυτόνομου νευρικού συστήματος που διανέμεται σε διάφορα όργανα και ρυθμίζει τις λειτουργίες του) προκαλείται, όταν αυτό που διδάσκεται ενισχύεται μέσω βιολογικών ανταμοιβών και όταν βλέπουμε πρότυπα ρόλων που εκτελούν τη συμπεριφορά. Το πορνό κάνει ακριβώς όλα αυτά τα πράγματα, διεγείρει τους θεατές και απελευθερώνει ντοπαμίνη, έναν ζωτικής σημασίας νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο που εξυπηρετεί σε λειτουργίες όπως, η εκούσια κίνηση, το κίνητρο, η ανταμοιβή, η τιμωρία, και η μάθηση.

Ο Gordon S. Bruin (M.A., L.P.C) υποστηρίζει ότι ο εθισμός στην πορνογραφία είναι μια εγκεφαλική ασθένεια: «Μέχρι το ευρύ κοινό να γίνει περισσότερο ενημερωμένο για την πραγματικότητα του πώς η πορνογραφία επηρεάζει τον ανθρώπινο εγκέφαλο, αυτή θα συνεχίσει να εκλαμβάνεται ως μια ηθική αδυναμία ή μια απλή μορφή ψυχαγωγίας. Ως επαγγελματίας σύμβουλος, ο οποίος έχω εργαστεί στον τομέα των εθισμών για πάνω από 20 χρόνια θέλω να καταστήσω σαφές ότι ο εθισμός στην πορνογραφία είναι ένας χημικός εθισμός. Ο εθισμός στην πορνογραφία είναι πολύ δύσκολο να θεραπευτεί, επειδή χτυπά τον πυρήνα της ανθρωπότητας. Το ενδιαφέρον για τη σεξουαλικότητα είναι μια πρωταρχική κινητήρια δύναμη στον άνθρωπο. Είναι ευχάριστο από σχεδιασμού του και απαραίτητο για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως ανθρώπινη φυλή. Εάν ποτέ έπρεπε να βρεθεί το τέλειο ναρκωτικό αυτό θα ήταν η πορνογραφία. Η πορνογραφία είναι «το τέλειο δηλητήριο του εγκεφάλου».

Μια μελέτη του 2014 που εξέτασε τη λειτουργία του εγκεφάλου των ανδρών διαπίστωσε ότι όταν παρακολουθούσαν πορνογραφικά βίντεο, η εγκεφαλική τους δραστηριότητα αντικατόπτριζε κατά κάποιο τρόπο αυτή των τοξικομανών. Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017 διαπίστωσε ότι οι εγκέφαλοι των καταναλωτών πορνογραφίας αντικατοπτρίζουν νευρικές και συμπεριφορικές αλλαγές «παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στις ουσίες και στα τυχερά παιχνίδια».

Αν η εμμονική χρήση πορνό δεν αποτελεί μια υπερσεξουαλική διαταραχή, τότε μήπως μπορεί να θεωρηθεί μια εξάρτηση , σαν την εξάρτηση από τις ουσίες ή το αλκοόλ; Αυτό ακριβώς ερευνά η Valerie Voon MD, PhD, νευροψυχίατρος στο University of Cambridge.  Μέσω της απεικόνισης του εγκεφάλου συστηματικών χρηστών πορνό με την τεχνική MRI και ενόσω παρακολουθούν ερωτικές σκηνές, εξετάζει εάν επιδεικνύουν μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας παρόμοια με αυτά των ουσιοεξαρτημένων τη στιγμή που κοιτούν ποτήρια μπύρας ή σύνεργα για την παρασκευή ναρκωτικών.

Μέχρι στιγμής, ο εγκέφαλος ενός ψυχαναγκαστικού χρήστη πορνό μοιάζει με τον εγκέφαλο ενός αλκοολικού που βλέπει μια διαφήμιση για ένα ποτό, αναφέρει η Voon σε ένα αγγλικό ντοκιμαντέρ του 2013, που λέγεται «Πορνό στον Εγκέφαλο».

Η βία και η δημόσια υγεία

Στατιστικά στοιχεία από τη δημοφιλή ιστοσελίδα Pornhub επιβεβαιώνουν τις έρευνες για την εξάρτηση. Οι επισκέπτες της ιστοσελίδας πέρυσι διαβίβασαν 99 gigabytes βίντεο κάθε δευτερόλεπτο και παρακολούθησαν σχεδόν 92 δισ. βίντεο συνολικά, αφιερώνοντας 4,6 δισεκατομμύρια ώρες πορνό. Σύμφωνα με την εταιρεία Alexa, η Pornhub κατατάσσεται μπροστά από το Google και το Netflix στο χρόνο που κάθε επισκέπτης ξοδεύει στην ιστοσελίδα.

Η επιστημονική κοινότητα τελευταία κρούει των κώδωνα του κινδύνου γι’ αυτήν τη «νέα ασθένεια» που δημιουργείται από την παρακολούθηση πορνογραφίας και είναι άκρως εθιστική και επικίνδυνη.

Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πώς η πορνογραφία έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας:
Πορνογραφικοί Ιστότοποι: 4.2 εκατομμύρια (12% των συνολικών ιστότοπων)
Πορνογραφικές Ιστοσελίδες: 420 εκατομμύρια
Καθημερινές πορνογραφικές αναζητήσεις μέσω μηχανών αναζήτησης: 68 εκατομμύρια (25% των συνολικών αναζητήσεων)
Διαδικτυακοί χρήστες που βλέπουν πορνό: 42.7%
Παγκόσμιοι επισκέπτες σε πορνογραφικούς ιστότοπους: 72 εκατομμύρια μηνιαίως

Τι άλλο μας διδάσκει το πορνό; Μια ανάλυση της βιβλιογραφίας για τη σεξουαλική βία και την πορνογραφία στο τέλος του 2015 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η πολλή χρήση της πορνογραφίας παραμορφώνει την αντίληψη των χρηστών για το φυσιολογικό στο σεξ και παρεμβαίνει στις σχέσεις» και πως «η κατανάλωση πορνογραφίας συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα χρήσης ή απειλής δύναμης για απόκτηση σεξ».

Η σύνδεση της σεξουαλικής βίας με το πορνό είναι εν μέρει κυκλική: έχουμε πρόβλημα σεξουαλικής βίας διότι έχουμε πρόβλημα πορνογραφίας και αντίστροφα. Αλλά μελέτες δείχνουν ότι το πορνό έρχεται συχνά πρώτο: Το 2009, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έκθεση σε σεξουαλικά μέσα αύξησε τη σεξουαλική επιθετικότητα στη νεολαία ενώ τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι το πορνό είναι εθιστικό.

Δεν έχει νόημα να βάλουμε ετικέτες σε συνήθειες που έχουν να κάνουν με το πορνό. Η κατανόηση του αιτίου τέτοιων συμπεριφορών είναι ένα απαραίτητο βήμα προς το σχεδιασμό αποτελεσματικών θεραπειών για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να ελέγξουν την ορμή αυτή.
Λίγοι είναι οι ερευνητές εκείνοι που εργάζονται για να καλύψουν το κενό αυτό της γνώσης, αλλά δεν είναι εύκολο να ασχολείται κανείς με αυτό το πεδίο έρευνας. “Η πορνογραφία αποτελεί ένα πολιτικοποιημένο και ευαίσθητο κεφάλαιο. Είναι δύσκολο να βρεθεί χρηματοδότηση για την έρευνα γύρω από τη σεξουαλική συμπεριφορά γενικότερα, εκτός και αν πρόκειται για σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες.

Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους της πορνογραφίας, όπως αντιμετωπίζουμε τους κινδύνους από άλλες μάστιγες για τη δημόσια υγεία, όπως το κάπνισμα ή τον ιό HIV; Αυτό πάντως προτείνει ο Zac Crippen, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.

Για παράδειγμα στην Αμερική, ο καπνιστής που θέλει να απεξαρτητοποιηθεί μπορεί να βρει εκατοντάδες χρήσιμους πόρους με την επίσκεψη στο SmokeFree.gov. Το HIV.gov και το MentalHealth.gov επίσης, που διευθύνονται από το υπουργείο Υγείας, προωθούν παρομοίως πρωτοβουλίες για τη σεξουαλική και ψυχική υγεία για τους πολίτες. Ένα «NoPorn.gov» θα μπορούσε να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους σχετικά με τη σύνδεση της πορνογραφίας με τη σεξουαλική βία και την τάση της να βλάπτει τις σχέσεις, καθώς και τη σύνδεση των καταναλωτών πορνό με τους ψυχολόγους που μπορούν να βοηθήσουν να τερματιστεί η συνήθεια της πορνογραφίας.

Ήδη, η ομάδα Reddit αφιερωμένη στην απεξάρτηση της πορνο-κατανάλωσης έχει 263.000 μέλη ενώ η σχετική οργάνωση Fight the New Drug έφτασε σε περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους μέλη.

Το σκεπτικό για τον Ρόμπερτ Στάνλεϊ, βασίστηκε στον κίνδυνο της κυβερνητικής εισβολής στα υπνοδωμάτιά μας: «Η συνταγματική κληρονομιά μας επαναστατεί στη σκέψη να δοθεί στην κυβέρνηση η εξουσία να ελέγχει τα μυαλά των ανθρώπων» είπαν οι νομικοί. Αλλά σε μια εποχή που το διαδίκτυο μπορεί να εισβάλει σε κάθε ιδιωτικό χρόνο και χώρο, ίσως να δίνουμε εξουσία στο πορνό για να ελέγχει το μυαλό μας. Αυτό είναι εξίσου επικίνδυνο, λέει ο Zac Crippen, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.

Μοίρασε το άρθρο!