Η αμοιβή στο άρθρο αυτό χρησιμοποιείται με την έννοια της ανταμοιβής, «Αν κάνεις ….. αυτό θα έχεις ….. εκείνο». Συνήθως ανταμείβουμε τους κατώτερους για κάποιες παροχές ή εξυπηρετήσεις ή ακόμη και για κάποιες «καλές» πράξεις. Είναι μια μέθοδος στην οποία στηρίζεται ολόκληρο το κοινωνικό – οικονομικό μας σύστημα.
Έχει μπει τόσο στη ζωή μας που μοιάζει ουτοπικό το να θέλει κανείς να το εξαφανίσει. Με την ελπίδα και την πίστη πως τα παιδιά μας θα ζήσουν σε έναν κόσμο που θα βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και όχι στη σχέση ανώτερου-κατώτερου, ας αποφασίσουμε να μην χρησιμοποιούμε την αμοιβή σαν ένα δέλεαρ για να επιτευχθεί το ζητούμενο.
Παραθέτουμε λοιπόν επιγραμματικά τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε η αμοιβή να εκλείψει εντελώς από τα «εργαλεία» διαπαιδαγώγησης του γονιού που σέβεται το ρόλο του και κατ’ επέκταση και το παιδί του.
• Η αμοιβή δημιουργεί ματαιόδοξους χαρακτήρες.
• Η αμοιβή κάνει το παιδί να λειτουργεί με σκοπό το κέρδος και όχι τη δράση.
• Η αμοιβή εξουδετερώνει το αίσθημα της ευθύνης. Το παιδί δημιουργεί την πεποίθηση : «Δεν έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω και δεν πήρα την αμοιβή μου» ενώ εμείς θέλουμε να καταγράψει «Δεν έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω και έχασα την ευκαιρία να μάθω».
• Η αμοιβή δεν οδηγεί στο αίσθημα του «ανήκειν» που είναι από τους βασικούς στόχους του ανθρώπου. Όλοι οι άνθρωποι για να είναι υγιείς ψυχολογικά, χρειάζεται να νοιώθουν πως ανήκουν στο σύνολο των άλλων ανθρώπων στην περίπτωσή μας την οικογένεια.
• Η αμοιβή οδηγεί στην εγγραφή μιας λανθασμένης πεποίθησης: «Πρέπει να περιμένω αμοιβή σε κάθε συνεργατική συμπεριφορά μου».
• Η αμοιβή έχει πάντα ανοδική πορεία. (Η σοκολάτα στο πεντάχρονο γίνεται αυτοκίνητο στον εικοσάχρονο).
• Η αμοιβή δίνει την ευκαιρία στον αμειβόμενο να χρησιμοποιεί τον αμείβοντα.
Όλοι οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους μεγαλώνοντας να είναι υπεύθυνα, θαρραλέα, συνεργατικά, επιτυχημένα. Να φέρονται με σεβασμό και να είναι αυτόνομα. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά θα αναπτυχθούν αν μάθουν τα παιδιά από νωρίς την αυτοπειθαρχία.
Εμπνεύστε την ευταξία και αποφύγετε να επιβάλετε την πειθαρχεία με αμοιβές ή τιμωρίες. Η πειθαρχεία είναι το να πείθομαι στην αρχή. Η ευταξία είναι να το να επιθυμώ την τάξη. Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ τους.
Εμπνεύστε τη συνεργασία. Τούτο επιτυγχάνεται με ερωτήσεις όπως:
-Τι νομίζεις πως χρειάζεται να γίνει τώρα;
-Πως θα μπορούσε να λυθεί αυτό το πρόβλημα;
-Τι θα έκανες εσύ στη θέση μου;
Επιλογές με όρια οδηγούν τα παιδιά στην υπευθυνότητα. Μόνον όταν τα παιδιά παίρνουν την ευθύνη της συμπεριφοράς τους μαθαίνουν να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους.
Όσο περισσότερο πιστεύετε στο παιδί σας τόσο πιο πολύ επιβεβαιώνει την πίστη σας.
Ερατώ Χατζημιχαλάκη
